Foto’s op Facebook plaatsen is voor fotografen niet altijd een feestje. Niet alleen comprimeert Facebook de foto’s zo erg dat de kwaliteit en kleuren van de foto’s achteruitgaan, ook alle EXIF- en IPTC-data worden uit de fotobestanden verwijderd. Van de Duitse rechter mag Facebook deze gegevens niet meer verwijderen.
IPTC-data
Freelens spande een rechtszaak aan tegen Facebook, wegens het verwijderen van de IPTC-data uit de foto’s. Facebook meende dit te doen vanwege het recht op privacy. IPTC-data geven namelijk informatie over de maker, de datum waarop de foto gemaakt is, de locatie en eventuele technische gegevens, maar het kan ook nog een beschrijving met keywords bevatten zodat de foto ook ‘gelezen’ kan worden door zoekmachines en je kunt er een licentie aan toevoegen.
Quasi-verweesde werken
Net als Freelens vond de Duitse rechter dat de IPTC-data nodig zijn om te kunnen achterhalen wie de maker is en onder welke licentie de foto gebruikt mag worden, maar ook om de foto door middel van tekst terug te kunnen vinden op het internet. Bovendien kun je op deze manier onjuist gebruik van de foto en inbreuken opsporen en vermeiden. Door het verwijderen van de IPTC-data, krijg je volgens Freelens quasi-verweesde werken, waarvan de maker niet of in elk geval lastiger te achterhalen is.
Recht op naamsvermelding
De Duitse auteurswet kent een lange bepaling over het recht op naamsvermelding. De naam van de maker van een werk mag niet zomaar gewijzigd of verwijderd worden. Dat lijkt op de bepalingen die wij in Nederland kennen rondom het recht op naamsvermelding. Een maker mag zich verzetten tegen het publiceren van het werk, zonder de naam van de maker. En ook als de maker eenmaal een naam op het werk heeft aangebracht, mag die zich verzetten tegen wijziging of verwijdering van die naam.
Is de naam opnemen in de IPTC-data vermelding van de naam?
Goed, we weten wat IPTC-data zijn en dat fotografen recht op naamsvermelding hebben, maar zou een Nederlandse rechter er net zo over denken als de Duitse rechter? We hebben er nog geen rechtspraak over, dus niets valt met zekerheid te zeggen, maar als een goede jurist in een procedure duidelijk aan de rechter weet uit te leggen wat IPTC-data zijn en hoe je die kunt bekijken, dan denk ik dat ook de Nederlandse rechter er wel in mee wil gaan dat de naam van de fotograaf in de IPTC-data de vermelding van de naam bij het werk is. Daaruit moet dan volgen dat verwijderen niet mag, omdat het een inbreuk is op een persoonlijkheidsrecht.
Freelens geeft aan dat veel kranten en andere media vaak nalaten om een naam bij een werk te vermelden. De vraag is wel, als we IPTC-data zien als een vorm van naamsvermelding, moet er bij digitale publicatie van een foto dan nog wel aan een voor iedereen direct leesbare en zichtbare naamsvermelding gedaan worden? Persoonlijk lijkt me vermelding in de IPTC-data niet genoeg. Naamsvermelding gaat immers ook over erkenning. Als de naam niet meteen zichtbaar is dan missen we die functie eigenlijk al. Bovendien kan niet iedereen de IPTC-data lezen of vinden. Daar heb je meer voor nodig dan de meeste standaard computerprogramma’s bieden en het gaat verder dan de gemiddelde computerkennis van de gemiddelde persoon.
Opgelost voor Facebook
Facebook is niet in beroep gegaan tegen de uitspraak van de Duitse rechter. Nu is het wachten op de aanpassingen van Facebook, zodat foto’s die naar Facebook geüpload worden, niet meer ontdaan zullen worden van de IPTC-data.
