Fotografie als volwassen kunstvorm bij Unseen
De 7e editie van Unseen is dit weekend weer het centrum van tout photographie in Amsterdam. Unseen herbergt niet alleen een waaiert aan tentoonstellingen, een drukbezochte boekenbeurs, maar het wordt ook een centrum van prijzen en awards, gedeeltelijk ontstaan in samenwerking met het bedrijfsleven.
Om met de prijzen te beginnen. Elk jaar bekroont de fotoboeken uitgeverij Lecturis de Unseen Dummy Award, die dit jaar gewonnen is door Rebecca Fertinel. De Unseen Dummy Award toont boeiende fotoboekontwerpen van uitzonderlijke kunstenaars over de hele wereld en biedt de winnaar de mogelijkheid om zijn fotoboek op internationale schaal te laten publiceren en verspreiden. Ubuntu is het eerste boekproject van Fertinel. In augustus 2015 werd Fertinel door een vriend uitgenodigd op een Congolese bruiloft. Hier maakte ze kennis met de warme en open Congolese gemeenschap in België en het concept van ubuntu – dat je een mens wordt door je te verbinden met alles en iedereen. Hoewel het op het eerste gezicht een conventioneel boek is, transformeert Ubuntu’s stille en effectieve bewerking documentaire fotografie in een onverwachte verhaallijn van community-evenementen.
Een andere prijs is de Outset Unseen Exhibition Fund. Deze prijs is een jaarlijkse samenwerking tussen Unseen en Outset NL, die een institutioneel platform biedt voor opkomend talent in hedendaagse fotografie. Een internationaal curatoriaal comité bestaande uit Melanie Bühler (conservator hedendaagse kunst, Frans Hals Museum), Rodrigo Orrantia (kunsthistorica en curator en creatief directeur van Champion Photobooks) en Marina Paulenka (artistiek directeur, orgel Vida) selecteren een kunstenaar die exposeert bij Unseen Amsterdam die nog nooit een solotentoonstelling heeft gehad in een museum in Nederland. De kunstenaar krijgt in het voorjaar 2019 een solotentoonstelling in Foam. Dit jaar ging de Outset Unseen Exhibition Fund naar de Ierse Eva O’Leary.
Jaakko Kahilaniemi (1989, Finland) won met zijn kunstwerk Nature Like Capital de ING Unseen Talent Award Jury Prize. Hij krijgt € 10.000 om in een nieuw project te investeren. Alexey Shlyk (1986, Wit-Rusland) won de publieksprijs en krijgt een commissie voor het maken van nieuw werk voor de ING-collectie. De ING Unseen Talent Award is een initiatief van ING en Unseen en is opgericht om uitzonderlijk Europees fotografietalent een platform te bieden om internationaal werk te presenteren.
En dan hebben we nog de Meijburg Art Commission. Kunstenaars die werk presenteren bij Unseen Amsterdam worden uitgenodigd om een voorstel in te dienen voor een site-specifiek kunstwerk gericht op fotografie. De winnaar wordt geselecteerd uit een shortlist van vijf genomineerden en krijgt een opdracht voor het maken van een kunstwerk dat wordt toegevoegd aan de kunstcollectie Meijburg en Co. (Belasting adviseurs). De Japanner Hideyuki Ishibashi is dit jaar uitgeroepen tot winnaar van de Meijburg Art Commission.
Het hart van Unseen, de tentoonstellingen van meer dan 140 kunstenaars (zeg geen fotograaf meer!) vertegenwoordigd door 53 galeries, uit de hele wereld, van Engeland tot Qatar. (De meeste galeries kennen we nog van voorgaande jaren). Nog steeds is het de Unseen organisatie eraan gelegen haar naam waar te maken want de meeste werken zijn nog ongezien, Unseen. Het lijkt dat de kwaliteit van de werken consistenter is geworden. Waren er in voorgaande jaren nog kunstwerken bij die een zekere mate van artistieke gekunsteldheid toonden, nu lijkt de selectie strenger geworden te zijn en tonen de werken een volwassen signatuur van de makers. Er lijkt een groot aantal werken de natuur tot onderwerp te hebben, echter niet als realistische afbeelding, maar als ruw materiaal dat tot poëtisch materiaal bewerkt is. Werken van Albarrán Cabrera, Alexander Mourant, Awoiska van der Molen, Elsa Leydier, Jungmin Lee (geplaatst in Pf maart 2017) getuigen hiervan. Een andere stroming is de bewerking of collage van de oorspronkelijk opnamen of geconstrueerde opnamen in de studio. Zie de werken van Alice Quaresma, Daisuke Yokota, Erin O’Keefe, Carolien Scholtes, Ester Vonplon. In ieder geval is éen ding zeker. De realiteit is uit de fotografische beelden op Unseen vrijwel geheel verdwenen. De galeries hoefden niet te klagen over het succes hiervan. Langslopend konden we regelmatig horen dat de ‘hele editie al was uitverkocht’.
De boekenmarkt mag zich elk jaar verheugen op een enorme belangstelling. Niet alleen gerenommeerde uitgeverijen zoals Lecturis en Schilt Publishing hebben hun tafels vol fotoboeken. Ook zelf doe uitgeverijen van individuele fotografen hebben zich verenigd om een tafel te kunnen huren. Zo was er de Self Publishers United (SPU) een vereniging van 20 fotografen, waaronder Dolph Kessler hun krachten gebundeld hebben. Ook de Dutch Independent Art Publishers met leden als Jan Dirk van der Burg (fotograaf des Vaderlands) waren aanwezig. Algemene indruk van de standhouders was dat er meer belangstelling voor boeken was dan voorgaande jaren.
