Natalie Biryuchenko maakt serie Een zelfverkozen dood

Wat moet je doen wanneer je in een situatie komt waarbij je niet meer verder wil leven, maar medisch gezien is er geen grond voor euthanasie? De Coöperatie Laatste Wil pleit in dit soort gevallen voor de beschikbaarheid van een zelfmoordpil. Dat is niet onomstreden: religieuze organisaties zijn om begrijpelijke redenen tegen, en anderen vrezen misbruik. Wat als de pil in verkeerde handen valt? En wat te doen bij psychische problemen die dankzij therapie of medicatie kunnen worden verlicht? De ruim 23 duizend leden van de CLW pleiten ondanks deze bezwaren voor legalisering van een zelfmoordpil. Fotografe Natalie Biryuchenko portretteerde twintig leden van de organisatie, en liet hen vertellen waarom ze voor legalisering van de pil zijn.

“Deze serie komt voort uit nieuwsgierigheid,” aldus Natalie. De coöperatie was onlangs in het nieuws. De stichting was in opspraak geraakt vanwege de dood van een negentienjarig meisje. Dankzij informatie die door de stichting werd verstrekt, kwam ze aan een poeder waarmee ze zelfmoord pleegde. Haar ouders spanden daarop een rechtszaak aan tegen de coöperatie. De rechter heeft de stichting verboden om haar leden van informatie te voorzien.

Supermarkt

“Ik vroeg me af wat voor mensen lid zijn van de coöperatie. 23 duizend is een enorm aantal. Daar zullen best mensen bij zijn die om de verkeerde redenen lid zijn geworden. Maar dat kon toch niet voor hen allemaal gelden? Dat wilde ik graag onderzoeken. Bij het aankondigen van mijn project kreeg ik enorm veel reacties van leden. Bij 200 mails ben ik gestopt met tellen. Het gros daarvan bestond uit reacties van mensen met een gelukkig leven. Gewone mensen als jij en ik, mensen die helemaal niet voornemens zijn uit het leven te stappen, maar wel graag de zekerheid willen hebben dat het kan wanneer het moet. Deze mensen waren niet interessant voor mijn serie. Ik had dan net zo goed bij de supermarkt kunnen gaan staan, om daar mensen te fotograferen en naar hun mening over de pil te vragen. Maar er waren ook mensen die uit nood lid zijn geworden. Uit deze mails heb ik de heftigste verhalen gezocht. Hen ben ik gaan fotograferen.”

Ze trof heel verschillende mensen. Allemaal hebben ze een trauma opgelopen door verschrikkelijke dingen die ze hebben meegemaakt. “De één was heel gesloten, wilde nauwelijks iets vertellen over zijn of haar situatie. Daar was het een kwestie van mijn werk doen en klaar. Bij andere mensen werd ik juist met open armen ontvangen. Zij waren blij hun verhaal te kunnen doen. Zij hebben het gevoel door niemand te worden gehoord.”

Trauma

“Zo heb ik Rian (52 jaar) geportretteerd, wier dochter zelfmoord heeft gepleegd. Dat heeft ze gedaan door voor een vrachtwagen te springen. Haar vriend heeft haar onder de vrachtwagen zien liggen. Rian had liever dat haar dochter een pil in had kunnen nemen om haar leven te beëindigen. Daarmee had ze haar nabestaanden een hoop leed bespaard. Haar vriend is voor zijn leven getekend. Rian is boos op de ouders die een zaak hebben aangespannen tegen de coöperatie. Ze zitten immers in hetzelfde schuitje, beide moeten ze hun dochter missen.”

Het verhaal van Steve (50 jaar) heeft indruk gemaakt. “Dat was zo’n lieve man. Hij heeft als kind verschrikkelijke dingen meegemaakt.” Hij vertelt zijn eigen verhaal, dat heeft Natalie zo met de geportretteerden afgesproken: “Helaas was mijn leven zeer oneerlijk wat betreft de gelijke rechten van de mens. Ik blijk al 44 jaar de medemensziekte te hebben, beter bekend als PTSS. Dat is de technische naam. PTSS kun je alleen door de mens krijgen. Bewust of onderbewust. Als 6-jarige jongetje ben ik aangerand, verkracht en seksueel misbruikt onder een dak en vier muren. Bewust machtsmisbruik, nu ook bekend als #metoo. Daarna mishandeld en verwaarloosd als kind en gedumpt bij mijn oma die ook PTSS bleek te hebben. Kwam door de Tweede Wereldoorlog. Daders zijn vrij door verjaringswetten en de regering kan ik niet aanklagen vanwege diplomatieke onschendbaarheid. Ik ben verkeerd gediagnosticeerd op 26 jarige leeftijd. 21 jaar later bleek ik 41 jaar ziek te zijn. Alles voor niets, geen leven, geen ouder, alleen maar overleven. Ik heb contact gezocht met levenseindekliniek en NVVE. Geen van beide kan mij helpen. De coöperatie wordt door het O.M. als criminele organisatie gezien, terwijl de regering een veredelde dictatuur is. Anders geschreven; slavendrijvers van weleer.”

“Ik ben twee uur bij Steve geweest. Als moeder van drie kinderen sneed dit verhaal door mijn ziel. Hoe kan iemand dit zijn kind aan doen? Op de lange weg naar huis kon ik alleen maar aan hem denken. Ik heb bijna niets van de omgeving gezien.”

Voordeur

Of haar mening over zelfdoding is veranderd, vindt ze lastig te beantwoorden. Wel heeft ze een beter beeld gekregen van waarom mensen een dergelijke pil zouden willen. “Voorheen las en zag ik alleen maar dingen over dit onderwerp in de media, het stond vrij ver van me af. Nu ben ik in aanraking gekomen met mensen die echt in een moeilijke situatie zitten. Het doet me inzien dat achter elke voordeur zich drama’s kunnen afspelen.”

Zelf zou ze alleen van een pilletje gebruik willen maken wanneer ze, bijvoorbeeld door een psychische aandoening, heel erg veranderd. “En daardoor bijvoorbeeld mijn geliefden niet meer herken. Maar voor mij is dit hopelijk nog ver weg. Het is niet iets waar ik veel aan denk, als vrouw van 35 jaar en moeder van drie kinderen.”

Natalie heeft deze serie als vrij werk gemaakt. Ze is modefotograaf. “Steeds meer fotografen doen projecten voor goede doelen. Ik wilde graag vrij werk maken. Het duurde wel even voor ik een geschikt onderwerp had gevonden. Het moet wel ergens over gaan. Het maken van deze serie vond ik leuk om te doen. Je krijgt een heel andere band met mensen. Bij de modefotografie is het werken, gezellig een drankje doen en weer door. Bij deze serie hebben mensen zich echt opengesteld, soms zaten ze zelfs te huilen op de bank. Dat vond ik heel bijzonder om mee te maken, dat heeft me echt aangegrepen.” In de toekomst wil ze daarom meer vrij werk maken, mits  een geschikt onderwerp zich aandient. Meer informatie: www.nataliebiryuchenko.nl.