Lomografie: intuïtieve analoge fotografie
Lomografie of Lomography is een analoge fotografiestijl die draait om experimenteren, spontaniteit en imperfectie. De stijl is in de jaren ’90 ontstaan en heeft een benadering waarbij technische perfectie ondergeschikt is aan creatieve expressie. Voor fotografen biedt lomografie verrassende mogelijkheden om intuïtief, contrastrijk en karaktervol te werken.
Techniek
Bij lomografie maak je bewust gebruik van ‘defecten’ zoals lichtlekkage, onscherpte, vignet‑effecten en verzadigde kleuren. De term ‘lomografie’ is ontleend aan de Lomo LC‑A‑camera, een goedkope compactcamera uit de Sovjet-Unie. Met de camera konden snel scherpe, maar eenvoudige foto’s worden gemaakt, zonder dat de fotograaf hoefde na te denken over zaken zoals scherpte of licht. Juist die snelheid inspireerde de beweging van ‘lomografen’.
Verschil lomografie en analoog
Lomografie verschilt van het ‘reguliere’ analoge fotograferen doordat het doelbewust gebruikmaakt van imperfecties en experimentele toevalseffecten. In feite is lomografie een sub-genre binnen analoge fotografie, waarin de handeling van het maken bijzonder en visueel expressief is – zonder streven naar technische perfectie.
Waar klassieke analoge fotografie eerder inzet op scherpte, correcte belichting en gecontroleerde compositie, kiest lomografie juist voor spontaan schieten, lichtlekken, zachte focus, verzadigde kleuren, vignetten (het donkerder maken van de hoeken en randen van een foto) en lensvervormingen. Effecten die door conventionele fotografieregels als ‘fouten’ zouden gelden maar hier juist bewust gezocht worden.
Voorbeelden
Enkele fotografen die lomografie toepassen, ook wel ‘lomografen’ genoemd:
- Gavin Thomas: werkte met Lomo-camera’s naast digitale modellen voor shoots met beroemdheden, en waardeert vooral de toevalligheid van dubbele belichtingen.
- Keren Fedida: fotografeert met Holga- en LC‑A-camera’s en ziet lomografie als herontdekking van fotografie als schilderkunst.
- Kevin Meredith (LomoKev): bekend om zijn werk met Lomo LC‑A-camera’s, auteur van meerdere boeken over creatief analoog fotograferen.
- Adam Bronkhorst: Portretfotograaf, erkend Petzval Artist (een speciaal soort lens), experimenteert met manuele Lomo-lenzen voor intense bokeh (onscherpe achtergrond) en studiowerk.
- Naninca Lemmens: Nederlands kunstfotograaf die analoog ondersteunt. Bekend om haar werk met Lomochrome‑films en visueel rijke portretten en landschappen.
Tips
Een paar tips voor het toepassen van lomografie in fotografisch werk:
- Focus op intuïtie boven technische beheersing. Lomografie moedigt aan om de camera overal mee naartoe te nemen, te schieten zonder te veel na te denken en onverwachte resultaten te omarmen.
- Zie technische imperfectie als artistiek middel. De plastische lenzen, handmatige fijne focus en soms afwezigheid van sluiter- of diafragmaregeling creëren kenmerken zoals extreme vignettering, hoekvervorming en ongecontroleerde belichting.
- Werk met multiple exposures en praktische filters. Maak gebruik van functionaliteiten zoals meervoudige belichtingen (MX‑knop), gekleurde gel‑flitsfilters of Splitzer-accessoires.
- Gebruik Bulb‑modus (langdurige sluitertijd) en long exposure voor creatieve effecten. Bulb‑modus combineert goed met lichttekeningen en beweging in nachtelijk of laaglichtomgeving (het beste op statief). Daarmee kun je abstracte, dynamische beelden maken.
- Omarm imperfectie en leer de camera kennen. Ondanks dat het uitgangspunt is dat je niet teveel nadenkt tijdens het fotograferen, is kennis van de camera essentieel om richting te geven.