Welke motivatie heb je bij jouw onderwerp?
In deze rubriek focussen we op jouw professionele ontwikkeling. We behandelen een thema dat jij zelf onder de loep kunt nemen. Dit keer is dat de waarom vraag. Welke motivatie heb je bij jouw onderwerp?
Tekst: Lilian van Rooij en Vincent Boon
Als fotograaf kan je je lens richten op álles om je heen; zo groot als de wereld, zo groot is de verscheidenheid aan onderwerpen die je kunt vastleggen. Er zijn auto fotografen, food fotografen, mode fotografen. Vaak beginnen we als fotograaf met het fotograferen van ‘veilige’ onderwerpen: de natuur, bloemen of leuke vondsten op straat. Deze onderwerpen praten niet terug, hebben eindeloos geduld en behoeven niet jouw regie.
Voorkeuren
Als fotograaf zijn we dan vaak nog wat onzeker. Maar na die eerste fase krijgen de meeste fotografen toch wel hun eigen voorkeuren. Waarom eigenlijk? En waarom fotografeer jij wat jíj fotografeert? Nu hebben we het vorige maand in deze rubriek, gebaseerd op het mentortraject voor fotografen van CreativeTalks, al gehad over jouw talent. Als jij in jouw werk jouw unieke talenten volgt, dan zal je werk veel meer stromen. Leg jouw talent dus bloot, was de opdracht. Hetzelfde geldt voor ‘het waarom’ oftewel, jouw doel. Dit kan een stuwende kracht zijn in jouw werk. Doe er je voordeel mee!
Begin met ‘waarom’
De Amerikaanse auteur en spreker Simon Sinek sprak in 2009 heel helder over het belang van een ‘why’. Als je weet waarom je doet wat je doet, geeft dat veel kracht en zullen ook anderen jouw doel sneller begrijpen en zich ermee vereenzelvigen. Mensen die jouw doel delen, zullen je misschien zelfs wel willen helpen. Zo kan jouw fotoproject vleugels krijgen! Zelf heb ik dat ooit meegemaakt bij het maken van een fotoboek. Ik wilde graag dat volwassen geadopteerden een stem kregen en konden beschrijven hoe zij tegen de adoptie aankeken, die hen als kind was overkomen. Mensen uit mijn omgeving vonden het thema van het boek dusdanig belangrijk dat drie personen belangeloos hebben meegeholpen met de illustraties, de boekvormgeving en de teksten. Stuk voor stuk heeft dit hen maanden tijd gekost. Daar ben ik nog steeds dankbaar voor!
Sinek geeft aan dat je jouw doel niet met het resultaat moet verwarren. Winst maken is een resultaat van een bedrijf, en zal niet als inspirerend worden ervaren om aan mee te helpen. Vergelijk het met een goed doel, daaraan werken veel mensen onbetaald mee omdat ze achter dit doel staan. Als fotograaf kan je ook een doel hebben, en hoe bewuster je je hiervan bent hoe meer je het in het voordeel van jouw werk kunt inzetten of hoe meer impact je met jouw werk kunt hebben. Wil je dit ook? Bekijk dan zeker deze TED Talk en beschrijf daarna jouw eigen ‘why’.
Deelnemer Charlotte: mentortraject
Deze TED Talk hebben wij, Vincent Boon en Lilian van Rooij, ook besproken met Charlotte Brand in het begin van haar mentortraject bij Creative Talks. Charlotte had op dat moment heel veel enthousiasme om meer met haar fotografie te gaan doen. Ze kon echter moeilijk kiezen! Waar geef je jouw tijd aan als je het helemaal zelf mag bepalen?
