Dicht op de huid van een ander
Private eyes is een serie intieme portretten van mensen met een oogafwijking. Met dit project is Maartje Brockbernd afgestudeerd aan de Fotovakschool in Apeldoorn. “Ik wilde voor mijn afstuderen een project in de studio doen. Ik ben fan van het werk van Erwin Olaf. Ik zag een foto van Johan Cruijff gemaakt door Olaf, zo mooi dicht op de huid. Dat wilde ik ook. En zo dicht op iemand anders blijft er eigenlijk maar een ding over: de ogen.
En dus gaat ze op zoek naar mensen met oogafwijkingen. Mensen die blind zijn of scheel, loensen of twee verschillende ogen hebben. Ook fotografeert ze iemand met een glazen oog. Zelf staat ze er tevens tussen. “Ik loenste vroeger. Daar zie je nu niet zoveel meer van, behalve als ik moe ben, dan komt het naar voren. Ik weet dus wel wat van oogafwijkingen af. Het mooie aan dit project vind ik dat mensen zich kwetsbaar opstellen. Ik fotografeer de mensen recht van voren, dus de afwijking is echt in beeld. Sommige mensen die scheel zijn, dragen een bril om het scheel kijken tegen te gaan. Voor deze portretten moet de bril af.”
In de studio vertellen mensen de verhalen achter de oogafwijking. “Zoals een jongen die door een ongeluk op zijn werk aan 1 oog blind is geworden. Heftig is dat. Of een meisje dat blind is. Zo dicht op de huid komen die verhalen echt binnen. Van alle afwijkingen raakt blindheid me het meest. Als fotograaf ben je heel visueel ingesteld, je kijkt constant in je omgeving naar mogelijk interessante onderwerpen. Je ogen zijn je alles.”
Onder de huid
“Voor mijn studie waren tien portretten genoeg, maar ik wil dit project graag verder uitbreiden tot misschien wel 100 portretten. Wellicht om er later een boek van te maken. Dit onderwerp gaat echt onder je huid zitten.” Via Facebook roept ze mensen met een oogafwijking om mee te doen. “Ik ben vooral op zoek naar mensen met een bijzondere afwijking of karakteristiek gezicht.
Tijdens haar studie was het een zoektocht naar de stijl die het best bij haar past. “Ik heb veel verschillende foto’s gemaakt. Maatschappelijke thema’s en portretten, dat trekt me uiteindelijk het meest. Ik werk nu twee dagen in de week als medisch fotograaf en daarnaast werk ik als freelancer voor verschillende opdrachtgevers. Dan maak ik vooral portretten. In mijn vrije werk probeer ik voornamelijk documentair werk te maken. Zo volg ik al anderhalf jaar een vrouw van inmiddels 100 jaar (serie 99 and counting) Dan gaat het over thema’s als ouderdom en eenzaamheid. Ook heb ik opgetrokken met een 62-jarige vrouw met Alzheimer. Ze woont een in zorginstelling en exposeerde daar haar zelfgemaakte poppenhuizen. Een ander project deed ik met Sebastiaan, een jongen die blind is.”
Brutaal?
“In mijn vrije werk is het soms een beetje zoeken naar hoe ver ik moet gaan. Dan vraag ik me af of ik wellicht wat brutalere foto’s moet maken, om de serie interessanter te maken. Maar ik moet wel bij mezelf blijven. Graadmeter is of de serie mij wat doet. Wanneer ik op de weg naar huis een traantje moet laten, weet ik dat de serie anderen kan raken.”
“Ik begin heel zakelijk aan een verhaal. Ik maak een plan van aanpak. Dit wil ik fotograferen, in deze stijl en daar heb ik die apparatuur voor nodig. Van te voren kan ik echter niet inschatten hoe dichtbij een verhaal komt en of ik er door wordt geraakt. Dat werk je raakt vind ik geen probleem. Bij de onderwerpen die ik kies, zitten veel schrijnende verhalen. Daar mag je best wel even over nadenken als je thuis bent.” Meer informatie: www.maartjebrockbernd.nl.