terug

Kracht van verhalende fotografie

Pf #2 is uit en staat in het teken van de visual storytelling, ook wel verhalende fotografie genoemd in het Nederlands. Lees het redactioneel van de hoofdredacteur.

De kracht van het visuele verhaal 

In Mirrors and Windows (1978), de catalogus bij de historische tentoonstelling in het MoMa te New York, maakte John Szarkowski een onderscheid tussen de twee dominante stromingen van de fotografie. Hij noemde die de ‘straight photography’ en de ‘synthetic photography’. De eerste is een natuurgetrouwe weergave van wat zich voor de lens aandient en de tweede is een vorm van fotografie waarbij manipulatie toegestaan is. De fotografie was verdeeld tussen exploratie van de wereld en zelfexpressie. Szarkowski eindigde zijn introductie met de beroemde zin: “Is het een spiegel, die een portret weerspiegelt van de kunstenaar die hem gemaakt heeft, of een venster, waardoor men de wereld beter zou kunnen leren kennen?” De spiegel en het venster werden de metaforen voor de verschillende benaderingen van de fotografie, die verenigd worden in wat we nu in goed Nederlands ‘visual storytelling’ noemen. Fotografen die iets te vertellen hebben maken geen losse foto’s maar ze gebruiken het medium fotografie voor hun verhaal. Daarom kan een visueel verhaal de vorm hebben van documentaire fotografie of van autonome fotografie. Maar bij deze twee vormen is sinds kort een derde vorm toegevoegd: de artificiële fotografie, oftewel AI fotografie. 

We brengen in dit nummer een mix van verhalen, met grote diversiteit van vormen. Steffi Reimers gebruikt documentaire beelden om het verhaal van de Italiaanse misdaadorganisatie te vertellen. Ringel Goslinga hanteert een mix van documentaire en historische beelden voor het vertellen over de geschiedenis van zijn vader.  Anaïs López laat haar fantasie geheel de vrije loop in het metaforische verhaal van een schildpad in een Japanse rivier. Scarlett Hooft Graafland maakt surrealistische beelden met lokale bewoners in hun landschappen. En Carl De Keijzer wendde zich tot AI om zijn ideeën over het huidige Rusland uit te beelden. 

Een losse foto kan emoties oproepen, maar pas wanneer beelden met elkaar in onderlinge samenhang worden gepresenteerd, krijgt de fotografie pas echt een diepere betekenis. Het verhaal achter een serie beelden is de bindende factor die elke fotograaf in zijn werk stopt en die de kijker via de presentatie terug moet kunnen lezen. De kracht van het verhaal zit niet in de afzonderlijke beelden, maar juist in de betekenisvolle context. Visuele storytelling maakt dat foto’s niet alleen gezien worden, maar vooral als een contextueel geheel worden beleefd en onthouden.

Bij de coverfoto

De visuele storytelling van Scarlett Hooft Graafland betovert door haar poëtische en surrealistische beelden, waarin ze het landschap, cultuur en menselijk bestaan op een subtiele manier met elkaar verweeft. Haar foto’s zijn alle korte gedichten over de samenhang van de mens en zijn omgeving.