Freudenthal en Verhagen vieren jubileum met ‘WHOLE’
Het is een ode aan hun samenwerking, nu in inmiddels meer dan 25 jaar: het boek WHOLE. Het duo Freudenthal en Verhagen toont in hun boek de surrealistische, onconventionele en vervreemdende mode- en kunstfotografie. WHOLE bevat 150 werken die uit hun oorspronkelijke context zijn gehaald en nu zijn gerangschikt op kleur. “Alle foto’s hebben een eigen autonome plek in het boek gekregen. Een beeld uit 1989 komt naast een beeld uit 2010. Het ziet er niet gedateerd uit, het blijft overeind. Daar zijn we erg blij mee.”
Carmen Freudenthal en Elle Verhagen leerden elkaar kennen net na hun studie. “We studeerden allebei aan de Gerrit Rietveld Academie, Elle modevormgeving en Carmen fotografie,” vertellen de dames. “Voor een eerste testshoot kort na het afstuderen in 1987 ontmoetten we elkaar bij Anna Greta Filtenborg. Elle werkte daar in die tijd als ontwerpster en Carmen wilde daar kleding lenen. Elle heeft voor die serie de styling gedaan. Een tweede modeserie werd gepubliceerd in i-D magazine en direct daarna volgde een opdracht voor Avenue. Een droomstart. We bleken zo op één lijn te zitten, op alle vlakken: qua smaak, humor en carrièreplanning; dat de samenwerking bijna als vanzelfsprekend niet meer is gestopt.”
“In het begin, vooral in de analoge tijd, was er een duidelijke taakverdeling fotograaf-stylist, maar al snel liep dat steeds meer door elkaar. Het ontwikkelen van concept, de keuze van modellen, licht; alles doen we samen. Alleen tijdens het fotograferen zelf (en dat is eigenlijk maar een klein onderdeel van het hele proces) is er nog enigszins een taakverdeling. De postproductie is een belangrijk onderdeel van het creatieve proces waarin het nog allerlei kanten op kan met de gefotografeerde beelden. Daarbij zitten we allebei achter een computer, proberen van alles en maken dat later tot één geheel.”
Inspiratie voor hun werk krijgt het duo op allerlei manieren. “Inspiratie halen we uit het bladeren in oude boeken, via het web, door het bezoeken van tentoonstellingen en musea, maar ook het nieuws of iets of iemand waar je oog op valt op straat kan tot ideeën leiden. Het hangt van het project af en verschilt ook per periode. We zoeken steeds weer naar nieuwe bronnen.”
Welke kenmerken moet een goede foto volgens het duo in ieder geval hebben? “Een beeld moet nieuw zijn en verrassen. Het moet vervreemden. Een mooie vrouw in een mooie jurk op een mooie plek is voor ons niet genoeg, daar zijn er al genoeg van. We willen dat een beeld beklijft, dat je er langer naar kan kijken, je nieuwe dingen ontdekt en dat het iets met je doet, dat het ontroert. Het moet anders zijn en niet vanzelfsprekend, dat is altijd een uitgangspunt geweest. In veel van onze beelden zit bovendien humor. Esthetiek is ook belangrijk, het beeld mag mooi zijn. Een foto hoeft voor ons niet 2-dimensionaal te zijn. Het kan ook een sculptuur zijn, geluid maken of bewegen.”
“Daar zijn we vanaf het begin van onze samenwerking al naar op zoek geweest: manieren om iets te doen met een 2D beeld, daar iets aan toe te voegen, om een plat beeld 3D te maken,” voegt het duo toe. “Soms ontstaan sculpturen die we exposeren. Deze 3D beelden fotograferen we dan ook weleens, zodat het weer een 2D fotowerk wordt. De gelaagdheid en het feit dat je niet direct ziet hoe iets tot stand gekomen is, wat echt is of gephotoshopt, is een altijd terugkerend element in ons werk.”
“Een voorbeeld is de zingende meisjes, een installatie die we voor een modebiënnale in Arnhem gemaakt hebben. Op een grote fotoprint van 270 breed zijn vijf meisjes te zien op een donkere boslocatie. Alleen hun gezichtjes worden op de foto geprojecteerd en ze zingen een lied. Hierdoor lijkt de foto op een mysterieuze manier tot leven te komen.”
“We printen ook op andere materialen zoals zijde. Over een frame gedrapeerd levert dat een 3D beeld op. Een voorbeeld is een foto die we hebben gemaakt voor de jeans expositie in het Centraal Museum. Het is een levensgrote foto van een amazone te paard, poserend op een landweg. Haar rok komt 3-dimensionaal uit de lijst en hangt tot op de grond.”
Het idee voor het boek ontstond vanwege hun 25-jarige samenwerking. “Dat was twee jaar geleden. Samen met art director Karen Heuter hebben we het concept bedacht en de beelden geselecteerd. Het werk is heel divers en heel kleurrijk, daarom is een goede edit misschien nog wel belangrijker dan het anders zou zijn. Het was haar idee om de foto’s op kleur te rangschikken in plaats van chronologisch of per thema. De series zijn uit elkaar getrokken. Daardoor is het een boek geworden dat heel fijn is om door heen te bladeren.”
Volledig verhaal
De geselecteerde beelden zijn voornamelijk vrij werk en opdrachtwerk met een duidelijk eigen signatuur. “Daarbij hebben we ook een volledig verhaal willen laten zien. Daarom zit er bijvoorbeeld ook een beeld in van de allereerste serie de we maakten in 1989. Plus een aardige selectie van beelden die we voor mode ontwerper Berhard Willhelm gemaakt hebben. Voor hem hebben we acht jaar lang alle lookbooks gemaakt. Met dat werk alleen al hadden we een boek van 300 pagina’s kunnen vullen.”
In de X-Bank in Amsterdam vindt op 21 september de lancering van het boek plaats. Dan start ook een expositie die tot begin november duurt. Het boek ligt vanaf 1 oktober in kunstboekwinkels. Meer informatie: www.freudenthalverhagen.com/