Hoe ideeën tot stand komen bij CARAVAN
Pauline Niks is een van de geselecteerde fotografen voor .tiff, een magazine van het FOMU. Met het magazine biedt het museum elk jaar een podium voor tien jonge veelbelovende Belgische fotografen. Pauline Niks hield zich oorspronkelijk bezig met schilderkunst, maar heeft de overstap gemaakt naar fotografie. In 2015 reisde ze met haar vriend Jesse naar Zweden, om daar een aantal maanden te studeren. Het resulteerde onder meer in de fotoserie ‘Enkele ideeën’, een eigen bedrijf, een nieuw verkeersbord, en talloze slimme vindingen.
De overstap van schilderkunst naar fotografie was belangrijk voor Pauline. “Ik kan technisch gezien goed schilderen. Ik vond mijn werken alleen zelf niet interessant genoeg. Wanneer ik werk liet zien aan anderen, kreeg ik vaak te horen dat ze het mooi geschilderd vonden. Dat ergerde me op een gegeven moment. Ik wilde liever dat ze mijn schilderijen als interessant zouden betitelen. Bij schilderijen gaat het voor mijn gevoel vaak om de esthetiek, daar heb ik een beetje moeite mee. Bovendien schilderde ik vaak aan de hand van foto’s. Dat leek een soort dubbeling. Het deed me afvragen: waarom schilder ik eigenlijk? “Ik had het idee dat fotografie een directer medium is om mee te werken.”
Horizon verbreden
Gedurende haar studie wilde ze een periode elders studeren, om haar horizon te verbreden. “De academies in Stockholm of Zurich stelden ze op school voor. Beide heel dure steden om te verblijven. Om het studeren in het buitenland toch mogelijk te maken, moest ik op zoek naar oplossingen voor een relatief duur verblijf. Dat bleek een caravan. We konden eentje lenen van een vriend. Samen met mijn vriend Jesse, die ook een kunstenaar is, ben ik naar Zweden gegaan.”
Verkassen
“In Zweden lukte het niet een staplaats te vinden dichtbij de stad. We konden wel in de straten in de buurt van de school staan. Dat was op zich geen probleem, maar we moesten elke week verkassen, zodat de sneeuw kon worden geruimd. De school was 24 uur per dag geopend en er waren toiletten en douches, dus dat was goed geregeld. Ook al was het hartje winter, echt koud hebben we het niet gehad. We hadden een houtkachel in de caravan. Daarmee werd het al snel te warm. Alleen ’s ochtends was het koud.”
Vasakronan
Het stel deed z’n best om een meer permanente plek te krijgen. “Ik had voorafgaand aan de reis al gevraagd aan school of ze niet voor langere tijd een parkeerplek aan ons toe konden wijzen. Dat bleek echter niet mogelijk. Het vastgoed en de parkeerplaatsen is niet in handen van de school, maar van een vastgoedeigenaar, het bedrijf Vasakronan. Daarop hebben we ons tot hen gericht. Bij hen stuitten we telkens op een muur. Er was niets mogelijk, we konden zelfs geen parkeerplek huren.”
Sneeuwscooter
Qua opleiding liep het aanvankelijk niet echt lekker. “Ik had het plan gevat om een serie te maken over de Sami, de oorspronkelijke bewoners van Zweden. Het verhaal over de Sami kwam echter niet van de grond. Het contact met de mensen verliep moeizaam. Telkens wanneer ik een afspraak met hen had gemaakt, was er een excuus om deze niet door te laten gaan. Bijvoorbeeld omdat de sneeuwscooter kapot was. Dat frustreerde me, omdat mijn medestudenten in België allemaal interessante projecten aan het doen waren.”
Atelier
“Ondertussen was ik ons leven in en om de caravan aan het documenteren. Naast onze woonplek was dit tevens het atelier voor Jesse. Hij bedacht telkens nieuwe dingen. De foto’s leken vooral te gaan over hoe ideeën tot stand komen. De naam van de serie komt voort uit een briefje dat een tijdje op een kast in de caravan heeft gehangen. Naast foto’s bevat het project dagboekfragmenten met daarin beschrijvingen van Jesse’s uitvindingen en hersenspinsels, zoals de sneeuwschoenen die hij maakte.”
Exotisch oord
“Achteraf ben ik blij dat mijn oorspronkelijke plan mislukt was. Het had wellicht best een mooie serie kunnen opleveren, maar wanneer fotografen naar een exotisch of voor hen vreemd oord gaan, levert dat al snel mooie foto’s op. Als buitenstaander benader je het onderwerp toch op een bepaalde manier. Het is moeilijk om dat los te laten.”
CARAVAN
Uit frustratie vanwege de moeizame contacten met het bedrijf Vasakronan, besloot het duo zelf een bedrijf op te richten: CARAVAN. “We hebben allereerst een verkeersbord gemaakt, met daarop een afbeelding van de caravan en onze auto, met het nummerbord. Op die manier konden we om het even waar legitiem parkeren. Ook hebben we een vlag gemaakt voor ons bedrijf. Het lettertype van Vasakronan konden we hiervoor gebruiken, ik heb alleen de ‘C’ zelf gemaakt.” Daarnaast werd kleding ‘gerebrandonized’ (van het caravanlogo voorzien) en talloze aantrekkelijke CARAVANproducten ontwikkeld.
Live performance
Vorig jaar stond het duo op BredaPhoto met CARAVAN. “Daar hebben we twee maanden gestaan en gewoond als een soort live performance. De foto’s waren er te zien, we hebben ingrepen gedaan in de buurt. Daar stonden we in een keurige omgeving opeens met onze caravan. Voor de buurt was het even wennen. Maar de mensen waren heel vriendelijk. We kregen af en toe eten aangeboden en mochten bij mensen douchen.”
Stacaravan
Inmiddels woont het stel in een grotere stacaravan. De groene geleende caravan moet binnenkort weer terug naar de eigenaar. “Dat is wel even slikken, maar zeker niet het einde van CARAVAN.” Meer informatie binnenkort op www.paulineniks.com of mail caravanize@gmail.com.