De mysterieuze slangen van Juul Kraijer
Afgelopen jaar is Juul Kraijer met haar fotografie genomineerd voor de PRIX VOIES OFF van 2014, een prijs die georganiseerd wordt door het satellietprogramma van het fotofestival van Arles. De foto van de vrouw met een slang die om haar hoofd cirkelt prijkt prominent op de website van de Prix Voies.
Haar werk viel ook al op bij de grote tentoonstelling De herontdekking van de Wereld in Huis Marseille (2013). Ik vraag haar wat de nominatie voor haar betekent. “Ik vind het heel eervol. Mijn Londense galeriehoudster was bij de presentatie in Arles. Het trekt veel publiek en schept een mooie exposure van mijn werk. Het is ook fantastisch dat mijn beeld op de website prijkt.”
Van huis uit is Juul Kraijer tekenares, maar de laatste paar jaar heeft ze zich meer en meer toegelegd op fotografie als medium. In haar tekeningen lijkt ze op zoek naar het menselijk gevoel. Veel tekeningen maakte ze van het menselijk gelaat, waar vaak een zoektocht naar het diepere zelf uit spreekt.
“Tekenen is altijd mijn voornaamste medium geweest. Ik doe dat al 20 jaar, en heb er ook sporadisch naast gefotografeerd, maar de laatste jaren is fotografie op de voorgrond getreden. In 2011 had ik een Afro-Amerikaans model. Zij had mooie handen en ik wilde die fotograferen. Dat leverde foto’s op waar ik heel blij mee was. Sindsdien ben ik gegrepen door de fotografie.”
Onlangs kwam ook een boek van Kraijer uit met de titel Penumbrae. Het boek bevat alleen foto’s, teksten ontbreken. “Ik vind tekst in dit geval niet toereikend. Ik wil dat de beelden voor zichzelf spreken. Vaak als je iets probeert uit te leggen perk je het in.”
Toch borrelen bij de kijker al gauw woorden op als mystiek, magisch en metafysisch. “Ik hou me niet bezig met het benoemen van dit soort dingen. Ik hou niet van zweverigheid. Wat ik vooral zoek zijn krachtige beelden, Dat is wat me gidst. Ik werk zuiver intuïtief, maar niet naïef. Ik ken de kunstgeschiedenis goed, dus ik ontleen ook mijn inspiratie aan beelden die al bestaan.”
De foto van de vrouw met de slang, overigens zonder titel, blijkt door velen fascinerend gevonden te worden. “Ik wilde de slang als een soort omlijsting om haar hoofd heen draperen, maar de slang ging zijn eigen weg en er ontstond een mooi beeld. Ik laat het moment en het toeval graag een rol spelen”
Ondanks dat Kraijer haar beelden niet wil benoemen in beperkende woorden, zijn er wel algemene noemers te vinden. Het zijn beelden die een zoektocht van de mens naar zichzelf uitstralen. “Je zou kunnen zeggen dat de menselijke perceptie centraal staat. De foto’s ontstaan instinctief en er is absoluut geen concept dat ik in woorden formuleer.”
Voorlopig is de fotografie het belangrijkste medium geworden van de kunstenares. “Ik kan niet zeggen hoe het zich in de toekomst ontwikkelt maar ik ben nu bezig met het fotograferen van een slangenmens. Begrijp me goed, zij gaat niet met een slang op de foto hoor, ze is bang voor slangen.”