Haiku van het verborgene
Het was geen liefde op het eerste gezicht tussen Peter Gerritsen en de fotografie. Na zijn studie aan de KABK wijdde hij zich in eerste instantie aan de schilderkunst en creëerde hij ruimtelijke installaties. Opvallend is hoe hij, onafhankelijk van het medium waarvan hij gebruikmaakt, altijd terugkeert naar de lege ruimte, al dan niet aangevuld met een menselijke vorm. Een andere overeenkomst is zijn voorkeur voor esthetiek. Iedere compositie is weloverwogen gemaakt. De kunst van het weglaten tot in de finesses uitgevoerd. De kijker wordt losgelaten in een lege, steriele, esthetische ruimte zonder context waarin hij zijn eigen gevoelens kan projecteren.
Betekenis
Op zoek naar beeld, reist Gerritsen de hele wereld rond. Wat hij daar precies zoekt, laat zich niet gemakkelijk vangen in woorden. “Wat voor mij essentieel is bij de beoordeling of een foto goed is, is of er een betekenis aan die foto zit. Je kunt een man voor een façade fotograferen, maar je kunt het ook op zo’n manier fotograferen dat de plaatsing van die man in de ruimte een betekenis krijgt. Net zoals een hondje in de schilderkunst van de Gouden Eeuw symbool stond voor iets anders. Dat probeer ik ook te bereiken met de foto’s die ik op straat maak. Elke keer als ik op reis ga, ben ik weer een stapje dichterbij. Ik zie wel een pad, maar net als in de wereld om ons heen, verschuift mijn horizon steeds. Ik ben altijd op zoek naar het ultieme beeld, maar weet dat ik het nooit zal maken. Ik heb een perfectionistische neiging en maak het mezelf niet gemakkelijk. Van de vele foto’s die ik maak, zijn er maar weinig die de uiteindelijke selectie halen. Hoewel die perfectie verlammend zou kunnen werken, is het voor mij juist de benzine voor de motor. Het is moeilijk, maar dat maakt het juist ook leuk. Elke keer opnieuw probeer ik die allesomvattende foto te maken. Hoe die foto eruit zou moeten zien, kan ik niet beschrijven. Fotografie is beeldtaal en iedere gewone spreektaal die je daar op los laat, haalt iets van magie weg. Het gaat om dingen die je niet met woorden kunt zeggen. Als ik dat kon, was ik wel dichter geworden. Met mijn foto’s doe ik ook een uitspraak, maar de betekenis van die foto’s is suggestief en tekst is altijd heel dwingend.”
Mystiek
In het boek 100 Great street photographs zien we dat hedendaagse straatfotografie niet veel verschilt van de straatfotografie uit de vorige eeuw. De fotografie heeft zijn anekdotische karakter – waarin een grote rol is weggelegd voor het beslissende moment, beeldrijm en humor – behouden. Hoewel het beslissende moment niet meer voldoende is om een iconisch beeld te maken. Er moeten minimaal een aantal momenten gelijktijdig samenvallen om de kijker te blijven boeien. Ook is er als gevolg van de steeds grotere en overbevolkte steden een nieuwe categorie straatfotografen ontstaan zoals Alex Webb en Martin Roemers. Fotografie waarbij de mens in zijn omgeving centraal staat. Op het eerste gezicht zou je Gerritsen kunnen indelen in deze categorie fotografen. Ware het niet dat de documentaire benadering van deze fotografen haaks staat op Gerritsens gevoelsmatige werkwijze en drijfveren. ”Ik voel me niet zo thuis in de straatfotografie omdat het een soort documentaire fotografie van de straat is. Het gaat om het zichtbaar maken van de alledaagse dingen die je als voorbijganger niet ziet. Leuke anekdotes. Ik fotografeer voornamelijk in openbare ruimtes en schep met mijn kader ruimtes die er niet zijn. Die ruimte hoeft niet per se op straat te zijn, zo’n beeld kan ook binnen ontstaan. Wat ik wil vangen is de mystiek, datgene waar je bang voor bent zonder dat je weet waarom. Het onbekende, de donkerte, leegte. Mensen spelen daarin een rol, maar die mens hoeft niet zichtbaar in de foto aanwezig te zijn. Alles om ons heen is door mensen gemaakt en refereert aan de mens. Ik probeer datgene wat je niet ziet zichtbaar te maken door daar een kader aan te geven. Het meest letterlijk is natuurlijk het kader van de foto, maar je kunt ook gebruikmaken van de restvorm om een kader te scheppen.”
Meer te lezen in nummer 5 van het magazine Pf.
Wil je meer lezen over Peter Gerritsen abonneer je dan op Pf.
www.peter-gerritsen.com