Test: Olympus OM-D E5 MarkII
Veel kleiner dan deze camera moeten ze niet worden, anders wordt het hanteren weer lastiger, maar voor mij is de Olympus OM-D E5 MarkII nog goed te gebruiken.
Met een Micro43 sensor met 16 miljoen pixels levert de Olympus foto’s die voor het meeste gebruik geschikt zijn, hoewel je natuurlijk je eisen hoger kunt stellen, iets dat veel fotografen doen. De Olympus OM-D E5 MarkII heeft daar een oplossing voor, maar die kent nogal wat beperkingen. Ook andere technieken die extra fotografische mogelijkheden leveren zijn ingebouwd, een volledig elektronische camera biedt daarvoor nu eenmaal meer mogelijkheden dan andere types.
Maat
De kleinere sensor biedt als voordeel de mogelijkheid om een kleinere camera te bouwen. Maar Sony laat zien dat dat ook wel kan met een grotere sensor, hoewel je je moet afvragen of het enige zin zou hebben de camera nog kleiner te maken dan deze OM-D E5, hij moet wel te hanteren blijven natuurlijk, en ook de afmetingen van het scherm achterop bepalen de minimale afmetingen van de camera. Wat wel kleiner kan bij een kleinere sensor zijn de objectieven. Zo is de 12-40 mm ƒ/2.8, vergelijkbaar met een 24-70 mm ƒ/2.8 op het kleinbeeldformaat, een stuk kleiner dan dergelijke objectieven. Zo kan de hele uitrusting een stuk compacter worden. Een ander voordeel van het micro 43 systeem is dat de standaard door twee merken wordt gedeeld, de objectieven van Panasonic passen ook, waardoor er een flink aanbod is aan objectieven, in de regel van heel hoge kwaliteit. Het verschil tussen beide merken is de keuze voor het systeem voor beeldstabilisatie, bij Panasonic zit dat systeem in de objectieven, bij Olympus in de camera zelf. Bij dit model hoef je daar niet meer op te letten, een mogelijk conflict wordt vanzelf opgelost. De beeldstabilisatie in de Olympus OM D E5 wordt gedaan door de sensor te bewegen in zo ongeveer elke denkbare richting, wat dan als vijf-assig wordt aangeduid.
Wat blijft is natuurlijk de relatief grote scherptediepte, zelfs bij ƒ/2,8 die het resultaat is van de kleine sensor en de bijbehorende korte brandpuntsafstanden. De cropfactor van het systeem is 2, alle brandpunten zijn dus de helft voor een gelijke beeldhoek als op kleinbeeld. Verder is er gekozen om geen flitser in de camera in te bouwen, maar je krijgt er wel een klein opsteek flitsertje bij, dat ook gebruikt kan worden voor het draadloos aansturen van externe Olympus flitsers.
Menu
Een typische eigenschap van Olympus camera’s is ook hier aanwezig, de gelaagdheid van menu’s, waarbij je op de ene plek de mogelijkheden van een ander onderdeel van de instellingen kunt kiezen. Ook zijn er wel instellingen die elkaar een beetje in de weg zitten. Zo is de optie voor de extra hoge resolutie op basis van een serie belichtingen onderdeel van de instellingen voor de opnamefrequentie waar ook de zelfontspanner zit. Onhandig genoeg kun je daardoor de optie om de zelfontspanner te gebruiken om beweging van de camera te voorkomen niet combineren met de extra hoge resolutie instelling waar dat zo nuttig zou zijn. De camera beschikt over een aantal functieknoppen die je de mogelijkheid geven om daar een door jezelf gekozen functie die je snel wilt kunnen wijzigen aan toe te kennen. Zoals normaal, je moet eerst een beetje wennen aan de mogelijkheden van de camera voor je de keuzes maakt die je in de praktijk wilt gebruiken.
