Cinemagraph biedt fotografen kansen

Sinds de transitie van analoge naar digitale fotografie is ons vak steeds interessanter geworden. Ontwikkeling van nieuwe technieken volgen elkaar snel op en bieden meer mogelijkheden. Daarbij zien we dat fotografie en film met elkaar verweven raken en beeldmakers steeds vaker crossmediaal werken. Cinemagraph is een relatief nieuw medium. Het is een mix van foto en video waarbij één of enkele beelden bewegen in een loop, wat de illusie geeft van oneindige beweging.

Werner Pellis

Toen ik eind jaren ‘90 in museum De Pont in Tilburg de bijbelse buurvrouwen van Bill Viola zag, was ik diep onder de indruk. Want waar zat ik nu naar te kijken? Het was geen schilderij. Het leek op een foto, maar eigenlijk was het een film. Het gaat over Maria die haar nicht Elizabeth, die zwanger is van Johannes de Doper, vertelt dat zij ook zwanger is. De scène duurt tien minuten maar is in 45 seconden opgenomen en wordt dus extreem vertraagd afgespeeld. Door deze vertraging moet je echt de tijd nemen voor het werk. Bill Viola heeft zich laten inspireren door een schilderij uit 1528 van de Italiaan Jacopo da Pontormo. De kleuren, de kleding en zelfs het straatje lijken zo uit het schilderij te komen. 
Door de vertraging wordt de beweging subtiel en moet je echt de tijd nemen om deze te zien. Als jonge fotograaf vond ik het prachtig. Ik overwoog mijn fotografie een extra dimensie te geven door er ook een subtiele beweging aan toe te voegen. Dat zou alleen maar kunnen als ik van fotografie zou overstappen naar film. Dat leek me heel leuk, maar film is toch echt een ander medium. Maar het zou de reden kunnen zijn dat ik zo enthousiast word van cinemagraphs.

Bewegende golven

Steeds meer fotografie is digitaal. Hierdoor is de techniek van cinemagraphs makkelijker in te zetten. Denk aan kledingwinkels, waar tegenwoordig grote led-schermen hangen. Ook in winkelstraten, wachtruimtes en etalages zie je steeds vaker schermen waarop deze techniek toepasbaar is. Daarnaast zijn cinemagraphs heel goed te plaatsen op websites en social media. Mogelijk duurt het niet lang of deze techniek is middels een speciaal aan te brengen laagje zelfs op drukwerk toepasbaar.
Hoe maak je een cinemagraph? Door een foto en een video vanuit precies hetzelfde standpunt te maken. De foto vormt de basis van het beeld. Met de video creëer je beweging die de compositie en het totale beeld versterkt. Denk bijvoorbeeld aan een surfer die op zijn surfplank staat terwijl de golven om hem heen bewegen. Of koffie die wordt ingeschonken waarbij het hele beeld bevroren is behalve de uitgegoten koffie.  
Vaak wordt een cinemagraph vergeleken met een GIF bestand. Een GIF is een bestandstype waarbij je beweging in je beeld kunt gebruiken die oneindig doorgaat. Tot zover de overeenkomst. GIF is uitgevonden in 1987 en dat geldt in de digitale wereld als de prehistorie of ten minste de Middeleeuwen. Het is dus een oude techniek die vooral in beeldkwaliteit zijn beperkingen kent. Een cinemagraph kun je als GIF opslaan, maar ook als diverse filmbestandtypes. De meeste cinemagraphs die op grote schermen worden afgespeeld zijn van HD-kwaliteit. Dus met meer kleurruimte, een hogere resolutie, een snellere laadtijd en gek genoeg (dat ligt aan de manier van opslaan) een kleiner bestand.

Momentum

Cinemagraphs bestaan feitelijk al zo’n tien jaar. Sinds Kevin Burg in 2011 video en fotografie combineerde tot een stilstaand beeld met beweging is er echter veel veranderd. Zo is er speciale software ontwikkeld om cinemagraphs te kunnen maken. Tegenwoordig kun je zelfs met Photoshop een cinemagraph maken. Hoe je dat doet kun je door te googlen vrij gemakkelijk vinden.
Het is nu het momentum om ermee aan de slag te gaan. Enerzijds omdat de software gebruiksvriendelijk genoeg is om zonder specialistische kennis cinemagraphs te maken. Anderzijds omdat de mediums om cinemagraphs te vertonen nu heel geschikt zijn. Zoals eerder vermeld zie je in de publieke ruimte tegenwoordig op veel plekken schermen.  Instagram en ook Facebook spelen video’s automatisch af als je naar beneden scrolt. Doordat video’s en ook cinemagraphs automatisch ‘loopen’ gaat de beweging oneindig door en dat is precies wat er in een cinemagraph lijkt te gebeuren.
Een derde reden waarom dit het moment is om te starten met cinemagraph is dat het oog van de massa er nog niet aan gewend is. Nu ben je nog onderscheidend en zijn mensen nog verbaasd als ze zien dat iets dat in eerste instantie een foto lijkt beweegt. Over een aantal jaren als we gewend zijn aan dit soort beelden zal ook de cinemagraph niet meer zo verrassend zijn. 
Toch kan een cinemagraph, ook als het nieuwtje ervan af is, iets blijvend zijn. Je kan er namelijk de focus van de kijker op een specifieke manier mee sturen. Terwijl de beweging de kijker het beeld intrekt, zorgt de rust van het stilstaande beeld dat de boodschap wordt gecommuniceerd

Wil jij op de hoogte blijven van ONDERNEMEN binnen de fotografie? Neem nu een abonnement op Pf Fotografie Magazine!