White is not a color

In de dagen na de aanslag op 22 juli 2011 door de extreemrechtse Anders Breivik waren de Noorse straten gevuld met kleurrijke rozen. Er werd gespeecht over dat liefde extremisme, angst en vreemdelingenhaat zou overwinnen. Destijds was het moeilijk voor te stellen dat in de jaren die volgden, de angst voor vreemdelingen en weerstand tegen de multiculturele samenleving zouden floreren. Het was ondenkbaar dat racistische opvattingen gangbaar en acceptabel zouden worden, zelfs binnen de overheid. “De maatschappij is langzaam en bijna ongemerkt geïnfiltreerd door de rechts-extremistische denktrant. Daarmee verliezen we onze belangrijkste waarden als tolerantie, hoop, rechtvaardigheid en empathie,” aldus de Noorse fotografe Tine Poppe. Als teken van verzet maakte ze de serie ‘White is not a color’.

“Een mix van verschillende gebeurtenissen hebben me ertoe gebracht deze serie te maken,” aldus Poppe. “Allereerst de vreselijke aanslag van Breivik, geen buitenstaander, maar geboren en getogen Noor. Ook al was hij een lone wolf, toch sluimerde een mildere vorm van zijn Islamfobie al bij een groot aantal Noren. Je zou verwachten dat zijn aanslag een waarschuwing zou zijn, de gevaren van racisme zou benadrukken. Op zijn minst zouden politieke partijen die geassocieerd zouden kunnen worden met de filosofie van Breivak minder populair moeten worden. Het tegenovergestelde gebeurde echter. Dat heeft onder meer te maken met het feit dat het bestaan van rechts-extremisme in Noorwegen altijd werd ontkend. Een aantal jaren na de aanslag is echter voor het eerst een rechts-populistische partij gaan regeren, als onderdeel van een coalitie met de conservatieven.”

Combinatie van factoren

In Nederland krijgt Geert Wilders steeds meer voet aan de grond. Eens stond Nederland in het buitenland bekend als een tolerant land, maar dat is de laatste jaren veranderd. “Noorwegen is net als Nederland veranderd. Ik wilde dat ik de exacte reden wist. Ik denk dat dit te wijten is aan een combinatie van factoren. We hebben jaren kunnen profiteren van goede sociale voorzieningen, dankzij een lange regeerperiode van de arbeiderspartij. Veel Noren maken zich zorgen dat vluchtelingen misbruik komen maken van deze voorzieningen, waardoor ze ons arm achterlaten. Noren zijn tevens bang voor de islam. Deze angsten worden uitgebuit en gevoed door de rechts-populistische partij. Wat ook meespeelt is dat we geen politieke partij meer hebben in het midden van het politieke spectrum. De arbeiderspartij is opgeschoven naar rechts. De partij heeft de asielpolitiek van de rechts-populistische partij overgenomen. De arbeiderspartij is aan het zwalken, lijkt haar richting kwijt en oogt zwak.”

Menslievendheid en empathie

“Dit project komt voort uit boosheid en verdriet. Voor dit project heb ik een serie over vluchtelingen gemaakt. Deze foto’s hadden een veel agressievere uitstraling. Daarom wilde ik bij dit project een wat rustiger beeld creëren. Ik heb onze Scandinavische winter gebruikt om een kilheid te verbeelden, een kilheid ten opzichte tot waarden als menslievendheid en empathie.”

Voor het project koos Poppe heel uiteenlopende beelden uit, van portretten tot landschapsfoto’s. “Ik heb lange tijd aan deze serie gewerkt. Ik zocht een variëteit aan beelden, die allen dezelfde sfeer uitademen.”

Hoopvol teken

Merkt Poppe al veranderingen in Noorwegen, nu het economisch weer beter gaat in Europa? “Marine Le Pen en Geert Wilders hebben beide hun verkiezingen verloren, dat is een hoopvol teken. Ook Bernie Sanders moeten we niet vergeten. Hij deed het erg goed in Amerika en dat zonder noemenswaarde financiering. Dat is een buitengewone prestatie in Amerika. Ik hoop dat de sociaal democratische partijen zich bijeenrapen en een sterk alternatief zullen gaan vormen voor het rechts-populisme.”

Sterk medium

Met haar werk kaart Poppe onderwerpen aan op sociaal en politiek vlak. Ook vraagt ze met haar werk aandacht voor het milieu. De vluchtelingencrisis, racisme en de klimaatveranderingen zijn belangrijke thema’s in haar werk. Wat hoopt ze hiermee te bereiken? “Ik denk niet dat je als fotograaf de wereld kan veranderen, maar alle beetjes helpen. Soms heb je een essay nodig om een boodschap over te brengen, de andere keer is een paar seconden kijken naar een foto genoeg. Fotografie is een sterk medium.”

Nooit uitgeleerd

Net als de thema’s is haar werk heel divers. “Ik vind het leuk om te spelen met verschillende soorten fotografie. Ik zoek altijd naar nieuwe manieren om me te uiten. Dat is het leuke van fotografie: je bent nooit uitgeleerd. Er is altijd een nieuwe manier om dingen te verbeelden.” Meer informatie: www.tinepoppe.no