Judith Joy Ross in Fotomuseum Den Haag

Fotomuseum Den Haag presenteert dit najaar de grootste overzichtstentoonstelling tot nu toe van de Amerikaanse fotograaf Judith Joy Ross (1946).

Te zien is een selectie van meer dan 100 vintage prints uit het archief van de fotograaf uit de afgelopen veertig jaar, voornamelijk portretten. De zachte zwart-wit tonen, de toepassing van scherptediepte en een grote emotionele beladenheid kenmerken haar stijl en maakt haar tot een van de grootste portretfotografen van Amerika. Ross heeft daarbij het vermogen het verschil in maatschappelijk status tussen de geportretteerden te laten verdwijnen.Met haar aanpak van de fotografie als democratiserend medium plaats Ross zich in de traditie van grote fotografen als Lewis Hine, August Sander en Diane Arbus.

Portretten van kortstondige ontmoetingen

Sinds eind jaren zeventig legt Ross haar korte ontmoetingen met een dwarsdoorsnede van de bevolking vast met een grootformaatcamera. Ze werkt niet in een studio, maar op straat, in parken en andere openbare ruimtes. Daarbij legt ze de focus vooral op de arbeidersklasse in het noordoosten van Pennsylvania, waar ze is geboren en getogen en nog steeds woont. Zodra Ross haar camera richt op haar onderwerp verdwijnt alles wat met maatschappelijke status van doen heeft. Daarvoor in de plaats ontstaat er een vorm van gelijkwaardigheid en intimiteit, zoals alleen Ross dat lijkt te kunnen.

In het begin van de jaren tachtig verwerft Ross een 8×10-inch platencamera, die haar in staat stelt om haar onderwerpen zowel intiem als op afstand vast te leggen. Ze ziet haar portretten als een soort samenwerking: elk vel blootgestelde film herdenkt een moment in een in wezen vluchtige, woordeloze uitwisseling met een vreemde. “Wij allebei samen – we maken de foto”, vertelt Ross. “Ze geven me, ik krijg. Ik moedig ze aan, ze geven me meer. We kunnen allebei een paar seconden verliefd zijn. Ik zal ze nooit meer zien.”

Series

De portretten van Ross ontstaan vaak in de context van series die geïnspireerd zijn door morele, maatschappelijke of existentiële kwesties. Ze gaan over alle facetten van de menselijke ervaring: onschuld en verlies, moed en angst, bitterheid en schoonheid, veerkracht en ontgoocheling.

De serie Eurana Park wordt als het startpunt van Ross’ oeuvre beschouwd. Het overlijden van haar vader in 1981 zet haar ertoe aan een bezoek te brengen aan het meertje waar zij als kind veel tijd doorbracht. Ross maakt portretten van jongeren die ze daar aantreft. De foto’s van de jongeren in badkleding zijn doordrenkt van zacht licht en een zachtaardig vertrouwen. Met deze serie legt ze de basis voor haar zo’n kenmerkende stijl. De reeks indringende portretten die Ross maakt in 1983 en 1984 van rouwende bezoekers bij het Vietnam Veterans Memorial in Washington D.C wordt gezien als haar bekendste serie. Werk uit deze beide series zijn aangekocht door het Museum of Modern Art in New York.

Mede geïnspireerd door August Sanders portretten van mensen met verschillende beroepen uit de Duitse Weimartijd, begint Ross in 1990 aan Jobs. Voor deze serie fotografeert ze mensen uit de arbeidersklasse tijdens de uitoefening van hun beroep, een motief dat ze al eerder had verkend. Voor haar langstlopende serie neemt Ross haar platencamera overal mee naartoe en kiest ze haar modellen zo trefzeker dat ze moeilijk zijn voor te stellen in een andere rol.

Andere series waar Ross veel waardering voor heeft gekregen zijn Easton Portraits, The Hazleton Public Schools en US Army Reserves on Red Alert – Gulf War Rallies.

Printtechniek

De portretten van Ross onderscheiden zich onder meer door de kleur en het bijzonder zachte tonale karakter van de prints. Om tot dit resultaat te komen drukt Ross het grootste deel van haar werk op daglichtpapier een delicaat proces dat dateert uit eind 19de eeuw. Nadat de contact in de emulsielaag op het papier wordt gedrukt, wordt het beeld enkele uren, soms zelfs een dag, blootgesteld aan sterk UV licht (daglicht of artificieel). Het resultaat is een daglichtzilvergelatinedruk vol met kleurrijke gradaties van pruimrood tot groen getinte schaduwen. Maar na het tonen in een oplossing van goud en het blekende effect van de fixeer blijven zachte, bijna goudachtige tonen van zwart-wit over.

Tentoonstelling

De tentoonstelling, bestaande uit ruim 100 foto’s en archiefmateriaal, ontvouwt zich chronologisch en toont de belangrijkste projecten van Ross. Het bevat ook een aanzienlijk aantal niet eerder gepubliceerde werken en individuele foto’s die los staan ??van de belangrijkste series van Ross. Alle foto’s komen uit het persoonlijke archief van de kunstenaar. De tentoonstelling is samengesteld door curator Joshua Chuang in opdracht van Fundación Mapfre. De tentoonstelling was eerder te zien in Fundación Mapfre (Madrid) en Le Bal (Paijs) en zal na de tentoonstelling in Den Haag doorreizen naar Philadelphia Museum of Art.

Publicatie

Bij de tentoonstelling is een catalogus verschenen met daarin een overzicht van alle tentoongestelde foto’s, waarvan de meeste nooit eerder zijn tentoongesteld of gepubliceerd. Met bijdragen van onder andere Joshua Chuang en Svetlana Alpers. Het boek is uitgegeven door Aperture.

Biografie

Judith Joy Ross werd geboren in 1946 in de mijnstad Hazleton, Pennsylvania. Ze begon haar studie in 1964 aan het Moore College of Art & Design in Philadelphia en studeerde in 1970 af met een master in fotografie aan het Institute of Design in Chicago. Daarna doceerde ze fotografie in New Jersey en aan het Moravian College in Bethlehem, Pennsylvania. De fotoserie van portretten in Eurana Park in 1981 en 1982 wordt gezien als het startpunt van haar oeuvre. Werk uit deze serie en die van portretten van rouwende bezoekers bij het Vietnam Veterans Memorial in Washington D.C. zijn aangekocht door het Museum of Modern Art in New York. Het werk uit de laatstgenoemde serie werd ook opgenomen in de New Photography-tentoonstelling in het MoMa. In 1992 won ze de Charles Pratt Memorial Prize. In de afgelopen jaren is Ross werk getoond in diverse solo- en groepstentoonstellingen, zoals in Pace/MacGill Gallery in New York, in het Josef Albers Museum Quadrat in Bottrop, Duitsland en Die Photographische Sammlung/SK Stiftung Kultur in Keulen, Duitsland. In 2017 won Ross de Lucie Award for Achievement in Portraiture.