Klinkhamer ontzorgt fotografen tijdens Cambodjaanse workshops

Fotograaf Michael Klinkhamer woont en werkt in Phnom Penh (Cambodja) en organiseert daar fotografie workshops. Tours van een halve of hele dag, of meerdere dagen. “Fotografen vanuit de hele wereld weten mij te vinden omdat ik ze in relatief korte tijd bijzondere locaties en het echte leven hier kan laten zien. Daarnaast geeft het (meestal vrouwelijke) fotografen ook het gevoel van veiligheid, zeker als ze net zijn aangekomen en even willen uitzoeken hoe het hier allemaal werkt. Cambodja is niet onveiliger dan Nederland, misschien zelfs nog wel veiliger. Wel moet je als fotograaf een beetje ‘Street smart’ zijn. Maar dat geldt in Amsterdam of Rome eigenlijk ook, als je met je fotoapparatuur rondloopt.”

Klinkhamer bezoekt het land voor het eerst in 2010. “Mijn zoon van twintig was destijds op wereldreis en we besloten elkaar daar te treffen. Het eerste bezoek in Cambodja duurde maar twee weken. “Wij zijn maar kort in de hoofdstad geweest en hebben verder bekende toeristische plekken aangedaan zoals de ‘Killing Fields’, het beruchte S-21 genocide museum en de beroemde Angkor Wat tempels. Ook hebben we lekker genoten van de witte tropische stranden. Nooit gedacht toen dat ik hier jarenlang zou gaan wonen.”

Authentiek

“Cambodja is een fantastisch reis-, cultuur- en vakantieland, een beetje zoals Thailand, maar dan vijftien jaar terug. Dus, authentieker, minder toeristisch, goedkoop met heerlijk eten, betaalbare en verzorgde hotelletjes en daarbij ook nog lieve en vriendelijke mensen. Destijds woonde ook kunstenaar Peter Klashorst hier. Voor een groot Kerstnummer interview met de kunstenaar voor blad ‘HP/De Tijd’ ben ik eind 2010 teruggegaan om dat interview en de foto’s te maken.”

“Fotografie en teksten schreef ik toen nog in Nederland, freelance voor de betere glossy’s en opiniebladen. Ik vond eigenlijk één interview voor die verre reis naar Cambodja een beetje te weinig, dus heb ik ook een meer fotojournalistiek project gemaakt over de kinderen van de vuilnisberg van Phnom Penh.”

Workshops

“Het was de tweede keer hier met die opdrachten veel uitdagender en leuker in Phnom Penh. Ik zag dat er veel bijzondere dingen te fotograferen zijn. Ik speelde toen al met het idee om ergens op de wereld foto workshops te gaan geven.”

Uiteindelijk besluit Klikhamer zich in 2013 te vestigen in Cambodja met Phnom Penh als uitvalbasis voor meer foto -en schrijfwerk in Zuidoost Azië. “Ik kreeg een goede opdracht van architect Ben van Berkel om in Zuid-Korea wat foto’s te maken. Ik bedacht dat ik daarbij dan Cambodja als thuisbasis zou kunnen gebruiken voor meer opdrachten in Zuidoost Azië.”

Tropisch

“Het landschap in Phnom Penh lijkt enigszins op Nederland in de zin dat het plat is, een grote rivierendelta-landschap, ook veel water dus. Het is hier alleen veel warmer. Tropisch warm en gemiddeld 34 tot soms 39 graden, het gehele jaar. Goed te doen met de hulp van airconditioning in de slaapkamer, maar natuurlijk wel ook uitputtend, met een dikke Nikon camera om je nek en fototas. Ik gebruik hier de lokale ‘tuk-tuk’ om ons hier te verplaatsen. Ik fiets als echte Hollander natuurlijk in mijn vrije tijd regelmatig rond om zelf foto’s te maken en de stad beter te leren kennen. Daarbij vind ik soms de meest bijzondere en fotografische interessante locaties, die geen enkele reisgids of tour kan aanbieden.”

