We Love Almere!

Almere staat niet bekend als een bruisende stad. In tegendeel, saai is een woord dat vaker voor Almere wordt gebruikt. Maar hoe denken de inwoners daar zelf over? Fotografe Margareta Svensson kreeg van het Stadsarchief Almere de opdracht om de stad en vooral zijn bewoners in beeld te brengen. Een uitdaging voor de kunst- en interieurfotograaf. Jaren geleden, in 1988, bezocht ze de stad voor het eerst. Toen viel vooral de leegte op. De foto’s werden bovendien gekleurd door haar eigen eenzaamheid. Hoe is dat jaren later?

“In 1988 was ik in Almere voor een schoolopdracht. Ik was op dat moment gaststudent aan de Rietveldacademie. Voor iemand uit Zweden is Almere een bijzonder gegeven. Land ontginnen voor een stad die op zes meter onder de zeespiegel ligt. Waanzin. Dat moest ik met mijn eigen ogen zien. Ik was benieuwd naar het leven in een stad die helemaal gepland is. Ik vroeg me af of het mogelijk was om bewonersplezier te plannen. Is dat niet iets wat dat langzaam door generaties van bewoners tot stand komt?”

Eenzaamheid

De zwart-wit foto’s uit ’88 ademen een zwaarte, stralen eenzaamheid uit. “Voor een deel veroorzaakt door een grote stad met nog weinig inwoners, voor een deel is het mijn eigen eenzaamheid als nieuwkomer in Nederland. Almere was destijds een bouwput, ik zag weinig mensen op straat, speeltuinen waren leeg. Niet raar als je bedenkt dat de stad op 400 duizend mensen berekend was, terwijl er zo’n 50 duizend woonden. De mensen die ik sprak zeiden echter allemaal dat het fijn wonen was in Almere. Er was rust en ruimte en de kinderen konden lekker buitenspelen. Ik was niet overtuigd, misschien wilden die mensen dat zichzelf vooral laten geloven.”

Schuw

In 2016 krijgt ze de kans om te kijken of het leven in Almere is veranderd. “Het Stadsarchief vroeg me om opnieuw het leven in Almere in beeld te brengen, ditmaal vooral de inwoners. Ik heb een tijd nagedacht over hoe ik dat zou doen. Ik wilde niet weer voorbijgangers fotograferen. Dan zou ik weer een gevoel van eenzaamheid oproepen. ‘Je moet Almeerders niet van een afstand fotograferen, met een camera op een statief. Almeerders zijn schuw,’ kreeg ik te horen. Dat is precies hoe ik het wel gedaan heb. Van te voren heb ik de compositie bepaald, met hulp van een assistent. De assistent is op verschillende plekken gestaan, zodat ik kon kijken naar de compositie. Vervolgens heb ik voorbijgangers gevraagd om een plek in te nemen. Op welke plek en hoe, dat mochten ze zelf bepalen. Wel keken ze me allemaal aan.”

Geënsceneerd

De foto’s zijn in die zin geënsceneerd. “De werkwijze lijkt op de manier waarop ik kunst en interieurs fotografeer. Onzeker was alleen wie voorbij zou komen, een opa of een klein meisje.” Vanaf de eerste dag valt op dat de mensen vriendelijk en best relaxed zijn. “De mensen zijn in Almere niet zo haastig. Ze hebben best even tijd om met je te praten. Dat is anders dan in Amsterdam, waar ik woon. Mensen lopen je daar gewoon voorbij.”

Saai

Veel mensen zijn bereid mee te doen met het project. “Ze wilden graag iets voor hun stad doen. Niet zo gek misschien, als iedereen denkt dat jouw stad saai is. Dan wil je graag een positief beeld laten zien.” De mensen die Margareta spreekt hebben het er naar hun zin. “De stad is prettig, je hebt er alles. Ze wonen er wellicht mooier en hebben de ruimte. Bovendien worden nu ook chiquere wijken gebouwd dan in de jaren tachtig. Wat betreft gezelligheid en woongenot: dat zit niet zozeer in gebouwen, dat zit tussen de mensen.”

Zelf denkt Margareta nog niet aan een verhuizing naar Almere. “Ik vind de nieuwigheid van de gebouwen lastig. Ik werk veel met oude dingen, ik vind het mooi wanneer een huis geschiedenis heeft.”

Droom

De beelden uit beide series zijn van 15 februari tot en met 17 september te zien in de expositie ‘We Love Almere’, te zien bij het Stadsarchief. “Met deze expositie komt een droom uit. Dit project smaakt zeker naar meer. Voor dit project is veel belangstelling. Het Stadsarchief heeft zelfs vrijwilligers gezet op het uitzoeken waar de foto’s in 1988 zijn gemaakt. Dat heb ik destijds niet gedocumenteerd. De meeste plekken zijn inmiddels gevonden, maar wie de mensen waren weten we nog niet.”

“Vanwege de liefde van de inwoners van de stad hebben we gekozen voor 14 februari, Valentijnsdag, als dag voor de opening.” Meer informatie: http://margaretasvensson.nl/.