We gingen aan de slag met haar waarom, ze schreef toendertijd: “Ik geloof erin dat ik mensen kan laten schitteren op mijn foto’s.” Maar welke mensen zou ze voor haar lens gaan vragen? Dat wist ze toen nog niet. Charlotte werkte het eerste deel van haar carrière in commerciële functies bij ING. De laatste jaren had ze meer sociale functies en was ze o.a. ambassadeur voor CliniClowns en coördinator bij het Amstelveense Odensehuis, een ontmoetingsplek voor mensen met dementie. We bekeken haar ervaring en haar foto’s. Door vervolgens haar talent (contact leggen en vertrouwen winnen bij een moeilijk bereikbare doelgroep) te combineren met wat zij belangrijk vindt (mensen met dementie zichtbaarder maken) leek een fotoserie over ouderen met dementie een hele logische stap. Toen ze ook nog een subsidie van de Gemeente Amstelveen voorbij zag komen met als doel meer verbinding, greep ze haar kans om een goed voorstel te schrijven. Zo ontstond een sneeuwbaleffect.
Fotoserie
Charlotte: “Ik heb mijn serie Parels van Amstelveen genoemd, waarbij de parel metafoor staat voor deze mensen die gedurende hun lange levens tot iets bijzonders zijn geworden, maar waarbij zij verscholen zitten in het binnenste van de oester: de verpleegtehuizen. Er zijn mensen die bijna geen bezoek krijgen en alleen maar binnen zitten. Mijn doel is om al deze mensen een podium te geven, door deze serie op diverse plaatsen te exposeren en de buitenwereld te laten zien wie deze bewoners zijn: ze nog eens te laten schitteren, laten stralen. Net als een parel.”
Ingetogen portretten
De serie Parels van Amstelveen bestaat uit 25 portretten van bewoners van drie verpleegtehuizen in Amstelveen. De bejaarde bewoners, van wie velen met dementie, komen vrijwel niet meer buiten de muren van de zorginstelling, worden door de buitenwereld amper nog gezien en lijken een bijna vergeten onderdeel van de maatschappij. Zij hebben echter elk hun eigen geschiedenis en kunnen terugkijken op een heel mensenleven.
Het doel van de portretserie was om juist deze mensen – die vaak een teruggetrokken leven leiden, verscholen in de “gesloten schelp” van het verzorgingstehuis – te laten stralen als een parel. Tijdens het maken van de portretten luisterden de bewoners samen met Charlotte naar hun lievelingsmuziek en vertelden zij iets over hun leven. De portretten zijn ingetogen en sober van kleur. Door gebruik te maken van de Rembrandt-belichting, waarbij schaduw over een deel van het gezicht valt, wordt de waardigheid van de geportretteerden benadrukt.
De drijfveer
Charlotte Brand (1965) rondde in 2018 de Vakopleiding Fotografie af aan de Fotovakschool. Naast haar werk als portretfotograaf werkt ze in het Odensehuis, waar ze veel ouderen met dementie ontmoet. Daar werd ze geraakt door de levensverhalen en kwam ze in contact met verpleeghuisbewoners. Dit inspireerde haar tot het maken van een portretserie waarin oudere mensen een podium krijgen. Met het maken van deze portretserie wilde Charlotte bijdragen aan meer onderlinge verbinding en erkenning van deze bijzondere mensen. De fotoserie is op zes verschillende plekken in Amstelveen geëxposeerd; zoals de schouwburg, winkelcentra, het ziekenhuis en een buurtcentrum. De bewoners hebben dus middels hun fotoportretten volop mogen schitteren buiten de muren van het verzorgingstehuis.
Dit artikel stond in Pf Fotografie Magazine nummer 2 van 2024. Het is geschreven door Lilian van Rooij met medewerking van Vincent Boon, beiden zijn actieve beroepsfotografen. Naast hun eigen fotografie helpen ze één dag per week andere fotografen. In mentortrajecten van Creative Talks delen ze al hun tips en tricks, zodat (startende) fotografen niet zelf het wiel hoeven uit te vinden. Ook organiseren ze inspirerende fotoborrels in hun studio in Utrecht. Welkom!