Duitse fotograaf wint Sony World Photography Awards met AI-foto maar trekt zich terug
De Duitse kunstenaar en fotograaf Boris Eldagsen won in maart 2023 een Sony World Photography Award in de categorie Creative, Open Competition. Hij liet het beeld genereren door DALL-E, een Artificial Intelligence (AI) die afbeeldingen maakt aan de hand van tekstuele input. Eldagsen en de organisatie van de fotowedstrijd zijn momenteel nog in een conflict verwikkeld. Sony World Photography wil namelijk niets meer te maken hebben met Eldagsen, en heeft de foto, getiteld Pseudomnesia – the Electrician van haar website gehaald. Eldagsen weigert op zijn beurt de prijs, en beschuldigt de organisatie van gebrek aan communicatie, en interesse.
Expres
Eldagsen is een fotomediakunstenaar, actief in Berlijn. Op zijn website laat hij weten dat hij de AI-afbeelding expres heeft ingezonden, omdat hij zich zorgen maakt om de opkomst van kunstmatige intelligentie, en het gesprek daarover wil openbreken. Sony World Photography heeft daar niet op gereageerd, ook niet na het aanbod van Eldagsen om een Q&A aan te gaan. Eldagsen schrijft op zijn website: ‘Dear Sony World Photography Awards. STOP SAYING NONSENSE. And join the discussion that really matters!’ Eldagsen had de afbeelding van tevoren niet gepresenteerd als een AI-creatie. Wel had de jury het volgens hem door kunnen hebben door de ‘foutjes’ in de foto en de titel. Pseudomnesia is namelijk Latijn voor ‘valse herinnering’.
In de Guardian zegt Eldagsen: “Wij, de fotowereld, hebben behoefte aan een open discussie. Een discussie over wat we als fotografie willen beschouwen en wat niet. Is de paraplu van fotografie groot genoeg om AI-beelden toe te laten – of zou dat een vergissing zijn?”
De verklaring van Eldagsen op zijn website: VERKLARING 13.4.23
VERKLARING VAN DE PRIJS van de Sony World Photography Awards, Open Competition / Creative Category tijdens de prijsuitreiking in Londen: “Dank u voor het selecteren van mijn beeld en het maken van dit historische moment, want het is het eerste door AI gegenereerde beeld dat wint in een prestigieuze internationale FOTOGRAFIE wedstrijd. Hoeveel van jullie wisten of vermoedden dat het door AI gegenereerd was? Iets voelt hier niet goed aan, of wel? AI-beelden en fotografie moeten niet met elkaar concurreren in een prijs als deze. Het zijn verschillende entiteiten. AI is geen fotografie. Daarom accepteer ik de prijs niet. Ik heb me aangemeld als een brutale aap, om uit te vinden of de competities klaar zijn voor AI-beelden. Dat zijn ze niet. Wij, de fotowereld, hebben een open discussie nodig. Een discussie over wat we als fotografie willen beschouwen en wat niet. Is de paraplu van fotografie groot genoeg om AI-beelden toe te laten – of zou dit een vergissing zijn? Met mijn weigering van de prijs hoop ik dit debat te bespoedigen. Ik ben 30 jaar fotograaf geweest voordat ik mij tot AI wendde, dus ik begrijp de voor- en nadelen van dit debat en neem graag deel aan het gesprek. Als u niet weet wat u met de prijs moet doen, schenk hem dan aan het fotofestival in Odesa, Oekraïne. Ik zal u graag de contacten bezorgen. Veel dank Boris”
DALL-E
DALL-E is het visuele familielid van ChatGPT. Waar ChatGPT je vragen beantwoordt of teksten voor je schrijft, genereert DALL-E realistische afbeeldingen naar aanleiding van tekst. DALL-E kan realistische afbeeldingen creëren, maar is niet perfect. De beelden kloppen namelijk niet altijd met de realiteit. Peter Boer, fotoredacteur van de Volkskrant zegt erover: ‘De computer heeft de opdracht gekregen intimiteit weer te geven met een historisch laagje. Hierdoor is een soort kitsch-intieme compositie ontstaan die wat ontheemd overkomt. Personen wil ik het niet noemen, want de ziel ontbreekt. De vingers met vier vingerkootjes hadden de alarmbellen moeten doen rinkelen tijdens de beoordeling. Ik snap wel dat de jury valt voor de koffiebruine tint van de afbeelding.’