Coaches in de fotografie
Iedere fotograaf is zijn eigen verdienmodel maar hij moet er wel achter zien te komen hoe dat verdienmodel eruit ziet. In het bedrijfsleven maakt men al jarenlang gebruik van coaches en trainers om het beste uit jezelf te halen en jezelf te verkopen. In de wereld van de fotografie is dat nog betrekkelijk nieuw. Toch is er al een keur aan coaches die de fotograaf vooruit willen helpen, ieder met een eigen aanbod. Wat de coaches de fotograaf als eerste leren, is dat er geen plaats is voor bescheidenheid en schaamte. Maar de focus ligt vooral op de eigen identiteit van de fotograaf.
Onder de naam FotoCoaches werken de fotografen Hans van Rhoon en Ad van Son samen. De fotocoaches bieden een zogenaamde Foto Bootcamp aan, een traject van ongeveer vijf maanden waarin ze de fotograaf intensief begeleiden. Van Rhoon: “Wij waren beiden docent aan de Fotoacademie in Rotterdam en we zagen dat de studenten die ervandaan kwamen geen idee hadden hoe ze met hun fotografie een inkomen kunnen genereren. Dat werd hen eenvoudigweg niet geleerd. Ik ben zelf gepokt en gemazeld in de fotografie, dus ik weet wat gedrukte media willen hebben. Ad heeft weer veel ervaring in de reclamefotografie.”
Rob te Velde, van huis uit trainer en coach, vormt samen met fotograaf Pim van der Maden een duo onder de naam Pimlr. “Ons aanbod bestaat uit vier pakketten die allemaal een jaar duren. Je kunt kiezen voor online ondersteuning tot en met persoonlijke gesprekken. Binnen dat pakket kun je meedoen met workshops en netwerkbijeenkomsten.”
Sonja van Driel heeft verschillende boeken geschreven over het ondernemerschap en geeft hierin korte workshops van een middag. “Vaak zit je als fotograaf in je eentje en dan moet je het maar uitzoeken. Ik probeer inzichtelijk te maken hoe fotografen aan klanten kunnen komen.”
Sacha Kramer heeft verschillende aanbiedingen, van groepscoaching tot individuele gesprekken van een hele dag. “Marketing lijkt een trucje, maar dat is het niet. Je moet als ondernemer onderzoeken wie je bent en wat je wilt. Je moet je echt onderscheiden en daarmee een waarde toevoegen.”
Eigenheid
De coaches blijken vooral te focussen op de specifieke eigenheid van de fotograaf. Sacha Kramer: “Je moet doen waar je goed in bent want daar krijg je energie van. Je moet geen foto’s maken alleen maar om geld te verdienen. Jouw eigen visie op het beeld wordt gewaardeerd door de klant. Daarom moet je juist niet volgzaam zijn maar jouw visie uitdragen. Je moet een persoonlijk verhaal hebben over wat je doet. Dat verhaal moet je uitbuiten. Je verkoopt niet jouw foto’s, maar je verkoopt jezelf.”
Rob te Velde voegt daar aan toe: “We gaan ervan uit dat jij als fotograaf zelf het product bent. Uit jouw foto’s moet een deel van jouw persoonlijkheid spreken. De klanten komen bij jou omdat jij iets hebt wat zij nodig hebben. Jouw unieke persoonlijkheid is jouw talent. Dat gaan we inzetten in het coachingstraject. Als iemand op zijn website opdrachtwerk onderscheidt van zijn vrije werk, zeggen wij dat al je foto’s eigenlijk vrij werk zouden moeten zijn. Jij maakt de foto’s op jouw manier. Als jij foto’s laat zien die geen inspiratie uitstralen, dan trek je ook niet de klanten die daar om vragen. Als je niet gepassioneerd bent in je werk, word je links en rechts ingehaald. Als je je als fotograaf onderscheidt, komt er een frisse energie los en daar kun je een goede prijs voor vragen.”
Sonja van Driel verwoordt het als volgt: “Eerst nemen we de onzekerheid weg. En dan laat ik zien dat je hard aan je acquisitie moet werken en dat het niet vanzelf gaat. Het is een essentieel deel van je taak om aan werk te komen. Het is niet onwaardig om jezelf te verkopen. Ik maak mijn deelnemers duidelijk dat ze mogen zeggen: hier ben ik en dit kan ik!”
