Amazones doorbreken traditionele rolverdeling

Mannen te paard, gewapend met een traditioneel wapen, als herinnering aan de militaire kracht en successen van Berbers en Arabieren. Dat staat centraal tijdens de Fantasia of Thouriba, een Marokkaanse traditie. Vanwege de fysieke zwaarte van het rijden met een wapen en het mogelijke gevaar, waren deze paardenshows tot voor kort alleen weggelegd voor mannen. Vrouwen zaten in het publiek, moedigden de mannen aan. Dat was de traditionele rolverdeling. Was, want tegenwoordig rijden ook amazones mee. Fotografe Zara Samiry documenteerde deze jonge vrouwen.

“Fantasia is een typische mannelijke traditie. Mannen te paard, galopperend op een rij, die tijdens het rijden geweerschoten lossen. Iedereen in Marokko kent deze traditie. Dat tegenwoordig ook vrouwen aan deze traditie meedoen, ontdekte ik bij toeval. Ik was thuis, had de tv aan op de achtergrond (zoals gebruikelijk in Marokko), toen ik plots een vrouwenstem over Fanatasia hoorde praten. De vrouw vertelde over haar liefde voor deze paardenshows. Dat vormde het startpunt voor deze serie. Ik werd direct gegrepen door dit nieuwe vrouwelijke aspect van deze seculiere en mannelijke traditie.”

Kahina

“Mijn fascinatie groeide door het ontdekken van het verhaal van Kahina, een Berberse religieuze en militaire leidster uit de zevende eeuw. Tegelijkertijd ontdekte ik de Oriëntaalse schilderijen van Eugène Delacroix over Fantasia. Dankzij deze ontdekkingen ontstond het idee en de wil om deze serie te maken, een serie waarin het vrouwelijke aspect van de Fantasia centraal staat. Een rol die bij het grote publiek onbekend is en onderschat wordt.”

Stiekem

Het fenomeen van vrouwelijke Fantasia ruiters is pas de laatste jaren ontstaan. “De amazones die ik heb ontmoet zijn veelal onder de twintig. Veel van hen zitten nog op de middelbare school. De meeste van hen worden gesteund door hun familie. Marokko heeft een patriarchale samenleving: het is dus niet zo voor de hand liggend dat een dergelijke traditie wordt uitgevoerd door vrouwen. Sommige vrouwen rijden daarom stiekem mee met Fantasia omdat hun verloofde of familie er niet mee instemmen.”

Klederdracht

“Fantasia ruiters hebben een vaste klederdracht: ze dragen een lange tuniek, een tulband of sjaal om hun haar te verbergen, witte of zwarte schoenen en een broek. In tegenstelling tot de heren, mogen de dames felle kleuren dragen. Ook dragen ze make-up. Ze rijden met een wapen en kruit, er zitten alleen geen kogels in vanwege veiligheidsredenen.”

Grenzen

Zara wil met deze serie een ‘ongewoon’ verhaal vertellen. “En laten zien dat bij een passie geen grenzen tellen. Ook al is er in Marokko meer sprake van een traditionele rolverdeling, heeft het land een patriarchale samenleving, toch kan een vrouw elke rol vervullen die ze ambieert,” aldus Zara. “Van taxichauffeur tot kapitein of treinmachinist. En werkt zelfs een Marokkaanse vrouw bij de NASA.”

Intimiteit

Het zou makkelijker voor haar zijn als fotograaf wanneer ze een man zou zijn, geeft Zara toe. “Helemaal omdat ik er voor kies om alleen te werken, zonder fixer, chauffeur of rijbewijs. Aan de andere kant heeft het ook weer z’n voordelen. Het geeft me toegang tot zaken waar mannen niet worden toegelaten. Ik heb al veel traumatische situaties meegemaakt. Mensen laten me toe in de intimiteit van hun leven, ik overnacht in hun huizen, deel ervaringen met ze. De extra moeite die het me soms kost, neem ik daarom op de koop toe. Ik wil juist de verhalen vertellen die onbekend zijn. Meer informatie: www.zarasamiry.com/