Snelheid
De keuze voor de micro43 maat van de sensor die jaren geleden gemaakt is blijft als voordeel de geringere afmetingen van de camera en objectieven hebben, hoewel het inmiddels meer voor de objectieven dan de camera zelf lijkt te gelden. Het nadeel is de kleinere afmeting van elke pixel, iets dat hoe dan ook gevolgen heeft voor de hoogste gevoeligheid die met goed fatsoen te halen valt. Het bereik loopt van ISO 100 tot 25600. Die laagste waarde geldt als een uitbreiding van het bereik, dat gaat ook op voor de waardes boven de ISO 3200. De gevolgen voor een keuze voor een verlaging zijn niet zo opvallend, die voor een verhoging produceren zoals te verwachten wat extra ruis in beeld. Ik denk dat ISO 6400 nog goed te gebruiken is, daarboven moet je de ruisonderdrukking hoger zetten met wat detailverlies als bij-effect. Het AF-systeem werkt mooi snel en zeker.
Hogere resolutie
Voor wie 16 miljoen pixels niet genoeg vindt is er de optie om dat aantal intern te verhogen. Het systeem dat de sensor beweegt als er bewegingsonscherpte gecompenseerd moet worden kan ook anders gebruikt worden. Dat is een systeem dat ook wel vaker wordt toegepast, maar voor een camera in dit segment is het nieuw. Multishot wordt het meestal genoemd, en de extra resolutie wordt verkregen door de sensor precies over de afstand van een halve pixel, diagonaal in dit geval, te verplaatsen. Dat levert twee opnames op van 16 miljoen pixels elk. Daarnaast worden op elk van die twee positie dan vier opnames gemaakt waarbij de sensor dan precies over de afstand van één pixel vier keer wordt verschoven. Daardoor worden voor elke pixel-positie de drie kleuren vastgelegd, interpolatie is dan niet meer nodig, er treedt geen kleurmoiré op. Met de camera op RAW+jpeg krijg je drie bestanden: uiteraard een JPEG van 40 miljoen pixels, maar ook een ORI-bestand van 16 miljoen pixels dat alleen met speciale software geopend kan worden. Daarnaast een ORF-bestand, het standaard Olympus RAW-formaat met 64 miljoen (9216 x 6912) pixels. Er zijn natuurlijk beperkingen: de camera moet niet bewogen worden, dat wordt gecontroleerd door het stabilisatie systeem, je krijgt een waarschuwing in de zoeker terwijl je de camera instelt. En ook het onderwerp hoort niet te bewegen, maar daar let de software in de camera niet op, met vrolijke effecten als resultaat.
Tenslotte is er het probleem van de objectieven. Bij een test blijkt dat ƒ/2.8 niet goed genoeg is, bij ƒ/4 krijg je wat je wilt, maar bij ƒ/5,6 zorgt de diffractie er al weer voor dat de scherpte verdwijnt. Kortom, het is een heel speciale mogelijkheid die alleen onder beperkte omstandigheden het gewenste resultaat levert. Maar het kan van pas komen.
Samengestelde opnames
De Olympus OM-D E5MarkII kent nog een heel bijzondere functie en dat is om series opnames samen te voegen tot één beeld. Het is een oplossing voor het probleem van de belichtingstijd wanneer je bijvoorbeeld lichtsporen van het verkeer wilt vastleggen maar niet het bestaande licht tot overbelichting wilt laten leiden. Het systeem werkt met sluitertijden van 1/2 seconde en langer en je kiest de belichting zo dat de foto net onderbelicht raakt met de combinatie van ISO, tijd en diafragma. Maar daarna kun je eindeloos belichten, die tijd wordt in stukjes geknipt van de gekozen lengte en de belichting wordt niet opgeteld, alleen extra dingen worden zichtbaar. Handig ook bij onweer of vuurwerk, in plaats van de enkele seconden kun je de sluiter nu minuten lang open laten staan, als de lucht donker genoeg is. Elke lichtflits wordt wel aan het resultaat toegevoegd, je ziet dat op het scherm gebeuren, en wanneer je het mooi vindt stop je de opname. Bij de sporen van voorbij gaand verkeer zie je, als je flink vergroot, wel de minieme onderbrekingen tussen de opnames.
Bescheiden
Voor wanneer je niet teveel mee wilt slepen is de Olympus OM D E5 MarkII een prima camera en je krijgt er nog een paar heel bijzondere technische mogelijkheden bij. Video-opnames zijn min of meer vanzelfsprekend ook mogelijk, en ook daarbij geeft de ingebouwde beeldstabilisatie je erg veel vrijheid om zelf te bewegen zonder dat je dat in het resultaat terug ziet.
