FotoFestival Naarden 2019: geen buitenbeentje te bekennen

FotoFestival Naarden laat een grote diversiteit van fotografie zien en toont bij alle grote en kleine exposities dat het verhaal achter de foto steeds weer een bijzondere meerwaarde aan het beeld geeft. Elke fotograaf is zijn eigen meester en elke foto een klein juweel, in het duister van de kerker of in het goddelijke licht van de kerk.

Wie een genoeglijke dag uit wil, en zich tegelijkertijd wil verdiepen in de diversiteit van de hedendaagse fotografie gaat naar Fotofestival Naarden. De zestiende editie van een van de oudste Fotofestivals van Nederland heeft deze keer een bekende fotograaf als curator, Koos Breukel, aangevuld door fotohistoricus en auteur Hedy van Erp. ‘Dutch Masters & Marvelous Misfits’ is het thema van FotoFestival Naarden 2019, maar daar moet je als bezoeker eigenlijk helemaal niets van aantrekken. Iedereen die bijzondere foto’s maakt is een Hollandse meester, de ene iets groter dan de andere, en ach, wie is er tegenwoordig nog een buitenbeentje? Dat zijn we allemaal inmiddels. Er is tegenwoordig zoveel diversiteit in de fotografie dat het zogenaamde buitenbeentje mainstream kan worden en de mainstream op een zijspoor zou kunnen belanden. Nee, kijk vooral onbevooroordeeld naar de vele grote en kleine exposities in Naarden en je vindt vele kleine juweeltjes die verbazen en prikkelen. Is het immers niet zo dat de kunst onze zuurstof is? Welnu, lucht genoeg in het overzichtelijke Naarden.

Meesters

In de Grote Kerk hebben we, ja dan toch de fotografen van naam, de meesters, Koos Breukel en Stephan Vanfleteren, beiden altijd krachtig in hun expressie van het oer-genre in de fotografie, het portret, aangevuld met de portretten van Ernst Coppejans over het bijna on-fotografeerbaar thema van de mensenhandel, en met Robin de Puy, die een eigen, persoonlijke draai aan de portretten geeft. Kleine exposities in de kerk zijn van Tara Fallaux die de liefde onderzoekt en van Luuk Huiskes die al jaren surrealistische landschappen fotografeert. Verder te zien Rachel Corner en Louise Honée, Sanne Romeijn en Robin Aysha Clemens.

Sigaren, apen en vrouwen

In het stadhuis uit 1601 heeft hulpcurator Wim van Krimpen voormalig directeur van het Gemeentemuseum Den Haag, zijn juwelen uitgestald, zoals de bijna vergeten Gerard Petrus Fieret en de zichzelf steeds weer vernieuwende Paul Kooiker. Bijzonder om wulpse, naakte vrouwen te zien naast dikke, half opgerookte sigaren, samen met apen en neushoorns, allemaal in sepiatoon. De betekenis ligt er niet bovenop en mag de kijker zelf samenstellen uit de verschillende beelden, die uitdagend en meditatief zijn, verwarrend en toch ook zo bekend. In het stadhuis zijn ook de polaroids te zien van de te vroeg overleden Eric Hamelink en de poëtische zwart-wit foto’s van Helena van der Kraan.

Licht in het duister

Bastion Oranje, dat iets weg heeft van een onderaardse kerker met een geheimzinnige wirwar van gangen en kamers, lijkt een locatie van minder belang, zeker in vergelijking met de glorie van de Grote Kerk, maar wie dat veronderstelt, blijkt het mis te hebben. In duistere kamertjes met sfeervolle verlichting, dat wel, hangen meer fotografen dan in de Grote Kerk. We zien in een half afgesloten nis de etherische bloemen van Daniëlle Kwaaitaal, de bijzondere en unieke natte collodium platen van Hans de Kort met portretten van vakbroeders fotografen. Ook hangt er met oude techniek gemaakte portretten van Ilco Louis. Een klein, sfeervol kamertje gevuld met foto’s van Jitske Schols, waarin je als kijker de denkbeeldige reis naar de 19^eeeuw maakt. Groot wordt uitgepakt met de studio-achtige natuuropnamen van Mark Nettenbreijers. En intiem en onthullend mooi is de expositie van Judith Helmer over een tweeling waarvan de een transseksueel werd. De winnaar van de SO Award, Dustin Thierry, heeft in een aparte ruimte de Ballroom Scene uitgestald. Een stoel staat klaar bij de foto’s. Of dat nu voor de suppoost is die liever buiten is gebleven of voor de vermoeide bezoeker die even rustig naar de zwart-wit beelden van identiteit en zelfexpressie kan kijken is niet duidelijk.

Kijken en de tijd nemen

Wie nog even wil doorkijken zijn er nog een aantal locaties. Eddy van Wessel exposeert op de locatie BIJ ANDREAS met zijn serie ‘The Road to the Caliphate’, het Comeniusmuseum toont Armando Jongejan, in Podium deMess zie je de winnende foto’s van de Fotoacademie. Vergeet de Gele Loods niet. Daar heeft als vanouds boekhandel PhotoQ zijn meest geliefde boeken uitgestald en heeft Thijs Wolzak zijn levensgrote interieurs die hij jarenlang voor NRC maakte op lichtgevende bakken neergezet. Naarden is dertig jaar geleden begonnen, heeft verschillende curatoren en organisaties gekend en vindt zichzelf steeds weer opnieuw uit.
Het fijne van een fotofestival als Naarden is dat je rustig de tijd kunt nemen voor de vele foto’s, en je niet als een bezetene, die door beeldspugers op de hielen wordt gezeten, op je smartphone door je Instagram feed hoeft te scrollen en na één seconde kijken bij elk beeld verplicht een like moet geven. Naarden is kijken en de tijd nemen. Er zijn geen ‘misfits’ te bekennen. Alleen meesters en juweeltjes.

voor meer informatie en tickets FOTOFESTIVAL NAARDEN en vergeet niet op 12 juni langs te komen voor ons debat over het platform Fotografie.