Ode aan de amateur: portretten van amateursporters

 
Oefenen met techniek en het stimuleren van de creativiteit. Twee redenen die fotograaf Harry Linker inspireren om amateursporters uit Assen en omgeving voor zijn lens te vragen. Resultaat? Aansprekende foto’s waarin een amateur transformeert tot professional. Qua beeld in ieder geval. 
Zo’n twee jaar geleden maakte Linker zijn eerste portretfoto van een amateursporter. Hij fotografeerde een motorrijder op het terrein van het TT Circuit Assen. Sindsdien vraagt hij regelmatig sporters om te poseren. “De mensen die ik fotografeer zijn allemaal amateursporter, uit Assen en omgeving. Ik kom mijn modellen tegen bij sportwedstrijden en –evenementen. Als ik de mensen interessant vind en ik denk dat ik er wat mee kan, dan spreek ik ze gewoon aan. Meestal reageren ze positief. “Tot nu toe heeft nog maar eentje nee gezegd. De meesten vinden de aandacht leuk, ook al zijn ze soms wat aarzelend in het begin.”
De redenen om voor amateurs te kiezen, liggen volgens Linker voor de hand. “Je kunt van iedereen een portret maken, vind ik. Natuurlijk had ik ook de voetballers van FC Groningen kunnen vragen. Maar vaak komt bij het fotograferen van professionele sporters een hoop gedoe kijken. Je zit bijvoorbeeld met sponsoren, die op een bepaalde manier in beeld willen worden gebracht. Vaak heb je te maken met portretrecht. Bovendien gaan beroepssporters regelmatig op de foto. Die zitten misschien niet te wachten op het zoveelste portret. Anderen vragen geld om op de foto te gaan. Dus, ook al staat het leuk in je portfolio, praktischer is het om te kiezen voor de amateur. Die zijn voldoende voor handen!”

 
Het werken met amateurs brengt extra uitdagingen met zich mee. Hoe krijg je het door jouw gewenste beeld als je werkt met onervaren modellen? “Ik zorg altijd dat ik een goed voorgesprek heb met de sporter. Dan vertel ik wat de bedoeling is, wat voor foto’s ik wil maken. Ik leg een aantal opties voor, ideeën die ik heb wat betreft poses. De sporter kan dan aangeven of hij een voorkeur heeft en of er dingen zijn die hij absoluut niet wil. Zo’n gesprek is echt heel belangrijk. Niet alleen om vertrouwen te wekken, maar ook zodat duidelijk is wat je gaat doen. Er is niets erger dan geen idee te hebben wat je gaat doen, tenminste, als je een amateurmodel voor je hebt. Dan vergroot je alleen de onzekerheid en twijfel bij je model.”
Hoeveel tijd Linker kwijt is aan een portret verschilt per persoon. “Bij de ene gaat het heel snel, dan heb je binnen een half uur zomaar tien foto’s. Bij de ander duurt het wat langer. Leuk om te zien is dat sommige mensen echt aanleg voor het poseren blijken te hebben. En zo een verborgen talent bij zichzelf ontdekken. De basketballer die ik heb gefotografeerd bijvoorbeeld. Hij nam uit zichzelf mooie poses aan, had sprekende uitdrukkingen.” De meeste tijd gaat echter op aan het klaarzetten van de materialen. “De omstandigheden waarin ik fotografeer verschillen nogal. Van te voren denk ik na over welke belichting wil. Ik gebruik vier studioflitsers zodat ik een beetje kan spelen met het licht. Dat moet je overigens in het voorgesprek wel duidelijk maken aan de sporter. Dat de voorbereiding en het fotograferen tijd kost. Soms hebben mensen weleens op een foto in de krant gestaan. Maar dan is de fotograaf na 10 minuten weer weg. Heel iets anders dan wat ik doe.”
Als dank voor het poseren krijgt de sporter een afdruk van zijn of haar favoriete foto. “Ik overhandig de foto altijd persoonlijk. De reacties van de mensen zijn mooi om te zien. Vaak zijn ze positief verrast over hun eigen kunnen.” De tevreden sporters zorgen voor een toenemende bekendheid van Linker in zijn eigen woonplaats. Dat heeft zo zijn voordelen, maar is soms ook lastig. “Het wordt steeds makkelijker om mensen bereid te vinden om mee te doen. Maar het betekent ook dat ik steeds meer aanvragen krijg van mensen om een dergelijk portret te maken. Daar moet ik nog iets op verzinnen, want als professioneel fotograaf kan ik niet alles voor nop doen.”
Linker ziet de sportportretten vooral als mogelijkheid om te oefenen met creativiteit en techniek. “Deze portretten dragen bij aan mijn ontwikkeling.” Hij hoopt dan ook zoveel mogelijk verschillende sporters te fotograferen. “Tot nu toe heb ik een motorrijder, basketballer, voetballer, bokser en roeier geportretteerd. Binnenkort heb ik een afspraak met een aantal honkballers en een klimmer.”

 
In zijn commerciële werk maakt Linker foto’s voor verschillende opdrachtgevers. “Sinds 1999 werk ik als freelancer. Ik werk vooral voor uitgevers van bladen. Fijn, want die doen het in tegenstelling tot dagbladen nog goed.” Linker werkt voor uiteenlopende titels over onder meer de bouw, transport en motorsport. Het is veel portretwerk, maar hij maakt ook reportages, bijvoorbeeld voor MotoPlus. Dat gebeurt ook bij de persintroductie van een nieuwe truck, zoals pas nog in België en Spanje. Met de chauffeurs rijdt Linker voor reportages van hun werk heel Europa door.
“De technieken die ik oefen bij het vrije werk komen me van pas bij mijn opdrachten. Zo heb ik onlangs voor TON (een blad over transport, red.) een portret gemaakt van twee chauffeurs, waarvan de ene chauffeur een nier had afgestaan aan zijn collega. Ze staan daarom ruggelings tegen elkaar.”