Succesvolle fotografen hebben hun positie gekozen
De vraag naar beeld is groot, maar het aanbod van fotografen is nog groter. Hoe slaag je erin boven te komen drijven in dat enorme aanbod? Kijkend naar succesvolle fotografen zie je dat zij een eigen stijl hebben en vaak in een specifieke tak van fotografie werkzaam zijn. Ze hebben positie gekozen in wat ze doen. En in wat ze níet doen.
door Werner Pellis
Je hebt je opleiding afgerond. Je staat met je diploma in je handen. En dan, hoe nu verder? Herken je dat? Toen ik in 1999 was afgestudeerd dacht ik hetzelfde. Eerlijk gezegd tot een paar ervoor had ik nooit echt nagedacht hoe ik na mijn opleiding in de fotografie aan de slag moest. Een klein half jaar voor mijn afstuderen zag ik dat vrienden van mij na hun afstuderen buiten hun vakgebied gingen solliciteren. Ik realiseerde me dat ik het op een andere manier moest gaan aanpakken. Tijdens mijn opleiding had ik niet geleerd hoe ondernemerschap werkt en hoe ik mezelf moest promoten als fotograaf. Er zat dus maar één ding op: het mezelf aanleren. Door fouten te maken heb ik veel geleerd. Het kostte wel veel tijd.
Wie is je doelgroep?
Wat voor fotograaf je ook bent en wat je stijl van fotograferen ook is, een van de allerbelangrijkste zaken in de huidige fotografische markt is positionering. Je moet een niche creëren voor je eigen product. Tenslotte is werk krijgen als fotograaf een kwestie van vraag en aanbod. Hoe meer aanbod hoe gemakkelijker de keuze voor de mensen aan de vraagkant, in ons geval tijdschriften, fondsen, instellingen of bedrijven. Als het aanbod groter is dan de vraag dan drukt dat de prijs. Puur concurreren op prijs is in de fotografie totaal zinloos. Er zijn altijd anderen die het gratis doen. Dus zul je je in de fotografie moeten onderscheiden op een ander vlak en dat hoeft niet alleen kwaliteit te zijn. Natuurlijk moet je goede beelden afleveren, maar onze afnemers hebben niet altijd de kennis om puur op kwaliteit te selecteren. Maar er is nog een andere belangrijke factor om je mee te onderscheiden. Dat is niet de technische kwaliteit of de prijs van de foto, maar de manier waarop je je product presenteert. Ik kom nog te veel fotografen tegen die als je ze vraagt wat voor foto’s ze maken, antwoorden: “Van alles.” Of: “Waar de klant om vraagt.” Of: “Portretfotografie en ook een beetje interieurfotografie.” Laatst vroeg ik aan een fotograaf: “Wie is je doelgroep?” Het antwoord was: “Hoe bedoel je?” Te veel fotografen volgen hun aanvragen en bepalen niet hun eigen koers.
Wil je succesvol zijn als fotograaf, dan moet je weten wie je doelgroep is. Wie zijn je klanten en wat willen ze? Waar vind je jouw klanten en hoe kan je ze bereiken? Allemaal vragen die moeilijk zijn te beantwoorden als je ‘van alles’ fotografeert of als je portretfotografie doet en een beetje interieurfotografie. Vragen die echter makkelijk zijn te beantwoorden als je weet wat jouw product is en wie je klanten zijn. Je weet dan bijvoorbeeld dat je niet zomaar een portretfotograaf bent (want daar zijn er zoveel van), maar een portretfotograaf die uitsluitend portretten maakt voor LinkedIn en ander zakelijk gebruik, zoals Maurice de Jager. Of als je fine art portretten maakt van volwassenen en kinderen in een eigen klassieke, schilderachtige stijl, zoals Iris Valentina. Twee voorbeelden van twee totaal verschillende fotografen die een specifiek product hebben gekozen voor een specifieke doelgroep. Iris Valentina zegt over haar eigen positionering. “Ik blijf trouw aan mezelf en dat houdt in dat ik maak wat ik leuk vind. Ik houd wat ik mooi vind om te maken als kompas en bij alle keuzes die ik maakt blijf ik dat zoveel mogelijk volgen. Mijn ervaring is als je dat consequent blijft volhouden dat het andere mensen gaat opvallen en dat ze weten waar je voor staat.”
Balans vinden
Sceptici zullen zeggen: Ja, maar hoe specifieker je product hoe kleiner je doelgroep. Dat klopt. Maar omdat de doelgroep kleiner is kan je hem gemakkelijker bereiken. En hoe specifieker jouw product hoe minder aanbieders en dus ook hoe minder de prijzen onder druk staan. Nu zou je ervoor kunnen kiezen om zowel LinkedIn portretten als fine art portretten aan te bieden, maar ergens loop je dan toch in je marketing tegen een probleem aan. Want je moet naar verschillende doelgroepen totaal verschillende beelden en een totaal ander verhaal communiceren. Dat zijn dubbele investeringen in tijd, energie en geld. Omdat je niet gespecialiseerd bent in één niche, verlies je het waarschijnlijk van mensen die zich kunnen concentreren op één product. Wat voor portretfotografen opgaat, geldt eigenlijk voor alle vormen van fotografie. Een reportagefotograaf kan gespecialiseerd zijn in huwelijksfotografie en uitvaartfotografie, maar met beide bedien je natuurlijk heel verschillende doelgroepen. Een keuze hierin maken is verstandig. Een documentair fotograaf kan zich onderscheiden doordat hij zich gespecialiseerd heeft in een bepaald onderwerp, een bepaald gebied of zelfs in de manier waarop het werk gepresenteerd of aan het publiek getoond wordt. De grote uitdaging is om een balans te vinden tussen het creëren van een eigen niche en het voorkomen dat een té kleine groep klanten weet dat jij de specialist bent.
Media
Als je voor je jezelf hebt bepaald wat jouw positie is in de fotografiemarkt dan is de volgende stap potentiële klanten/opdrachtgevers/kopers laten weten dat jij er bent en wat voor werk je maakt. Daar kan je tegenwoordig social media goed voor inzetten. Facebook speelt daarin een steeds kleinere rol, Instagram is het platform voor ons fotografen, maar ook Pintrest biedt steeds meer mogelijkheden om je werk te laten zien aan een groter publiek. In een volgende editie van Pf zullen we daar meer op in gaan.
Ook traditionele media zoals kranten en tijdschriften bieden nog steeds een heel goed platform. Kranten en tijdschriften hebben minder abonnees dan twintig jaar geleden, maar de mensen die een abonnement hebben lezen ze goed. Ik heb in de afgelopen twintig jaar publiciteit gehaald met het behalen van een award, het presenteren van een boek en het organiseren van een fotoproject voor een goed doel. Ik heb ervaren dat die regelmatige publiciteit ervoor zorgt dat je in de hoofden van de mensen blijft zitten en dat het je expertstatus geeft bij potentiële opdrachtgevers. Kortom, ben je een beginnend fotograaf of een fotograaf die van alles doet maar daar te weinig resultaten mee boekt? Maak een keuze over je vorm van fotografie en het product dat je daarmee aan je potentiële opdrachtgevers presenteert. Onderscheid je van anderen, niet alleen in je fotografie, maar ook in je presentatie en je eindproduct en ten slotte in je communicatie. Weet wie je bent en waar je voor staat en blijf dat uitdragen.
Mocht je de komende tijd meer willen weten over Branding, neem dan nu een abonnement op Pf Fotografie Magazine! Ga naar: www.pf.nl/aanbieding-2