Studenten onderzoeken gevangenissen in IJsland

Niceland is het project waarin studenten het IJslandse rechtssysteem onderzoeken. Dit wordt vastgelegd op beeld, om hier vervolgens een prachtig boek van te maken dat ondersteund wordt door feitelijke informatie en verhalen van IJslandse inwoners. Project Niceland is een fotografisch onderzoek over hoe Nederlandse gevangenissen humaner kunnen worden, ten opzichte van het IJslandse gevangenissysteem.

Humane gevangenissen 
Tot 1990 stond Nederland aan de top van ‘Meest humane gevangenissen’, en was Nederland een grote inspiratie voor andere landen. Sinds de komst van de EBI (Extra Beveiligde Inrichting) is dit veranderd. Nu hebben IJsland en Scandinavische landen de top ingenomen.
Tussen 2005 en 2015 is de Nederlandse gevangenispopulatie afgenomen met 44%. Dit werd door criminologen met meerdere factoren verklaard. Zo bleken ernstige delicten tussen 2005-2015 sterk afgenomen te zijn. Maar daarentegen was de politie niet in staat om een groter deel van de misdaden op te lossen. Ook hebben officieren van justitie zelf minder straffen uitgedeeld.
De afgelopen jaren zijn de criminaliteitscijfers van zware delicten helaas weer toegenomen.

Vrij rondlopen
In verschillende gevangenissen in IJsland mogen gevangenen vrij rondlopen en werken bij bedrijven vlakbij, zolang ze in de avond maar terug komen. Iets wat we ons, in Nederland, bijna niet kunnen voorstellen. De IJslandse gevangenissen zijn kleinschalig en rustig, en hebben vele gedetineerden een goede band met het gevangenispersoneel. Verder kunnen de gevangen zichzelf ontwikkelen door educatie, sport, werk en vrijetijdsbesteding.
IJsland telde in 2014 maar 154 gevangenen. Waarvan de meeste ook nog eens uit het buitenland komen. Hoe kan het dat het gevangenissysteem in IJsland zo goed werkt en dat mensen, ondanks de grote vrijheid, zich nog steeds aan de gevangenis regels houden? Zou dit een gevolg kunnen zijn van het rechtssysteem dat IJsland handhaaft en de culturele aspecten die IJsland heeft? Dit wordt met het project onderzocht. In de hoop dat Nederland kan leren van het systeem in IJsland. Zodat Nederland weer terug kan komen in de top van de ‘Meest humane gevangenissen’, en de criminaliteitscijfers kan verlagen.

Crowdfunding
Op het moment is de groep studenten zo veel mogelijk feitelijke informatie aan het verwerven voor ons onderzoek. Vorige week zijn ze naar gevangenis Wolvenplein in Utrecht geweest. Deze gevangenis is sinds 2014 niet meer in gebruik en er worden tegenwoordig rondleidingen gehouden. Ze hebben een rondleiding gevolgd, om zich te verdiepen in de gevangenissen in Nederland en uiteraard om te fotograferen.

Maar dit is niet de enige voorbereiding die zij treffen, zij zijn ook bezig met een crowdfunding op Voordekunst. Om dit hele project te kunnen bekostigen moet er 8000 euro opgehaald worden. In de herfst dit jaar, zullen zij naar IJsland afreizen om het onderzoek uit te voeren. Een groot deel van het budget gaat daarom uit naar reis- en verblijfskosten. Uiteindelijk wordt hier een mooi, informatief boek en een website van gemaakt. Hier gaat het tweede deel van het budget naar toe. Als de situatie van de wereld het toelaat, wil Niceland met ons overige geld een tentoonstelling houden, waar donateurs uiteraard welkom zijn! Project Niceland heeft (met een beloofde donatie van provincie Gelderland) 60% van het bedrag opgehaald. Dit betekent dus dat er nu nog 3200 euro moeten worden opgehaald. Voor elke donateur is een prachtige tegenprestatie.

De crowdfunding is te vinden via de link https://www.voordekunst.nl/projecten/11578-niceland-1

In december wordt de expositie in Gelderland gehouden, de precieze data en locatie volgen later.

Het team
Mandy Hak, Xandrine Koller, Zoë Perik en Ruchama van der Tas zijn vier tweedejaars fotografie studenten aan de Fotovakschool te Apeldoorn.