Waterwerken in Nederland
Dijken, sluizen, gemalen: ze zorgen ervoor dat we geen natte voeten krijgen. Fotograaf Luuk Kramer heeft een fascinatie voor de waterwerken van ons land. In het boek ‘Waterwerken in Nederland’ laat hij met behulp van fraaie zwart-wit fotografie zien welke kunstwerken ons land beschermen. Naast foto’s komt ook de techniek achter de kunstwerken aan bod, evenals de historie van de Nederlandse waterwerken. Met de klimaatverandering en de daarmee gepaard gaande intensivering van regenbuien en de stijging van de zeespiegel is het de vraag hoe we ons land ook in de toekomst veilig kunnen stellen. Ook dit thema komt in het boek aan bod. Daarmee is het een compleet naslagwerk geworden, dat zelfs dient als lesstof voor studenten.
De interesse voor waterwerken ontstaat op jonge leeftijd. “Onderweg in de auto vanuit Brabant naar opa en oma in Zaandam gingen we bij Vianen de brug over. Daar staan waterwerken in de Lek, die me aandeden als vreemde wezens. Elke rit probeerde ik die wezens te zien.”
“Zo’n zeven jaar geleden kwam ik op het idee om een boek te maken over de waterwerken. Ik had inmiddels al een aantal foto’s gemaakt en was voornemens het boek te maken met een architectuurjournalist. De tijd ging voorbij en het plan om een boek te maken verdween naar de achtergrond. Tot een aantal jaar geleden, toen een boek verscheen over Nederlandse dijken. Een sympathieke poging, maar niet compleet en ook de uitwerking liet wat mij betreft te wensen over. Er bestond destijds geen goed boek over alle Nederlandse waterwerken. Daar wilde ik verandering in brengen.”
Droog houden
“In mijn boek richt ik me op zowel kleine als grote waterwerken. Soms zijn ze verborgen, de andere keer staan ze pontificaal in het landschap. Klein of groot, opvallend of onopvallend: allemaal hebben ze het doel om ons land droog te houden. Een belangrijke functie. Die functionaliteit zie je terug in het ontwerp. Qua architectuur zijn de waterwerken meestal puur functioneel. Al werd bij bijvoorbeeld gemalen nog wel eens een uitzondering gemaakt.”
Expert-meetings
In na010 uitgevers vindt Kramer een enthousiaste partner. Daarmee is een belangrijke horde genomen. Nu alleen de inhoud nog. “Ik heb geen verstand van de techniek achter de waterwerken. Daarom heb ik experts ingeschakeld, zoals de toenmalige Rijksadviseur land en water, Eric Luiten. Juist omdat in het boek alle waterwerken, van klein tot groot, aan bod komen, wilde hij graag meewerken. Zo heb ik meer experts verzameld. Voor alle stakeholders (mensen van waterschappen, Rijk, provincie, architecten en aannemers) heb ik vervolgens een tweetal expert-meetings georganiseerd, om inhoud en richting te kunnen geven aan het boek. Naast foto’s wordt de geschiedenis van waterwerken beschreven, er wordt ingegaan op de techniek en middels tekeningen is te zien hoe de waterwerken zijn ingepast in het landschap. Een architectuurjournalist heeft de waterwerken bovendien omschreven. Ook wordt ingegaan op de toekomst. Vanwege de klimaatverandering zal kritisch gekeken moeten worden naar de waterwerken. Voldoen ze nog, kunnen ze worden aangepast of zijn nieuwe maatregelen nodig?”
Daarmee is een compleet naslagwerk ontstaan, dat voor een brede doelgroep interessant is. Op 23 november wordt aan de hand van het boek een seminar over waterwerken georganiseerd. De studie Bouwkunde in Delft heeft het boek inmiddels toegevoegd aan de lesstof voor studenten. Een enorm compliment voor fotograaf en initiatiefnemer Luuk Kramer.
Waterwerken in Nederland (ISBN 9789462083851) heeft 240 pagina’s en kost 49,95 euro. Het is hier te bestellen. Meer informatie: www.luukkramer.nl.