WPP en de werkelijkheid van Charleroi
Op 4 maart is besloten de serie alsnog te diskwalificeren omdat bij één van de foto’s ten onrechte vermeld werd dat hij in Charleroi gemaakt was, terwijl het feitelijk in Molenbeek was gefotografeerd.
Charleroi in het donker
Na alle opwinding over het grote aantal op technische gronden, te ver gaande aanpassingen in de beeldbewerking, afgekeurde inzendingen is er nog een serie die tot een controverse heeft geleid.
Dat is de serie van Giovanni Troilo met als titel: the dark heart of Europe.
De eerste reactie kwam van de burgemeester van Charleroi die van mening was dat de serie een volkomen vals beeld schetste van zijn stad en zelfs van de mensen op de foto’s.
Als reactie op deze beschuldiging is World press Photo een onderzoek begonnen om te kijken in hoeverre de fotograaf, Giovanni Troilo, ofwel zaken in scène heeft gezet dan wel de jury heeft misleid in de bijschriften en andere informatie.
De conclusie van dat onderzoek is dat WPP van mening is dat de World Press Photo geen redenen ziet om te twijfelen aan de integriteit van de fotograaf en het ingezonden werk. Belangrijk onderdeel is het antwoord op de vraag in hoeverre foto’s in scène gezet zijn. Bij een aantal is duidelijk dat dat het geval is, het zijn geen situaties die je zo maar aantreft. De keuze om dit te accepteren is dat het bij de portretfotografie ook kan en mag en dat dit ‘portret-achtige’ foto’s betreft binnen een serie die ook reportagefoto’s bevat.
De volledige tekst van het onderzoek kun je op de website van WPP vinden, het is een heel uitgebreid verslag in het Engels.
Maar ondanks deze uitgebreide verklaring zijn veel fotografen niet overtuigd dat deze serie thuishoort in een World Press Photo contest. Greg Marinovich op Facebook is daarin een duidelijke stem.
Kunst of journalistiek
Maar daarnaast is er rond deze serie nog een tweede discussie die zich richt op de aard van de fotografie. Veel fotografen vinden dat er onder de winnende foto’s van de World Press Photo wedstrijd teveel foto’s zitten die eerder in de categorie kunst thuishoren dan binnen de fotojournalistiek. Dat geldt zeker ook voor deze serie over Charleroi als je kijkt naar de beeldtaal. Het past met de wisselende beelden, vervreemdende kleuren soms, en variatie in vormen zeker heel mooi binnen de verlangens van de kunst. Lees je echter het verhaal van de fotograaf dan is duidelijk dat het in elk geval in zijn ogen een heel duidelijk beeld geeft van zijn kijk op de stad die hij overigens heel goed kent omdat zijn familie er al lang woont en hij er veel op bezoek komt. Maar de uitleg dat hij het ook ziet als een analogie voor de toestand van Europa is dan weer een benadering die keurig past binnen een concept waar de kunstwereld zo dol op is. Zelf weet ik het niet zo, de eerste indruk van de serie is niet dat het een fotojournalistiek of documentair project is. De uitleg van de fotograaf duwt je opvatting wat de andere kant op, maar dat is ook nodig om het bij WPP te kunnen laten meedoen. En het uiteindelijke probleem is natuurlijk dat de dingen die zich in het duister afspelen niet door een toevallig passerende journalist gefotografeerd kunnen worden. Dus je staat dan voor de keuze, je laat die onderwerpen weg, of je vraagt medewerking voor het maken van de foto’s. Maar dat laatste maakt die foto’s dan duidelijk minder journalistiek van aard, of het nog wel als documentair geldt is dan nog een lastige vraag.
