Het katholieke geloof leeft! Tenminste, in Brabant
Ramon Mangold verhuist voor zijn studie aan het St. Joost naar Brabant. Daar verbaast hij zich over de manier waarop het katholicisme beleid wordt: veel uitbundiger dan in Zeeland, waar hij opgroeit. Tijdens zijn studie besluit hij katholiek Brabant in beeld te brengen. Aanvankelijk voor korte tijd, maar al snel laat het onderwerp hem niet meer los. Het een leidt tot het ander. En zo mag hij op audiëntie bij de Paus en maakt hij foto’s tijdens een bijeenkomst met 3 miljoen jongeren in Brazilië tijdens de Wereldjongerendagen. Tien jaar later is er het boek: Katholiek Brabant.
Als student komt hij terecht in Bisschopsstad Breda. Hij is nieuwsgierig naar de manier waarop hier het geloof wordt beleden. En wat doe je als nieuwsgierige documentaire fotograaf? Juist, je gaat er op af. Aanvankelijk met het idee er een kort project over te maken. Maximaal één of twee jaar. Het loopt echter anders. “Het katholieke geloof leent zich uitstekend voor een fotoserie. De kleuren, de wierook: het is visueel gezien erg interessant.” Bovendien vindt hij telkens nieuwe invalshoeken, waardoor het project niet gaat vervelen.
Wantrouwen
Aanvankelijk moet hij wantrouwen overwinnen. De katholieke kerk en de media, die twee gaan niet goed samen. Met een mapje foto’s kan hij aarzelende pastoors van zijn goede bedoelingen overtuigen. Het helpt dat hij gaandeweg een naam opbouwt. Als fotograaf voor verschillende regionale kranten kan hij bovendien van meerwaarde zijn voor de kerk. Zijn foto’s leveren immers aandacht op.
Vergetelheid
Tijdens het project komt hij erachter dat het geloof in Brabant leeft, veel meer dan in Zeeland. Hij denkt een geloof vast te leggen dat langzaam in de vergetelheid raakt, maar niets blijkt minder waar. In Brabant is het de jeugd die gebruiken en tradities nieuw leven in blazen.
Wereldjongerendagen
Het spreekt hem aan, de manier waarop jongeren hun geloof beleven. Met zijn allen tijdens de Wereldjongerendagen bijvoorbeeld. Naast religie is daar ook plaats voor muziek. De bijeenkomst in Brazilië vindt hij indrukwekkend. “Ik was bij een bijeenkomst met drie miljoen jongeren. Ondanks dit enorme aantal mensen was er geen enkele wanklank. Iedereen was geduldig, accepteerde dat dingen langer duren met zo’n massa. Mensen waren behulpzaam. Dat terwijl een voetbalwedstrijd tussen twee rivaliserende clubs met veel minder toeschouwers veel meer problemen oplevert.”
Paus
Een andere bijzondere gebeurtenis is het bezoek aan de Paus. “Een pastoor vertelde me dat Nederlandse bisschoppen elke vijf jaar samen naar de Paus gaan. Ik was inmiddels al zo’n vijf jaar bezig met het project en wist dat het bezoek er aan zat te komen. Wegens wisselingen in de pauselijke macht had dit bezoek wat langer op zich laten wachten. Ik vroeg de pastoor me op de hoogte te houden en me te informeren zodra de plannen meer concreet zouden worden.”
Rome
De pastoor houdt woord. “Het gezelschap zou een week naar Rome gaan. Naast een gesprek met de Paus zouden ook bezoeken aan andere congregaties plaatsvinden, waarbij bijvoorbeeld gesproken zou worden over de jeugd. Ik stelde voor om met hen mee te reizen. Dan zou ik immers dichtbij het vuur zitten en de beste foto’s kunnen maken. Tot mijn verbazing stemden ze in.”
Niet fotograferen
“Daar stond ik dan, binnen het Pauselijk paleis, een plek waar je niet mag fotograferen. Op weg naar de Paus stelde ik voor een groepsfoto te maken. Het Nederlandse gezelschap vond het een goed idee. Meteen kwam iemand van het Vaticaan op me af. De bisschoppen wisten hem echter te overtuigen. Een groepsfoto, dat moest toch kunnen. Later mocht ik een foto maken van het moment dat de heren het Pauselijk vertrek binnen gingen.”
Livestream
“Eenmaal buiten werd ik aangesproken door vaste persfotografen bij het Vaticaan. Ze hadden me gezien op de livestream. Ik was binnen geweest, iets wat hen nog nooit was gelukt. Zo zie je wat vertrouwen voor je kan doen.”
Grijze koppies
In die tien jaar fotografeert Mangold dus niet alleen in Brabant. Naast het bezoek aan de Paus en de Wereldjongerendagen, volgt hij ook Brabanders op bedevaart naar Lourdes. “Daar gingen vooral bussen vol grijze koppies naartoe. Sommige mensen bleken al voor de 25ste keer naar Lourdes te reizen.”
Devotie
Deze devotie en liefde voor het geloof doet Mangold opnieuw naar het geloof kijken. “Ik ben katholiek opgevoed. Als kind krijg je niet echt uitleg over gebruiken, dingen gebeuren gewoon. Dankzij dit project begrijp ik beter waarom dingen worden gedaan. Ook heb ik ervaren dat het geloof voor mensen heel belangrijk is en tot steun kan zijn. Mijn geloof is er dieper op geworden.”
Blauwe zusters
Met het onderwerp katholicisme is Mangold nog niet klaar. Al verruimt hij wel zijn blikveld. Het gaat niet langer over Brabant, tenminste, niet per se. Hij wil in beeld brengen hoe Nederlanders hun geloof belijden. Waar dan ook. In Rusland zijn er bijvoorbeeld Nederlandse blauwe zusters en in Zuid Soedan werkt een Nederlandse Gezant van de Paus. Mangold wil ze graag opzoeken.
Zilveren Camera
Zijn werk van de afgelopen jaren heeft hij gebundeld in een boek: Katholiek Brabant. Naast het geloof laat het boek ook de Brabantse identiteit zien. In het boek ook foto’s uit de serie mgr. De Korte, waarin hij Gerard de Korte volgt tijdens zijn benoeming tot bisschop. Met deze serie won hij in de categorie ‘Personen in het nieuws’ in 2016 de Zilveren Camera. Het boek wordt 7 november gelanceerd. 7 oktober start een expositie over het project in het Museum voor Religieuze Kunst in Uden. Het boek is te bestellen via bestel@ramonmangold.nl. Meer informatie: www.ramonmangold.nl.