Topkwaliteit met Phase One

Een van de bekendste architectuurfotografen van België is Toon Grobet. De beelden die hij maakt hebben een ziel en zijn tegelijk heel esthetisch. Voor Grobet staat esthetiek namelijk gelijk aan emotie. In zijn werk gaat hij zowel inhoudelijk als technisch voor de hoogste kwaliteit. Als opnamemedium gebruikt hij een 150 megapixel IQ4 achterwand van Phase One, die hij – afhankelijk van het soort opname – combineert met een Phase One XF camera of een Arca Swiss Rm3d technische camera.

door Jan Paul Mioulet

In de analoge tijd was werken op middenformaat bijna een vereiste voor fotografen die shoots deden voor reclamebureaus en glossy magazines. In de beginjaren van de digitale fotografie bleef het digitale middenformaat met merken als Hasselblad, Leaf, Phase One en Sinar onverminderd populair omdat die qua resolutie en dynamisch bereik een flinke voorsprong hadden op full frame camera’s. Ook pasten de achterwanden – met enige beperkingen – vaak gewoon op de camerasystemen die veel fotografen al hadden. Het aloude kleinbeeld, of ‘full frame’ zoals het tegenwoordig vaak wordt genoemd, heeft echter een enorme evolutie doorgemaakt. Op dit moment zijn er full frame camera’s met 60 megapixel en objectieven die die enorme resolutie vrij moeiteloos aankunnen. Waarom zou je dan nog met digitaal middenformaat willen werken?

Erfelijk belast
Toon Grobet realiseerde zich tijdens zijn opleiding fotografie al snel dat zijn manier van kijken zich bij uitstek leende voor architectuurfotografie. Het vak leerde hij vervolgens in de praktijk bij Sybold Voeten. Bij Voeten maakte hij ook kennis met de Arca Swiss 6×9 technische camera. Dat werd ook de camera die hij voor zichzelf kocht toen hij begin jaren ’90 voor zichzelf begon als architectuurfotograaf. Met drie achterwanden voor dia, kleurnegatief en zwart-wit en een aantal objectieven, kon hij daarmee jarenlang bijna iedere opdracht aan. Om de beelden digitaal aan te kunnen leveren kocht hij daar een Imacon scanner bij. Dat scannen was echter een tijdrovende bezigheid. De aanschaf van een 11 megapixel full frame Canon 1Ds zorgde ervoor dat het scannen minder vaak nodig was. Helaas bood de Canon op het gebied van beeldkwaliteit en instelmogelijkheden niet alles dat Grobet van zijn Arca Swiss gewend was. Hij bleef dromen van een mogelijkheid om digitaal te werken met een technische camera.

Business case
Een samenloop van omstandigheden zorgde voor de grote stap vooruit. Op ongeveer hetzelfde moment dat een opdrachtgever Grobet vroeg om veel luchtfotografie te gaan doen, kreeg hij het aanbod om een gebruikte Phase One 645 DF camera met een P45p+ achterwand over te nemen. De sensor van de P45+ was beduidend groter dan die van de achterwanden uit de begindagen van de digitale fotografie. De Phase One was hierdoor bruikbaar voor architectuurfotografie in combinatie met zijn Arca Swiss. Grobet rekende uit hoeveel hij zijn opdrachtgevers per opnamedag extra in rekening zou moeten brengen als hij de camera aan zou schaffen. Dat bleek niet meer dan enkele tientjes te zijn. Voor die geringe meerprijs kon hij opnames in een hogere beeldkwaliteit aanleveren dan zijn concurrenten. Voor zijn opdrachtgevers was dat een aantrekkelijk aanbod. Met de aanschaf van de P45+ hoopte Grobet ook zijn Arca Swiss weer in gebruik te kunnen nemen. In de praktijk viel dat echter niet mee. De P45+ beschikte nog niet over live view. Hierdoor moest hij nog steeds werken met het matglas van de camera, om dat vervolgens te wisselen voor de achterwand die gekoppeld moest worden met de sluiters in de objectieven. En dat allemaal zonder ook maar iets aan de instellingen te veranderen. Van Servix, de Belgische importeur van Phase One, had Grobet echter al gehoord dat er een nieuwe generatie aan zat te komen die wel over live view zou beschikken. Uiteindelijk kreeg hij bij de aanschaf van die nieuwe achterwand, de Phase One IQ160 met 60 megapixel, een korting die overeenkwam met het aanschafbedrag van zijn P45+. Dat is wat een instap in het systeem zo waardevol maakt, volgens Grobet: “De eerste instap is niet goedkoop, maar de apparatuur behoudt heel erg zijn waarde en upgraden is hierdoor relatief betaalbaar.”

