Nederlands Fotomuseum verwerft unieke series Johan van der Keuken

Het Nederlands Fotomuseum verwerft twee unieke series uit het oeuvre van de vermaarde fotograaf/cineast Johan van der Keuken (1938-2001). De foto’s zijn nu nog in bezit van zijn weduwe, Noshka van der Lely en haar partner Willem van Zoetendaal. Het gaat om tientallen originele bariet-afdrukken uit de serie Wij zijn 17: portretten die Johan van der Keuken in 1955 maakte van leeftijdsgenoten en om de originele dummy van het boek Sommières dat Van der Keuken in 1961 maakte na een verblijf in deze Zuid-Franse stad. 

Over Johan van der Keuken 
Met zijn fotoboeken Wij zijn 17 en Paris Mortel verwierf Johan van der Keuken midden vorige eeuw nationale en internationale bekendheid. Niet alleen de foto’s in Wij zijn 17 maakten indruk, ook de manier waarop hij deze publicatie had vormgegeven. En dat als zeventien-jarige. Als een van de eerste fotografen ondervroeg hij het medium fotografie door ook met film te werken. Zijn fotografie is opgenomen in de Eregalerij van de Nederlandse fotografie (een portret uit Wij zijn 17) en was vorig jaar nog te zien in een tentoonstelling in Jeu de Paume in Parijs.  

De beelden uit de serie Sommières laten vooral de Sommièrois – de inwoners van de stad – zien, die hij vastlegde met de voor hem kenmerkende empatische blik. Het werk van Johan van der Keuken past in de traditie van de naoorlogse humanistische fotografie en film in Nederland. Zijn beelden zijn altijd heel precies en uitgekaderd. Aanvankelijk was hij in Nederland vooral bekend als cineast, maar de laatste jaren even zo zeer als betrokken fotograaf.   

Toevertrouwd aan het Nederlands Fotomuseum 
Noshka van der Lely en Willem van Zoetendaal willen de werken aan het museum toevertrouwen (deels als aankoop en deels als schenking) omdat zij dit als de ideale plek zien om erover te waken. Het museum beschikt immers over een gespecialiseerd depot, waar het kwetsbare werk in optimale condities kan worden bewaard. In 2019 gaven zij het museum het archief van Johan van der Keuken in beheer, dat bestaat uit negatieven, dia’s en teksten. ‘Het Nederlands Fotomuseum wordt met deze twee series originele afdrukken nog meer een ‘thuis’ voor Johans foto-archief’, zeggen Noshka van der Lely en Willem van Zoetendaal. 

Johan van der Keuken besteedde altijd veel aandacht aan het zien en hoe zich dat vertaalt in het medium fotografie. Birgit Donker, directeur van het Nederlands Fotomuseum: ‘Voor de Collectie van het museum is dit een prachtige aanwinst en deze verwerving bevestigt onze functie als schatbewakers van het Nederlands fotografisch erfgoed.Vintage-afdrukken zijn het artistieke eindresultaat van de werkwijze van de fotograaf. Dat geldt in het bijzonder voor Johan van der Keuken, die experimenteerde met uitsneden, series en gelaagdheid van het beeld. Daarom vormt deze verwerving een cruciale aanvulling op zijn negatieven-archief, dat al eerder aan ons werd toevertrouwd.’