Kwetsbaarheid & schoonheid van mens en water
De schoonheid en kwetsbaarheid van mens en water zijn verenigd in Wanghanui, een serie van Richard Westerhuis. Van 8 mei tot en met 3 juni toont hij werk uit deze serie, aangevuld met portretten, in de Londense Gallery 1885.
Wanghanui is de naam van een rivier in Nieuw-Zeeland. Deze heeft onlangs een bijzondere status gekregen, bedoeld om de rivier te beschermen. “Aan deze rivier zijn de rechten van de mens toegekend. Heel bijzonder natuurlijk. Een lokale stam heeft daar 170 jaar voor gevochten. In India heeft men dit voorbeeld gevolgd. Daar hebben de Ganges en de Yamanu ook de rechten van de mens gekregen.” (bron: www.theguardian.com)
Zeezeiler
Westerhuis heeft als zeezeiler een bijzondere relatie met water. “Ik maak regelmatig trips van een of meerdere weken. Zo ben ik bijvoorbeeld van Scheveningen naar New York gevaren. Tijdens zo’n tocht ben je op jezelf aangewezen. Mensen vragen regelmatig of het niet saai is, zo alleen op het water. Maar het water verandert voortdurend, evenals de luchten. Er zit leven in het water, letterlijk en figuurlijk. Dat is niet te vatten als je het nooit hebt gezien.”
Groot respect
“Een groot deel van het leven in de zee is voor ons verborgen. De zee is gemiddeld zo’n vier kilometer diep. Ik heb weleens midden op de oceaan, tijdens een windstille dag, in het water gelegen. De blauwe diepte die je dan onder je ziet is overweldigend. Je voelt je enorm nietig. Toch heb ik geen angst voor de zee, ik voel wel een groot respect. Als mens kun je, afhankelijk van de watertemperatuur, gemiddeld zo’n zestien minuten in het water blijven. Het is dus zaak om er niet in te vallen.”
Geworstel
In Wanghanui brengt hij mens en water samen. Door portretten te maken onder water. “Het was een hoop geworstel en gepieker om tot het juiste eindresultaat te komen. Daarnaast was het zaak om heel zorgvuldig modellen uit kiezen. Het zijn modellen waar ik al vaker mee heb gewerkt, die ik goed ken en die mij vertrouwen. Modellen die angstig zijn onder water zijn niet geschikt. Hetzelfde geldt voor de locaties: ook die heb ik zorgvuldig gekozen.”
Diepere lading
“Het maken van portretten van mensen vind ik eindeloos boeiend. Daarom is het zo mooi dat het hier bij elkaar komt. Zowel water als mensen beschikken over schoonheid. Beide zijn tevens kwetsbaar. De mens is kwetsbaar in het water; het water wordt bedreigd door de mens en is in die zin kwetsbaar. De aarde bestaat voor 70 procent uit water. Daar moeten we zuinig op zijn en goed mee omgaan. We hebben elkaar nodig. Dat geeft deze werken een diepere lading. Toch wil ik geen politiek statement maken, het gaat mij om het tonen van schoonheid en kwetsbaarheid.”
Maskers
Naast ‘onderwaterwerken’ zullen ook ‘normale’ portretten te zien zijn in Londen. “In zwart-wit, dat geeft een mooi contrast.” In zijn portretten gaat het Westerhuis om de diepere laag, die vaak verscholen gaat onder maskers. “Ik ben twee tot vier uur bezig met een persoon om een goed portret te krijgen. Je moet eerst een band opbouwen. Dat begint al voor een fotosessie. Vaak bellen we een of meerdere malen om vast kennis te maken. Het maken van een portret is een samenwerking, tussen mij en het model. We geven ons allebei helemaal. Ik wil de persoon laten zien zonder z’n gebruikelijke maskers.”
Nietsdoen
“Naast gesprekken die we hebben, neemt het model daarom zijn eigen muziek mee. Ik vraag het model zich te concentreren op de muziek. Wanneer emoties opkomen, wil ik dat het model deze toelaat, in plaats van er voor wegloopt. Modellen hoeven bij mij verder niets te doen. Maar juist het nietsdoen is heel lastig. Ik kan ze daar inmiddels goed in begeleiden.”
Selectie
“Mensen reageren weleens verbaasd op de uiteindelijke foto’s. ‘Ben ik dat ook?’ De meeste mensen zijn gewend om zich op een bepaalde manier te zien. Met mijn foto’s zien ze zichzelf op een andere manier, zonder masker. Dat is heel gaaf om te doen.” Soms levert het de vraag op naar een meer gebruikelijk beeld, een foto waarop het model lacht. “Maar zo werkt het niet bij mij, ik maak de selectie.”
Emotioneel
Het fotograferen is een intensief proces. “Na zo’n fotosessie hebben het model en ik allebei het gevoel dat we hard hebben gewerkt. Het is een emotioneel proces. Ik geef me helemaal en dat vraag ik ook van de geporteerde. Na afloop ben ik fysiek moe. Tegelijkertijd geeft het me veel energie. Moe maar voldaan is een goede omschrijving.”
Galerie
De komende tijd is een drukke en spannende periode. “In december kreeg ik het verzoek van de galerie om in Londen mijn werk te exposeren. Daar moest ik wel even over nadenken. Ben ik er al aan toe? In februari heb ik ‘ja’ gezegd. Zes werken uit Wanghanui worden afgedrukt op een formaat van 1 bij 1,25 meter. Enorm dus. Ze worden achter ontspiegeld plexiglas getoond, om het onderwatereffect te versterken. Volgende week krijg ik de eerste prints binnen. Heel spannend.”
Zeiltrip
Een volgende zeiltocht zit er daarom voorlopig niet in. “Ik verlang er echt naar om een weer een wat langere trip te maken. Waarschijnlijk vaar ik in september richting de Canarische eilanden.” Meer informatie: www.richardwesterhuis.com.