Slums

Tijdens de trips gaan we echt ‘off the beaten track’. Soms fotograferen we diep in de ‘slums’ en langs de Mekong rivier om het leven hier vastleggen. Zowel goedwillende amateurs tot professionele reis fotografen weten mij hier goed te vinden. Vooral fotografen uit Australië en Nieuw Zeeland, Amerikanen, maar ook uit Singapore en Hong Kong. En af en toe ook Nederlanders, gezellig en divers publiek dus. We doen een workshop in ‘straat fotografie ‘ en portretten met ‘locals’, maar ook ‘stills’, en landschap of ‘urban landscape’. Het leven speelt zich hier immers af op straat.”

“Ik wil zo mijn ontdekkingen hier en mijn professionele kennis van fotografie delen. Daarnaast print en verkoop ik mijn ‘fine art’ prints die tijdens de workshop zijn gemaakt in een galerie hier in het uitgaansgebied van Phnom Penh.”

“In Cambodja maar eigenlijk in heel Zuidoost Azië is het niveau van werk en inkomen slecht verdeeld. Je hebt een kleine puissant rijke elite, een nu groeiende middenklasse en daarnaast veel arme mensen, die vanuit het platteland hier hun geluk komen zoeken. Hier in Phnom Penh rijden tegenwoordig volop hele dure auto’s, Range Rovers, Maserati’s en Porsche’s af en aan, maar op het platteland hebben ze het moeilijk. Ook de armere mensen in de stad vechten dagelijks voor hun bestaan. Die laatste groep fotografeer ik het liefste, deze mensen vind ik veel interessanter en authentieker.”

Wilde oosten

Op dit moment doet Klinkhamer niet veel opdrachten vanuit Nederland. “Er gebeurt elders in de wereld heel veel nu, allerlei conflicten. De interesse voor Cambodja vanuit de media is sowieso niet groot, het is een klein, relatief onbekend land. Nog een beetje het ‘wilde oosten’. Bovendien liggen de tijden van de Rode Khmer inmiddels ver achter ons. Toch zijn hier op elke hoek van de straat mooie menselijke verhalen te vinden. Maar op dit soort menselijke verhalen zitten de bladen niet echt te wachten, ik snap dat. In deze infotainment-tijd maken reclamejongens de dienst uit. En die willen geen foto van ellende en onrecht naast een parfumreclame. Daarom heeft de fotojournalistiek het ook helaas vaak moeilijk om goed gepubliceerd te worden.”

Een thema waar Klinkhamer nu mee bezig is, is de Mekong rivier. “Een groot deel van Zuidoost Azië is heel afhankelijk van deze enorme rivier, voor vis en landbouw en biodiversiteit. Ongeveer 60 miljoen mensen, maar de Mekong wordt bedreigd, door de aanleg van onder andere waterkrachtcentrales voor China en Thailand en ook klimaatveranderingen spelen een grote rol in de voedselvoorziening en levensomstandigheden. Ik zie dit als een groot en langlopend fotoverhaal. Tijdens mijn fotoworkshops reis ik nu al regelmatig langs en over de Mekong, en natuurlijk dagelijks hier in Phnom Penh, waar de Mekong langs mijn straat stroomt, dus dat fotoboek komt er wel.”

Zweten en kieken

“Dankzij de workshops en de stroom van fotografen die met mij hier werken ben ik dagelijks aan het fotograferen, in de zon, lekker zweten en kieken. Natuurlijk kom ik hierdoor ook vaak op dezelfde plekken, maar dat is juist goed, je krijg daardoor een bijzondere band met mensen en dat levert dan intiemere en sterkere foto’s op. Regelmatig voeg ik nieuwe locaties, routes en bestemmingen toe, zodat het ook fris blijft en spannend.” De resultaten van Michael Klinkhamer zijn dagelijks te zien op zijn Instagram account. Meer informatie over de workshops: www.cambodiaphototours.asia.