Juinen maakt documentaire over vergassen van ganzen

Grauw – over het vergassen van ganzen

‘Grauw’ is de titel van de minidocumentaire en fotoserie waarin de werkwijze van ganzenvergasser Arie den Hartog getoond wordt. Fotograaf Jasper Juinen en journalist Rosanne Kropman volgden Den Hartog in 2014 een aantal weken op de voet. Grauw toont het volgen, opdrijven en vergassen van ganzen rond Schiphol. Daarbij wordt alles in beeld gebracht: enerzijds de dood van de ganzen, maar anderzijds ook de bevlogenheid van een man die trots is op zijn werk. “Het is niet aan mij als documentairemaker om een mening te hebben over vergassen van ganzen,” aldus Jasper Juinen. “Ik snap de ophef wel, maar begrijp ook dat boeren niet blij zijn met 1000 ganzen op hun land. Het feit dat zo’n documentaire discussie oproept, is alleen maar goed.”
In 2014 kwamen Juinen en Kropman het verhaal op het spoor. “Het leek ons een interessant iets om te volgen. Wat voor personen zouden er achter zoiets zitten, vroegen we ons af. Zeker iemand die vangdrang heeft.”
In Nederland heeft Arie den Hartog met zijn bedrijf Duke Faunabeheer als enige in Nederland een vergunning om ganzen te ruimen met CO2. Het blijkt niet moeilijk hem over te halen om mee te werken aan de documentaire. “Arie wilde graag zijn verhaal doen. Hij is trots op zijn bedrijf en laat graag zien hoe hij werk gaat.”

Het werk van Den Hartog heeft duidelijk voor- en tegenstanders. “Boeren rollen bij wijze van de rode loper voor hem uit. Toen ik laatst met hem op pad was, werd hij binnen het uur door twee boeren gevraagd of hij hen alsjeblieft kon helpen iets tegen de overlast van de ganzen te doen.”
Tegenstanders zijn er ook. Zo wordt de werkwijze van Den Hartog regelmatig met nazi-praktijken vergeleken. Den Hartog ontvangt regelmatig bedreigingen. “Arie wordt door de overheid ingehuurd om ganzen te ruimen. Het vergassen van de ganzen wordt gezien als de meest humane methode.” Het vergassen gebeurt als de vogels in de rui zijn en niet kunnen vliegen. De dieren worden dan bij elkaar gedreven en vergast.
De beelden liegen er niet om. De aanblik van duizenden dode ganzen zullen de meeste kijkers niet onberoerd laten. Maar het is een lastige discussie. Sinds 2008 wordt getracht het aantal ganzen rond Schiphol te laten dalen. De ganzen vormen met hun aanzienlijke gewicht een gevaar voor het luchtverkeer. Met name in de zomer, wanneer het aantal vluchten van gans en vliegtuig toenemen, levert dit problemen op. De veiligheid van het luchtverkeer gaat boven het leven van de gans. Vandaar dat er maatregelen worden genomen om het aantal ganzen te verminderen. Zoals vergassen, afschieten, maar ook door landbouwgrond rond Schiphol te beplanten met onaantrekkelijke gewassen. Want eigenlijk zouden al die ganzen op een gegeven moment hun heil ergens anders gaan zoeken. Ware het niet dat ze in ons gecultiveerde land in een gespreid bedje terecht komen. Een waar ganzenwalhalla vormt ons land. Tja, probeer ze dan maar eens weg krijgen.

“Het is een interessant vraagstuk,” aldus Juinen. “Aan de ene kant dekken wij de tafel met ons gecultiveerde landschap. Aan de andere kant bepalen we wie er van eet. Je kunt je ook afvragen wat je liever op je bord ziet: een plofkip of een gans die in vrijheid heeft geleefd.” Interessanter vindt Juinen echter de man achter het verhaal, Arie den Hartog. “Ik ben onlangs met hem op de motor naar een gebied met ganzen geweest. Hij weet dan precies hoe het gaat aanpakken. We waren daar om half zeven ’s ochtends in een bootje aan het roeien. Hij kan dan vertellen hoe de ganzen gaan reageren en waar ze naartoe gaan, zodat hij op de juiste plaats een kraal kan opbouwen. Ook bij het opdrijven van de ganzen weet hij waar ze zich veilig voelen. Op het moment dat ze kraal in moeten en er tussenuit willen glippen, zet hij een of twee passen opzij en weet hij samen met zijn collega’s de ganzen tegen te houden. Arie is echt trots op zijn werk. Ik kan me dat voorstellen, het is niet makkelijk om ganzen te vangen.”
Kropman en Juinen zijn in 2014 een aantal keer mee geweest met Den Hartog. “Het ganzen vangen vindt plaats in een periode van drie weken. Van te voren wist ik niet echt wat ik moest verwachten, ik kende Arie toen ook nog niet. Het was heel interessant om iemand te zien met zoveel vangdrang, een persoon die van te voren weet wat de ganzen gaan doen. Tegelijkertijd was het ook confronterend om duizend ganzen in de ogen te kijken die drie minuten later dood waren. Evenals het zien van de koelwagen naast de kraal, die de dieren na hun dood gaat vervoeren. Dat is heel maf natuurlijk.”

‘Grauw’ heeft bij Pictures of the Year International de derde prijs gewonnen in de categorie ‘Motion Issue Reporting Story’. De mini-docu is te zien via deze link.
Juinen is Arie den Hertog momenteel aan het volgen voor een reportage over het vergassen van ganzen in opdracht van de New York Times. Meer informatie: www.jasperjuinen.nl.