Fotografie uit het hart: tegen onrecht
Albinisme in Afrika, de bedreiging van de levenswijze van traditionele stammen en de positie van de vrouw: onrecht en ongelijkheid zijn thema’s in het werk van fotografe Marinka Masséus. “Ik volg mijn hart in mijn fotografie. Kijk naar dat wat op mijn pad komt, of het past bij mijn normen en waarden. Ik wil graag een bijdrage leveren op maatschappelijk vlak. Dat is ook de drijvende kracht achter mijn projecten, evenals het fotograferen zelf.” Haar werk is onlangs beloond bij de Px3 – Prix de la Photographie Paris: ze kreeg tweemaal zilver, een keer brons en twee eervolle vermeldingen.
Op de Fotoacademie kreeg ze te horen dat ze moest zoeken naar haar identiteit als fotograaf. “Dat vond ik intimiderend, want hoe vind je die? Nu weet ik dat die identiteit jou vindt, dat wil zeggen: wie je bent komt vanzelf tot uiting in je werk.”
Vrijheid is heel belangrijk. “Ik heb mijn hele leven gedaan wat anderen verwachten. In mijn fotografie wil ik zelf beslissen. Ik fotografeer wat ik belangrijk vind. Rode draad in mijn werk vormt het thema gender equality. Dat project is ongoing, daar blijven nieuwe series komen. Dit thema is echt intrinsiek, het is wie ik ben. Al vanaf kleins af aan ben ik al hiermee bezig. Het is niet dat ik zelf negatieve ervaringen heb gehad, maar het heeft me altijd hoofdbrekens gekost hoe het kan dat meer dan de helft van de wereldbevolking wordt achtergesteld en gediscrimineerd. Dat geeft wel aan hoe diep deze mindset geprogrammeerd is, bij mannen èn vrouwen. Ik wil het onderwerp laten zien, bespreekbaar maken. Het staat helaas minder op de agenda dan jaren geleden tijdens de feministische golf. Het wordt nu vaak zelfs getrivialiseerd, terwijl op veel plekken in de wereld de ongelijkheid weer groeit.”
Under the Same Sun – de serie waarmee ze zilver won in de categorie Professional Press-Political – gaat over albinisme in Tanzania. “In Tanzania worden kinderen met albinisme als slecht gezien. Ze worden vermoord of in kampen gezet. Ik las een jaar geleden een artikel hierover. Dat kwam zo hard binnen dat ik besloot naar het land af te reizen. Meestal combineer ik reizen en werken. Via de organisaties ‘Josephat Torner Foundation’ en ‘Stichting Afrikaanse Albino’ kwam ik in contact met kinderen met albinisme. Dat is het mooie van het combineren van een reis met een project. Dan krijg je echt contact met de bevolking en je leer je over de maatschappij. Die connectie is heel waardevol.”
Een eervolle vermelding kreeg de serie ‘Ancient Rhythm II’, gemaakt tijdens de World Indigenous Games in Brazilië in 2015. “Dit zijn Olympische Spelen voor traditionele volkeren. In Canada en Brazilië worden vaker dit soort wedstrijden georganiseerd voor inheemse traditionele volkeren. Vorig jaar werd dit voor het eerst op wereldniveau gedaan.”
“Ik werd door Braziliaanse vriendinnen gewezen op deze kampioenschappen. Een jaar daarvoor ben ik bij een stam in Papoea Nieuw Guinea geweest. Ik heb veel respect voor deze traditionele stammen, die nog zo dicht bij de natuur leven. Ze hebben het moeilijk, omdat overal de moderne maatschappij oprukt en deze hun leefwereld en levenswijze bedreigt.”
“De spelen waren geweldig om mee te maken. De traditionele verschijning van de mensen, compleet met hoofdtooien en prachtige beschilderingen, de kleuren, de energie: het was een magnifieke ervaring. Bij de kampioenschappen worden traditionele sporten gespeeld: van speerwerpen en boogschieten tot vuurbal hockey en een soort voetbal waarbij je alleen je hoofd mag gebruiken.”
“Bij dit project heb ik er voor gekozen met een lange sluitertijd te werken. Enerzijds om de schoonheid en dynamiek van de ceremonies te tonen, anderzijds om daarmee een fade out te laten zien: deze traditionele stammen zullen als we zo doorgaan verdwijnen. In Brazilië was net een nieuwe wet aangenomen waardoor het nog makkelijker wordt om land af te nemen van inheemse volken.”
Prijzen winnen
De fotografe wil in haar fotografie onrecht aan de kaak stellen. Het winnen van prijzen helpt daarbij, zo krijgen haar projecten meer aandacht. “Vorig jaar heb ik me voor het eerst verdiept in verschillende wedstrijden. Ik kreeg de indruk dat wedstrijden belangrijk waren, maar ik wist nergens van. Ik heb me toen als doel gesteld die wereld te leren kennen, om zo een overzicht te krijgen van alle awards. Aan een aantal wedstrijden heb ik meegedaan, waaronder Px3. Dat leverde me vorig jaar goud, 3 maal zilver en een keer brons op. Dat had ik niet kunnen dromen en er zijn mooie dingen uit voort gekomen. Dit jaar ben ik selectiever, doe ik met minder wedstrijden mee. De Px3 vind ik belangrijk, dus ik ben heel blij dat het ook dit jaar zo goed is gegaan!” Meer informatie: www.marinkamasseus.com.