“Je moet een persoonlijk verhaal hebben over wat je doet. Dat verhaal moet je uitbuiten. Je verkoopt niet jouw foto’s maar je verkoopt jezelf”
De coaches zeggen alle soorten fotografen te begeleiden, maar in de meeste gevallen zijn het fotografen die commercieel werk doen. Toch zijn ze van alle markten thuis en ondersteunen ze een brede groep beeldmakers.
Te Velde van Pimlr: “Voor hobbyfotografen zijn we te duur, maar wij krijgen wel mensen die van parttime fotograferen naar fulltime willen gaan. Zelf maken wij geen onderscheid in fotografen. Sommigen maken familieportretten en andere doen zakelijke fotografie. Het enige criterium is dat ze de kost ermee moeten verdienen.” Kramer: “Ik richt me niet op de pure autonome kunstenaar, maar verder komen alle disciplines. Ik krijg ook fotografen die meer vrij werk willen maken.”
Op de Bootcamp van de FotoCoaches komen verschillende typen fotografen af. Hans van Rhoon: “Voor autonome fotografen hebben wij externe experts. We hebben masterclasses over fondsenwerving en het binnenhalen van subsidies en crowdfunding. Daarnaast hebben we een masterclass die wordt gegeven door een galeriehouder in Den Haag. Daar wordt je geleerd je werk te presenteren voor galeries en musea. Voor de journalistieke fotograaf geef ik zelf een masterclass over het werken voor fotoagentschappen, zoals Hollandse Hoogte. En Ad van Son begeleidt fotografen die reclamefotografie doen.” Van Rhoon ziet vaak net afgestudeerde fotografen van de Fotoacademie en van de Fotovakschool bij hen aankloppen. “Maar ook gevorderde fotografen die nog maar weinig omzet hebben en bij wie het werk stagneert. Alles is erop gericht om je weer aan het werk te krijgen. Iedereen is welkom want wij zijn van alle markten thuis.”
De coaches vinden dat de meeste fotografen weinig marketingvaardigheden hebben, reden waarom ze ook praktische tools meegeven.
Te Velde: “We gaan niet naast de fotograaf zitten om naar klanten te zoeken. Wat we wel doen, is begeleiden bij het presenteren van het werk. Een zakelijke klant houdt niet van een rommelige website. Naar dit soort dingen kijken wij. Wij leren hem ook praktische verkoopgesprekken te houden en zijn verdienmodel goed in kaart te brengen. We bouwen een praktisch businessmodel op. Wij hebben een model om een kostprijsberekening te maken die de fotogaaf kan toepassen op zijn klanten.”
Kramer: “Ik kom niet met een lijstje van tijdschriften of bedrijven, die moet je zelf zoeken. Ik laat je wel zien hoe je ze moet zoeken. Op de academies en fotoscholen krijgen de studenten bijna geen ondernemersvaardigheden mee. De meesten worden door schade en schande wijs. Sommigen fotografen hebben nog steeds telefoonangst. Ik leer ze de kansen te grijpen waar ze zich voordoen.”
Van Driel: “Ik probeer vooral de mentale obstakels weg te nemen. Veel fotografen hebben moeite zichzelf te presenteren. Je moet niet alleen goed werk maken, maar je moet het ook weten te presenteren en verkopen. Een fotograaf moet korte metten maken met bescheidenheid en onzekerheid, want daar kom je niet ver mee. Het belangrijkste is dat je specialist bent op een bepaald gebied. Daarmee geef je de klant het vertrouwen dat je het kunt. Maar je laat daarmee vooral zien dat je bezieling hebt. Klanten hebben daar een sensor voor.”
Waaraan werkt Kramer bij fotografen? “Een fotograaf moet zich bewust worden van het doel van zijn fotografie. Veel fotografen denken nog te vaak in het esthetische plaatje, maar een fotograaf moet bedenken hoe zijn klant wil communiceren met zijn foto’s. Hij moet weten wat er speelt bij de klant en hoe hij zijn kennis van beeldcommunicatie kan inzetten.”
Links
http://www.fotocoaches.nl
http://www.sonjavandriel.nl
http://pimlr.com
http://saach.nl