Tijdens het FotoFestival Naarden 2019, dat plaatsvindt van 25 mei tot 30 juni, wordt voor het eerst ook schilder- en tekenkunst getoond. Binnen het thema ‘Dutch Masters & Marvelous Misfits’ zijn er unieke 17e-eeuwse schilderijen en tekeningen van Hollandse meesters te zien, net als enkele zelden getoonde werken van Van Gogh. Dit werk hangt in de Grote Kerk van Naarden temidden van foto’s van o.a. Koos Breukel, Stephan Vanfleteren, Robin de Puy en Ernst Coppejans.
Schilderij Vincent van Gogh (Zundert 1853 – Auvers-sur-Oise 1890)
‘Singel in Amsterdam’ (1885)
Fotografie en schilderkunst
Waarom is er tijdens deze editie van FotoFestival Naarden schilderkunst te zien? Op het eerste gezicht lijken de technieken en vaardigheden die vereist zijn voor beide disciplines radicaal te verschillen. Maar ze hebben één gemeenschappelijke factor. Binnen alle mogelijkheden en beperkingen van de techniek is het resultaat aan de maker. Leren zien en verbeelden is voor beide mediums even belangrijk. Schilderen wordt over het algemeen gezien als een additief proces, iets creëren en toevoegen waar niets was – een leeg canvas – terwijl fotografie als subtractief wordt beschouwd: delen weglaten en kaderen of inzoomen op wat je wilt vastleggen. De wereld om hen heen is voor fotografen misschien geen leeg canvas, maar hun concept van wat ze willen fotograferen is dat wel. Fotografie heeft net als schilderkunst het vermogen om een onderwerp naar eigen inzicht te interpreteren – fotografen en schilders zijn beiden vrij om weer te geven wat ze zien of wat ze voelen. Een fotograaf kan even goed als een schilder abstracte beelden maken. Schilders noch fotografen zijn beperkt in hoe zij hun onderwerp er uit laten zien. In de Grote Kerk zijn schilderijen te zien van Aelbert Cuyp, Salomon van Ruysdael, Nicolaas Maes en Vincent van Gogh – als ‘Marvelous Misfit’.
Van Gogh
Er worden vijf werken van Van Gogh getoond. Deze zijn sinds 1966 niet zo prominent te zien geweest in Nederland. Het gaat om drie tekeningen uit zijn beginperiode in Nuenen: ‘De spitter’ (1881), ‘De zaaier’ (1882) en ‘Schevenings meisje’, dat doet denken aan Vermeer. De vierde tekening is gemaakt toen Van Gogh in Parijs woonde: ‘Moulin de Blute-Fin’ (1886), een molen die hij meerdere keren heeft vastgelegd.
Het schilderij ‘Singel in Amsterdam’ (1885) is één van de twee schilderijen die hij in en van Amsterdam heeft gemaakt. Ook dit werk is gedurende het FotoFestival Naarden te zien in de Grote Kerk. Het hangt er te midden van fotografie, het medium dat Van Gogh meed. Hij was daarin niet alleen. Toen de fotografie wereldkundig werd gemaakt in 1839 vreesden sommige schilders dat hun vak ‘de aanval’ van dit nieuwe technologische medium niet zou overleven. Dit is vergelijkbaar met de reacties van analoge fotografen aan het begin van het digitale fotografietijdperk. Maar net zomin als de digitalisering de analoge fotografie heeft verdrongen, of de kleurenfotografie de zwart-wit techniek, heeft fotografie de schilderkunst niet verdrongen. Beide mediums zijn volwaardige kunstvormen die naast elkaar in Naarden worden getoond.
Ondanks de grenzeloze mogelijkheden van digitale fotografie keren juist steeds meer fotografen terug naar de analoge techniek. Sinds enige jaren leren ook fotografiestudenten op veel academies weer analoge technieken en afdrukken maken in een doka. Twee fotografen op dit festival, Hans de Kort en Ilco Louis, maken zelfs gebruik van 19e-eeuwse procedés. Zo komen de kunstvormen en technieken weer nader tot elkaar.
De schilderijen en tekeningen zijn afkomstig van de Kunsthandel P. de Boer en Stichting P. en N. de Boer.