Student in beeld: José Derks
José Derks studeerde vorig jaar mei af aan de Fotovakschool Venlo. Inmiddels krijgt ze als fotograaf regelmatig opdrachten. “Dat zijn uiteenlopende opdrachten, waaronder portretten voor de particuliere en zakelijke markt. Portretten om op te hangen, maar ook voor publicaties, bijvoorbeeld in een relatiemagazine, brochures en boeken. Ook voor bruiloften, beurzen en een reportage van een PhD verdediging weet men me te vinden. Met deze opdrachten kan ik exposities van mijn vrije werk, zoals straatfotografie, bekostigen. In de toekomst hoop ik ook met mijn vrije werk te kunnen verdienen.”
De fascinatie voor fotografie krijgt ze mee via haar vader. “Vroeger had hij al een doka waar hij foto’s ontwikkelde en daar kwam een paar jaar geleden een hobbystudio bij. Een heerlijke speelruimte voor ons beiden. Mijn vader is voor mij een altijd aanwezige criticus met veel kennis van de techniek achter de fotografie. Ook is het voor mij een bron aan kennis als het over fotografie-iconen gaat. Vanaf 2008 ben ik gefascineerd geraakt door de fotografie. In dat jaar reisde ik met mijn rugzak een aantal weken door Japan met een kleine systeemcamera. Ik genoot van het gevoel van vrijheid dat reizen door een andere cultuur me gaf. Zelf je tempo bepalen en niemand kijkt je raar aan als je foto’s maakt. Eenmaal thuis bekeek ik de foto’s op mijn laptop. Er zaten goede foto’s tussen, beelden waarbij de kijker zijn eigen verhaal kan bedenken. Ik baalde alleen dat ik een simpele camera had meegenomen. Waarom niet iets meer geld uitgegeven voor een betere camera, dan had ik meer met de beelden kunnen doen. Ik besefte dat de momenten die je in het voorbijgaan vastlegt niet zomaar een tweede keer langskomen.”
Tokyo Golf
“Een van de foto’s die ik destijds met de eenvoudige camera maakte, is in 2015 uit 2500 inzendingen gekozen voor een expositie tijdens de Fotonale in Brugge. Het is het beeld dat ik in Tokyo maakte van een man die op het dak van zijn huis, omringt door flats, staat te golfen”
Na deze reis schaft Derks een Olympus E-510 spiegelreflex aan. Deze neemt ze mee tijdens verschillende reizen. “Bij thuiskomst kreeg ik vaak positieve reacties op mijn foto’s. De automaat van de camera nam destijds echter veelal beslissingen voor mij. Fotografische keuzes maken leek me erg ingewikkeld. Tot ik in 2013 mijn baan verloor en bij mij het spreekwoordelijke kwartje als een mokerslag viel. Ik kan gewoon fotograaf worden als ik dat wil, dacht ik. Dat kan gewoon! In 2014 ben ik gestart met de basisopleiding van de Fotovakschool in Boxtel. Voor mijn opleiding heb ik een Canon 5D aangeschaft. Op de vakschool bleek ik helemaal op mijn plek. Niet eerder heb ik zoveel tijd besteed aan het studeren. Niet eerder ging een studie me zo goed en natuurlijk af.”
Na de basisopleiding schrijft ze zich in voor de vervolgopleiding in Venlo. “Deze studie en de docenten hebben me gesterkt in mijn zelfvertrouwen als fotograaf. Klanten begonnen hun weg naar mij te vinden. Al spoedig kreeg ik zowel zakelijke als particuliere opdrachten. Zowel het commerciële als het eigen werk doe ik graag. De betaalde opdrachten houden de camera warm en mijn vingers voor de techniek soepel en het reizen geeft zoveel vrijheid van geest.”
Straatfotografie
“Mijn opleiding leerde me beter te kijken en al lopend de beelden te croppen.” Een vaardigheid die bijvoorbeeld van pas komt bij straatfotografie. “Ik vind straatfotografie heerlijk. Ik houd ervan om ’s morgens met een idee de deur uit te gaan en op zoek te gaan naar de beelden die hierbij passen. Soms verras je jezelf, of de wereld verrast jou.”
Voyeur
“Als fotograaf wil ik de visuele gekte van de wereld, zoals die op mij afkomt, overbrengen. De veelheid in structuren en materialen, kleuren en mensen. Een weergave van momenten zoals deze aan een ieder voorbijgaan. En als het even kan, een emotie oproepen. Het liefste als voyeur, maar niet zonder als fotograaf het contact te voelen, niet sturend, maar slechts observerend.”
Gapen
Emoties oproepen kan op verschillende manieren. “Door mensen met beelden te verwonderen, laten lachen of te shockeren. Dat laatste is niet echt mijn stijl, ik ben wat romantischer. Voor een van mijn afstudeerseries heb ik een serie gemaakt over gapen. Gapen heeft iets mysterieus. Ondanks diverse wetenschappelijke studies is niet helemaal duidelijk waarom we dat doen. Het is een internationaal verschijnsel. Ondanks het feit dat het iets is wat we allemaal doen, rust toch een soort taboe op gapen. Vaak doe je je hand voor je mond wanneer je gaapt.”
Verleiden
“Ik wilde proberen of ik bij dit project mensen kon aanzetten tot gapen. Niet alleen de mensen voor de camera, maar later ook de toeschouwers. In mijn omgeving heb ik 25 modellen gezocht die ik in hun eigen omgeving bij daglicht heb gefotografeerd. Juist vanwege de sociale gevoeligheid omtrent het gapen, wilde ik de foto’s op een plek maken waar mensen zich op hun gemak voelen. Een studio-omgeving met lampen en flitsers viel dus af. Met behulp van filmpjes en het praten over gapen hoopte ik mensen tot een gaap te verleiden. De ene keer stond het er in een kwartier op, de andere keer duurde het langer. Om mensen met een 85 mm objectief voor hun neus op commando te laten gapen viel niet altijd mee. Leuk was het wel. Ook was het leuk om de reactie van mensen op een expositie van de beelden te zien: ze konden vaak hun gaap niet onderdrukken.” Meer informatie: www.josederks.com.