Net zo gewoon als melk en water
De RET – de Rotterdamse openbaar vervoerorganisatie is voor Rotterdammers net zo gewoon als melk en water. “Maar o wee als er iets misgaat, bijvoorbeeld wanneer de metro niet rijdt,” aldus fotograaf Carel van Hees. “Normaal gesproken hoor je de mensen niet over de RET, maar dan is ‘joh, pleurt op, doe het lekker in je eigen tijd!’. De RET is onmisbaar voor de stad, omdat ze mensen voor een klein bedrag van A naar B rijdt. Van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat, zeven dagen in de week.” Van Hees maakte samen met Sanneke van Hassel een fotoboek over het bedrijf, de stad en haar reizigers.
“Mijn oorspronkelijke idee was om de stad te portretteren vanuit de tram en metro,” aldus Rotterdammer Van Hees. “Om met de camera steeds een ander beeld te laten zien, een veranderend decor van stad en reizigers. Dat vond ik een mooi idee, om niet alleen de stad met zijn straten en pleinen te laten zien, maar ook de zich voortbewegende mensen. Op weg naar hun werk, naar school, op zoek naar melk of zelfs liefde. Dat is het mooie aan het openbaar vervoer; tram en metro laten zich niet afstoppen, je kunt hooguit besluiten uit te stappen.”
“Achter elk raam, achter elk paar ogen bevindt zich een onbekend bestaan,” vervolgt Van Hees filosofisch. “Dat vind ik een spannende gedachte. We zijn allemaal mensen met een eigen oorsprong, afkomst, dromen en idealen. Dat erbij fantaseren doe ik graag.”
Het fotoboek is in opdracht van de vervoersorganisatie gemaakt. “Het oorspronkelijke idee was echter iets te kunstzinnig naar de mening van de directeur van de RET. Hij stond helemaal achter het idee van een boek, maar dan moest het wel meer over het bedrijf gaan. Alle geledingen binnen de RET moesten een plek krijgen in het boek – van directie tot trambestuurder.”
“Samen met schrijfster Sanneke van Hassel ben ik een aantal keer op pad gegaan. Zij heeft interviews afgenomen en de verhalen geschreven die in het boek staan.” Van Hees reisde van de winter van 2014 tot enkele maanden geleden veel met het Rotterdamse ov, bestaande uit tram, metro, ferry en bus. De ene keer fotografeerde hij van buiten naar binnen, de andere keer weer andersom. “Soms gebeurde er een hele tijd niets boeiends en het volgende moment volgden de interessante momenten zich op. Je moet daarbij ook mazzel hebben. Het mysterieuze zit in het alledaagse. Dat is lastig uit te leggen,” aldus Van Hees. “Maar het kunnen allerlei momenten zijn. Hoe iemand zit, gedag zegt, in gedachten verzonken is of over een plas springt. Het vraagt een intense manier van kijken naar het gedrag van mensen.”
Alle 5000 medewerkers van het vervoersbedrijf ontvangen een exemplaar van het boek, getiteld CHECK IN, CHECK OUT. Daarnaast worden 750 stuks via de boekhandel verkocht. “Of er plannen zijn voor een tentoonstelling? Nee, in eerste instantie niet. Maar het zou kunnen, wie weet. Al is een goed fotoboek niet automatisch een goede tentoonstelling. Een boek is compact, je kunt er door heen bladeren en je legt ‘m weg als je geen zin meer hebt. Een tentoonstelling heeft een andere spanning nodig, kijken en lezen moeten op een andere manier worden gecombineerd. Dat vraagt een andere benadering.” Meer informatie: www.ret.nl.