Evolutie
Grobet heeft zijn achterwand inmiddels nog twee keer vervangen en werkt nu met de laatste generatie, de IQ4 met 150 megapixel. Die achterwand zet hij op de Phase One XF camera of, voor architectuurfotografie, op zijn Arca Swiss Rm3d. Dit is een technische camera die speciaal voor digitale achterwanden is ontwikkeld en die uiterst nauwkeurig verstelbaar is. De IQ4 achterwanden betekenen voor Grobets werk een enorme vooruitgang. Dat zit hem niet in de toename van het aantal pixels, al vindt hij dat ook weer niet erg.  Veel belangrijker voor hem is het feit dat de IQ4 de eerste achterwand is met een backlight CMOS sensor. Kleurverschuivingen die voorheen optraden bij verstellingen met een technische camera zijn hierdoor minimaal, wat zorgt voor een veel snellere en makkelijkere workflow. Wat hij ook fantastisch vindt, is het grote dynamisch bereik – groter dan van de beste full frame camera’s –, de kleurdiepte en het ontbreken van ruis, zelfs bij hoge ISO-waardes tot 6000 ISO en lange sluitertijden tot een uur. Hierdoor kan hij in de nabewerking meer met de bestanden doen dan met een opname van een full frame camera mogelijk zou zijn. Grobet werkt op zijn Arca Swiss vrijwel uitsluitend in live view. Op het instellen van het diafragma na, kan hij hierdoor alles regelen via de achterwand. Dat zorgt voor opnames zonder trilling die hij pixelnauwkeurig over elkaar heen kan leggen als hij toch eens een opname heeft moeten bracketen.

Duurzaam
Voor het ‘snellere’ werk gebruikt Grobet de Phase One XF, een middenformaat body waar hij een aantal Phase One objectieven voor heeft. De XF heeft geen beeldstabilisatie  en een enkel scherpstelpunt. Dat klinkt ouderwets, maar de XF is toch een heel moderne camera. Zo heeft de XF bijvoorbeeld wel een sensor die trillingen detecteert waardoor de camera opnames kan maken op het moment dat de beweging het kleinst is. Ook is de wifi-verbinding zo goed dat de XF draadloos de enorme 150 megapixel bestanden over kan sturen. Een van de bijzondere aspecten van werken met Phase One is dat er volgens Grobet echt naar klanten geluisterd wordt. “Kom je met een goed idee of een probleem, dan heb je soms al na een week een stukje software daarvoor. En dat zit dan ook voor iedereen in de volgende firmware upgrade.” Omdat veel aspecten van de camera softwarematig gestuurd worden en de software steeds wordt verbeterd, gaat de camera lang mee. Ook over de service is hij zeer te spreken. Als er iets met de camera is, gaat deze naar Denemarken en wordt hij altijd volledig nagekeken en gereviseerd, terwijl Grobet ondertussen gewoon door kan werken met een leenmodel. “Het is alsof je steeds een nieuwe camera terugkrijgt,” zegt Grobet. Het is deze hele filosofie achter het merk die hem enorm bevalt.  “Of je het echt nodig hebt, is de vraag. Maar met de Phase One lever je topkwaliteit en daar onderscheid je je wel mee.”

Mocht je de komende tijd meer willen weten over CAMERA, neem dan nu een abonnement op Pf Fotografie Magazine! Ga naar: www.pf.nl/aanbieding-2