Persoonlijke series van Madeleine Kukic

Madeleine Kukic maakt series over onderwerpen die haar nauw aan het hart liggen. In ‘Prelude’ neemt ze de kijker mee naar de kindertijd, aan de hand van foto’s van haar kinderen. In ‘can we speak in flowers’ gaat het over haar vader, die alzheimer heeft. En na zijn overlijden vindt ze troost tijdens het maken van de serie ‘In Memoriam or Blue’. Niet altijd stelde ze zich zo kwetsbaar op in haar fotografie. Voor de geboorte van haar kinderen maakte ze vooral series over anderen. Sinds 2014 is het roer om en maakt ze alleen nog werk over onderwerpen die echt dicht bij haar staan.

Kukic studeert in 1994 af aan de Academie voor Beeldende Kunsten St. Joost. “Ik verdiende mijn geld met de fotografie. Maakte bijvoorbeeld portretten in opdracht van muzikanten of gemeente ambtenaren. Naast opdrachten werkte ik aan vrij werk. Zo maakte ik bijvoorbeeld een serie over mensen met rood haar. Ik sprak ze aan op straat en ik vroeg of ik ze in mijn atelier mocht fotograferen. Met zo’n serie exposeerde ik dan of er kwam een publicatie. Op een gegeven moment kreeg ik ook meer opdrachten die gerelateerd waren aan mijn vrije werk. Bijvoorbeeld een kunst opdracht van de Universiteit van Tilburg. Daarnaast gaf ik les, onder meer bij de fotovakschool en centra voor kunsteducatie. Zo sprokkelde ik mijn inkomen bij elkaar. Deze manier van werken betekende dat ik echter ook dingen moest doen die niet goed bij me pasten. Omdat ik zoveel verschillende vlakken bezig was, verdiepte mijn vrije werk zich naar mijn gevoel niet genoeg.”

Geen zin

Na de geboorte van haar dochter heeft ze even helemaal geen zin meer in de fotografie. “Na drie maanden bracht ik mijn dochter naar de crèche en snapte niet waarom ik dat deed. Mijn dochter was geen kind voor de crèche en ik zag niets in het oppakken van de fotografie. Veel liever wilde ik met haar zijn. Dat ik dat zo deed is misschien niet zo geëmancipeerd, maar ik heb er tot de dag van vandaag nooit spijt van gehad. Het paste bij ons.”

Een aantal jaar stort ze zich op de opvoeding van haar kinderen. Na haar dochter krijgt ze een zoon. “Toen hij bijna vier was en naar school zou gaan, ging ik nadenken over wat ik zou gaan doen met mijn extra tijd. Hele dagen het huis poetsen leek me niets, postbode worden of in de Thuiszorg trok me niet echt. Maar wat dan wel? Wat kon ik? Fotograferen. En mijn kinderen gaven me zoveel inspiratie! Dat is nu vijf jaar geleden.”

Bosjes liefde

Tijdens het opgroeien van haar kinderen ziet ze steeds vaker momenten die ze wil vastleggen. Die haar herinneren aan haar eigen jeugd. Een periode waarin tijd nog geen rol speelt en je gelooft wat je ziet, en alles wat je hoort, proeft en aanraakt zorgt voor blijvende herinneringen. “In Prelude heb ik onderzocht hoe het was en hoe het is om kind te zijn.” Naast foto’s van haar kinderen, maakt ze foto’s van de bloemen die haar zoontje voor haar plukt. “Het waren bosjes liefde en ik kon het niet weerstaan ze vast te leggen. Ik zorgde ervoor dat mijn camera altijd bij de hand was en voorzien van film. En mijn kinderen waren zo lief even stil te staan voor een foto als ik dat vroeg.”

Ook in haar tweede serie spelen bloemen een grote rol. De serie gaat over haar vader, de man wiens persoonlijkheid afbrokkelt voor haar ogen vanwege alzheimer. “Mijn vader had een grote liefde voor de natuur. In mijn kindertijd maakte hij kleuren dia’s van wilde bloemen in het algemeen en orchideeën in het bijzonder. Spelenderwijs leerde hij ons over de bloemen, aandacht voor bloemen en planten hoorde er gewoon bij en dat is voor mij altijd zo gebleven.” De serie ‘can we speak in flowers’ maakte ze op Terschelling. “Dat was ‘ons’ eiland, een soort tweede thuis. Ik wilde graag een serie over mijn vader maken, maar wist niet goed hoe. Ik dacht, ik neem hem mee naar Terschelling, misschien lukt het daar. Gezien zijn alzheimer was deze laatste reis vooral erg verwarrend voor hem. Dat veranderde echter als we samen buiten, in de natuur waren. Tussen de bloemen en in het landschap voelde hij zich thuis. We maakte op die momenten echt contact met elkaar, zonder woorden. Ik vind het prachtig dat fotografie daarin ook een rol heeft gespeeld.”

Rouw

Na het overlijden van haar vader helpt de fotografie haar bij de verwerking. “Ik zit nog steeds midden in de rouw, maar deze serie heeft me enorm geholpen.” Van wilde bloemen en planten op Terschelling heeft ze cyanotypen gemaakt, contactafdrukken, in het landschap waar zij en haar vader zoveel samen zijn geweest.

Fotografie helpt haar om dingen te begrijpen. Voor zichzelf uit te werken. “Dat is ook het voordeel van analoge fotografie. Het geeft tijd om na te denken tijdens het proces. Vaak begin ik aan een serie en kom ik er gaande weg pas achter wat ik eigenlijk wil vertellen. Fotografie helpt mij om wat ik zie en voel te analyseren en te begrijpen.”

Persoonlijk verhaal

Hoe anders zijn de foto’s die ze op Instagram zet: gemaakt met haar telefoon, in kleur. “De hele dag zie ik interessante dingen. Ik maak graag even tijd om te onderzoeken hoe ik dat vertaal van driedimensionaal naar tweedimensionaal. Het valt vaak nog niet mee, kleur en vierkant zijn niet mijn sterkste kant dus dat kan ik zo mooi oefenen. De sfeer in deze foto’s is wellicht te vergelijken met mijn analoge werk maar inhoudelijk zegt het niet veel. Maar het zijn er inmiddels behoorlijk veel en samen beginnen ze zo langzamerhand toch ook een klein persoonlijk verhaal te vertellen.”

Meer informatie: https://madeleinekukic.com/  en Instagram: madeleinekukic.

Bekijk ook deze items