Strand doet buitenwereld vergeten
Nu de temperatuur weer wat is gezakt, kan het strand worden ingeruild voor het museum. Althans… In Panorama Mesdag komen beide samen. Daar is de serie ‘Comfort Zone’ van fotograaf Tadao Cern te zien: 24 foto’s waarin hij badgasten slapend heeft geportretteerd. De randjes huid die onder hun badkleding uitpiepen, verraden hoelang ze al in de zon liggen. Cern fotografeerde nietsvermoedende strandgangers en verwonderde zich daarbij over onze houding op het strand: opeens draait het niet meer om uiterlijk vertoon. Het maakt de strandganger kennelijk niet uit wat de ander van hem denkt.
Tijdens een weekendje aan de kust besluit Cern een bezoek te brengen aan een strand waar hij sinds zijn jeugd niet is geweest. Het brengt hem op een idee voor een fotoserie: wat nemen mensen mee naar het strand? Het weekend erop gaat hij terug met zijn apparatuur. De eerste foto die hij maakt is de foto van de slapende oudere dames. Het is de start van zijn serie Comfort Zone.
Strandregels
“Ik heb deze serie gemaakt vanuit een verbazing over hoe een omgeving ons gedrag kan beïnvloeden. Gedurende het leven van alledag proberen we onze onvolkomenheden zoveel mogelijk te verbergen, of deze nu geestelijk of lichamelijk van aard zijn. Wanneer we op het strand zijn, lijken we dit helemaal te vergeten. Opeens gedragen we ons op een heel andere manier. Is dat omdat dat iedereen dit gedrag vertoond? Zo ja, dan zouden deze ‘strandregels’ ook buiten het strand moeten gelden. Mensen zouden zich dan minder druk maken over wat anderen van hen denken. Met een dergelijke houding zouden we elkaar pas echt laten zien wat voor interessante en mooie mensen we zijn.”
Type-beelden
“De foto’s zijn niet in scene gezet, de mensen waren zich er niet bewust van dat ik ze heb gefotografeerd. Ik heb er voor gekozen om slapende mensen te fotograferen, omdat zij helemaal op hun gemak zijn, precies waar de titel van deze serie om draait. Dit project gaat over de kust, zonnebaden en de vrijheid die je tijdens de vakantie ervaart – waarbij je de rest van de wereld even vergeet. De gezichten van de mensen zijn niet te zien. Een bewuste keuze, want zo wordt de kijker in staat gesteld rustig te kijken en kan deze elk detail in zich opnemen, zonder afgeleid te worden. De foto’s zijn een soort type-beelden, die je ook in een encyclopedie of biologieboek zou kunnen aantreffen. Het voorkomt dat mensen empathie of een band voelen met de mensen in de foto, of zich ongemakkelijk gaan voelen. In die zin zorg ik ervoor dat de kijkers zich ook op hun gemak voelen. Het maakt immers niet uit wie de mensen op de foto zijn, het gaat erom dat we onszelf in het beeld herkennen.”
Eureka
Favoriete foto van Cern is het beeld van de twee oudere dames. “Het was mijn eerste foto en vanaf dat moment was me duidelijk dat hier mee verder moest gaan. Ook al was het een stressvol en soms frustrerend project; ik ben blij met het eindresultaat: een serie van 24 foto’s. Dit soort eureka momenten heb ik vaker. Dan moet ik gewoon aan de slag gaan met een idee, anders blijft het maar in mijn hoofd spoken.”
Herkenning
Ondanks dat het gezicht van de strandgangers niet te zien is, heeft een meisje haar vader in één van de beelden herkend. “Ik kreeg een e-mail van een meisje die me vroeg of de foto’s echt waren. Ze had haar vader op een van de foto’s herkend. Ik heb haar een print cadeau gedaan, die ze haar vader met Kerst heeft gegeven. Hij vond het een mooie foto en heeft deze in zijn slaapkamer gehangen.”
Kunstprojecten
Van een documentairestijl heeft Cern in zijn vrije werk de overstap gemaakt naar kunstprojecten. Hij maakt installaties met verschillende vormen, bijvoorbeeld grote zwarte ballonnen en velgen, waarmee hij onder meer onderzoekt hoe deze vormen zich verhouden in een ruimte. Daar komt zijn achtergrond als architect om de hoek kijken: in 2011 maakte hij de overstap naar fotografie en kunst. “Mijn kennis en ervaring als architect helpen me bij dit werk, het zorgt tevens voor inspiratie. Qua werkproces helpt het zeker: het plannen, de compositie, kiezen voor kleuren en vormen. Ik werk rationeler, meer gecalculeerd en ik probeer dingen weg te laten die geen meerwaarde hebben voor het thema van mijn werk. De stap van fotografie naar installaties en abstract schilderwerk heb ik gemaakt omdat ik meer vrijheid wilde in de keuze van mediums om mee te werken. Daarnaast wilde ik iets maken wat niet zo voor de hand liggend is voor ons brein.”
Naast zijn vrije werk maakt Cern ook werk in opdracht. “De kost verdienen met hedendaagse kunst is niet zo makkelijk.” Meer informatie: www.tadaocern.com.
