Hulp voor de fotograaf: onlinefotoredacteur
Adriaan Monshouwer is de man achter de onlinefotoredacteur. Een dienst waarbij hij de fotograaf een hoop zorgen uit handen haalt. Hij verzorgt de selectie van de foto’s. Op dat terrein is volgens Monshouwer nog een hoop te winnen. “Fotografen zien vaak bij anderen wel welke foto’s niet goed zijn. Bij eigen werk is dat lastiger. Dat heeft ook te maken met het verhaal achter de foto. Dat maakt een beeld voor de fotograaf zelf heel duidelijk, maar voor de toeschouwer, die dat verhaal niet kent, is niet direct duidelijk waar de foto over gaat. Terwijl dat het belangrijkste is: de zeggingskracht van een foto.”
“Van een doos vol met foto’s word ik gelukkig,” aldus Monshouwer. Als fotoredacteur en jurylid deed hij in het verleden niet anders dan de beste foto’s selecteren. “Ik heb veel gedaan de afgelopen decennia,” vertelt Monshouwer. “Dingen die zo op het oog heel verschillend lijken. Maar als ik terugkijk is er toch een rode draad te ontdekken: na het afstuderen aan de kunstacademie ben ik bezig geweest van het vertellen van verhalen met beeld. Als filmmaker en later als editor bij de Nieuwe Revu heb ik getracht beelden zo te groeperen en arrangeren dat het geheel meer is dan de som der delen. Het selecteren van foto’s zorgvuldig dient te gebeuren. Ook de volgorde doet er toe.”
“Als jurylid en fotoredacteur viel het me op dat fotografen moeite hebben met selecteren. Wanneer fotografen een serie van tien foto’s insturen, voor bijvoorbeeld de Zilveren Camera of World Press Photo, zitten er vaak twee foto’s bij van bedenkelijke kwaliteit. Sommige zijn zelfs ronduit slecht. Hoe kan het dat de fotograaf dat zelf niet ziet, vraag je je dan af. Soms is er sprake van herhaling, een andere keer is de foto overbodig, voegt deze niets toe. De fotograaf bewijst zichzelf daar geen dienst mee. Voor een jury is dit direct aanleiding om een serie aan de kant te leggen.”
“Hetzelfde zag ik terug bij portfolio reviews. Op een gegeven moment zakt het gewoon in. Dat slaat nergens op, is niet nodig. Van oud-collega’s hoorde ik dezelfde verhalen, ze hadden ook deze ervaringen. Na wat rondkijken bleek er op dit gebied niets voor fotografen te bestaan. Ik wil fotografen helpen met het selecteren van de juiste beelden. Zo makkelijk en simpel mogelijk.”
Zachte kant
“Iedereen is tegenwoordig digitaal. Via de website zijn foto’s makkelijk te uploaden. Daarvoor hoeven eerst geen gesprekken plaats te vinden. Al blijkt wel, nu de website al even bestaat, dat veel fotografen het toch fijn vinden om even te praten over hun foto’s. Dat kan ook. Dat staat nu niet vermeld op de website, maar dit wordt binnenkort aangepast. Ik wilde het zo simpel en zakelijk mogelijk houden, maar bij fotografen is de zachte, menselijke kant ook belangrijk.”
Bij de selectie van beelden geeft Monshouwer ook advies. “Ik geef tips over voor welk medium de beelden geschikt zijn. Of naar welke uitgever een fotograaf het beste kan gaan, wanneer deze een boek wil maken. Het is overigens geen portfolio review. Ik zeg niet tegen een fotograaf: hier kun je beter mee stoppen. Ik zeg wel: let daar eens op, denk daar eens aan.”
“Je kunt mij geen groter plezier doen dan foto’s selecteren. Bij World Press Photo, waarbij ik jarenlang secretaris was, vond ik de eerste ronde het leukste: de beste beelden zoeken uit 100 duizenden foto’s. Trouwens, zelfs de beste fotografen maken meer middelmatige foto’s dan echt goede. Misschien is dat in de studio minder, omdat je dan alles kunt controleren, maar voor documentaire fotografen geldt dit zeker.”
Evolutie
“Veel fotografen vinden het lastig om uit hun werk de beste beelden te kiezen. Het is moeilijk om dingen weg te gooien. Zo is ons brein ook gebouwd. Onze hersenen zijn geëvolueerd in een tijd van schaarste terwijl we nu leven in een tijd van overvloed. Keuze-stress is een wezenlijk iets. Vroeger was dat veel minder. In de tijd van platencamera’s had een fotograaf na een wedstrijd van negentig minuten de keuze uit vier foto’s. Nu heeft een fotograaf na dezelfde wedstrijd een enorme hoeveelheid aan gigabytes aan foto’s.”
“Media maken steeds minder vaak een selectie, hebben geen fotoredacteuren meer in dienst. Nu moet de fotograaf dat zelf doen. Op zich is die controle fijn. De fotograaf bepaalt immers zelf welk beeld wordt gepubliceerd. Bij de selectie komen veel aspecten kijken. Voor welk medium is het beeld? Dat bepaalt de keuze voor het beeld. Bij een blad als de Marie-Claire wordt gekozen voor een vrouwelijke invalshoek, bij de Volkskrant gaat het meer om de vraag of het een urgente kwestie betreft. Qua techniek komen fotografen er wel uit. Is de foto scherp of niet, dat ziet iedere fotograaf. Daarna wordt het lastig. Het selecteren van beelden kost gewoon veel tijd en aandacht. Ik kan de fotograaf daarmee helpen.” Meer informatie: www.onlinefotoredacteur.nl.
