Combinatie van technieken voor Bijbelse beelden
In Biblical Inspirations geeft fotografe Ilse Schrama (1964) een eigen interpretatie van verhalen uit de bijbel. In haar werken gebruikt ze een combinatie van verschillende technieken. Voor één beeld worden meerdere foto’s gebruikt. “Het is geen weg van A naar B, het is niet één techniek die ik gebruik. Ik werk intuïtief, niet alleen wat betreft de keuzes voor foto’s, maar ook qua bewerkingen.” Zo verbeeldt ze op originele en vernieuwende wijze oude thema’s als de zondeval en de onbevlekte ontvangenis. Biblical Inspirations bestaat uit twee delen: een serie over de tuin van Eden en Bijbelportretten.
“Ik heb al jaren een fascinatie voor religie. Eerder heb ik series gemaakt over het boeddhisme in Laos en Myanmar, over de islam in Nederland, Iran en New York en een serie foto’s over voorouderverering in Vietnam. Mijn interesse in religie ontstond vijfentwintig jaar geleden door het lezen van De Belijdenissen van Augustinus. Deze kerkvader uit de vierde eeuw na Christus behandelt op filosofische wijze de levensvragen van een mens en probeert te doorgronden wie God is.”
“De belangstelling voor het christendom heb ik altijd gehad, maar tot een aantal jaar geleden heb ik daar niets mee gedaan. Zo’n zeven jaar geleden vloog ik in mijn eigen leven uit de bocht. Daardoor werd ik als het ware de kerk ingedreven. Het voelde voor mij als veilige plek. Ik voelde me vooral aangetrokken tot de orthodoxe liturgie met zijn oude rituelen. In het begin liet ik alles over me heen komen. Na een jaar was mijn intellectuele belangstelling gewekt en ben ik van alles gaan lezen, dvd’s gaan bekijken. Ik verhuisde van Amsterdam naar een woning in de polder in Zeeuws-Vlaanderen, met volop ruimte en natuur om me heen. Toen kwam het samen: het geloof en de natuur. Dat vormde de inspiratie voor de series over de tuin van Eden en Bijbelportretten.”
“In de tuin van Eden heerst harmonie, tegelijkertijd bestaat er een onzichtbare onrust omdat in élk wezen de zonde schuilt,” aldus Schrama. “Dit zondige wordt gedicteerd door de wet van eten en gegeten worden, door seksuele driften en de overlevingsinstincten van mens, dier en plant – dieren die elkaar opeten, planten die elkaar verdringen, mensen die anderen de schuld geven van hun eigen daden.” Dit vormt de basis voor de beelden in de serie ‘Een heldere nacht in de tuin van Eden’.
Zowel de bijbelportretten als de beelden uit over de tuin van Eden zijn voornamelijk zwart-wit beelden, die Schrama maakt met behulp een combinatie van technieken. “Negen jaar geleden ben ik begonnen met het ontwikkelen van deze techniek. Bij de serie Orphic Longings heb ik deze voor het eerst toegepast. Door de jaren heen heb ik veel geëxperimenteerd en de werkwijze verder uitgebouwd. In het begin waren de foto’s vrij simpel, nu zijn ze veel complexer. De basis wordt gevormd door verschillende afbeeldingen. Meestal afkomstig uit mijn archief. In het verleden heb ik veel gereisd, heb ik reportages en documentaire fotografie gemaakt. Voor het beeld met de slangen bijvoorbeeld, uit de serie over Eden, heb ik zo’n 13 foto’s gebruikt. Dat zijn ‘uitgeklede’ foto’s. Meestal zet ik kleurenfoto’s om in zwart-wit. Ik verhoog het contrast, gebruik een fijn filter, al is het meeste poetswerk. Er is niet één weg die naar Rome leidt, het is een combinatie van verschillende technieken. Ik ga door tot ik het goed vind. Dat is vooral intuïtief. Zo bepaal ik ook welke foto’s ik gebruik. Het eindresultaat moet er niet te gepoetst uit zien, maar ook niet te ruw.”
Schrama is niet bezig met een gevoel dat ze wil overbrengen op de kijker. “Het gaat vooral om dat ik een goed gevoel heb bij het werk. Dat het beeld klopt en na twee maanden ook nog staat. Wat mijn beelden veroorzaken bij de kijker, daar sta ik niet echt bij stil. Dat is voor iedereen anders. Zoals het beeld van het vrijende stel in de tuin. Voor sommige mensen zal dat pornografisch aandoen, bijna op verkrachting lijken. Terwijl ik dat gevoel er helemaal niet bij heb.”
Concrete ideeën voor nieuw werk heeft Schrama nog niet. “Maar ik ben hier nog niet klaar mee. Er komt zeker een vervolg. Met deze techniek kan ik steeds meer. Ik vind het interessant om deze door te ontwikkelen. En ook met het onderwerp wil ik graag verder.”
Biblical Inspirations is te zien van 2 april tot en met 14 mei in Galerie Pennings. Meer informatie: www.ilseschrama.nl.