De engelen van Öcalan
Vandaag begint het Fotofestival Naarden. Pf publiceert enkele tentoonstellingen, zoals die van de Iraanse fotografe Newsha Tavakolian, met haar project Öcalan Angels waarvoor zij vrouwen in het Koerdische leger fotografeerde: “Ik was al heel lang geïnteresseerd in het fenomeen van de vrouwelijke guerrillastrijder omdat ik wil begrijpen waarom vrouwen wapens ter hand nemen en andere mensen vermoorden. Vrouwen baren baby’s en zijn de beschermers van het leven. Wanneer ze echter wapens hebben, kennen ze geen genade.”
Op een van de foto’s uit de serie zien we een jonge vrouw in legeruniform. Zij heet Torin Khairegi, is slechts achttien jaar oud en staat in een ruig, koud berggebied met haar geweer hangend om haar schouders. Ze kijkt schuchter en onzeker. Het is eigenlijk een jong meisje dat niet precies lijkt te weten wat ze daar doet. Deze foto doet de vraag rijzen wat haar motivatie is om bij het Koerdisch leger te dienen. Haar uitspraak onthult een frustratie die niets met de oorlog heeft te maken: ‘Wij leven in een wereld die wordt gedomineerd door mannen. Wij moeten onze toekomst in eigen hand nemen.’
Tavakolian fotografeerde de vrouwen niet alleen, zij sprak ook uitvoerig met hen om een goed beeld van hun situatie te krijgen. “Ik wil niet oordelen. Ik wil vooral horen waarom ze bij het Koerdische leger zijn gegaan. Het is natuurlijk een exotisch onderwerp en dat kun je al snel op een romantische manier interpreteren. Een foto van een gewapende vrouw ziet er ‘opwindend’ uit, maar dat cliché wil ik vermijden. Ik wil het verhaal achter dat beeld fotograferen. Ik heb uren met ze gepraat en kwam erachter dat het vrouwen zijn van zeer eenvoudige afkomst. Precies hetzelfde als wat ik zag bij de FARC. De vrouwen komen vaak uit arme families en hebben vrijwel geen opleiding. Ze zijn opgegroeid in families waar man en vrouw niet gelijk zijn. In feite zijn deze vrouwen erg gefrustreerd en hebben ze niemand die hen steunt, daarvoor zijn hun families te arm. Veel van de hen die ik interviewde, werden verkracht en misbruikt door familieleden, zoals broers en ooms. Het dragen van een wapen geeft hen macht.”
De Koerdische guerrillavrouwen vechten dus niet alleen tegen hun vijand, in dit geval IS, maar ook tegen hun eigen maatschappij. “Veel van die meisjes gaan op zeer jonge leeftijd het leger en begrijpen het concept van de guerrillastrijd nog helemaal niet. Zij worden gehersenspoeld. Elke morgen worden ze tijdens speciale lessen geïndoctrineerd over de ideologie van de Peshmerga, de Koerdische strijdkrachten, maar in wezen is voor hen de reden om te vechten heel persoonlijk.”
Lees het gehele verhaal in Pf nummer 3 op deze website te bestellen en te verkrijgen in de boekhandel van Fotofestival Naarden
http://www.fotofestivalnaarden.nl