Bert Verhoeff: Mysterieuze schoonheid van de polder
Hij werd bekend door zijn foto’s van politici die achter de schermen hun werk deden, zoals Wim Kok die gespannen in een kleine kamer op de tv naar de verkiezingsuitslagen kijkt. Of de huilende staatssecretaris Elske ter Veld bij haar aftreden. Bert Verhoeff fotografeerde al in de jaren ‘70 de Golden Earring en de rellen op de Dam, hij versloeg de krakersrellen in de jaren ‘80 en reisde in de jaren ‘90 de wereld af om rampen en wereldleiders vast te leggen. Maar de laatste decennia schept hij zijn eigen werelden in ironische beelden van het kneuterige Holland en dromerige polderlandschappen tijdens koude tochten in de nacht.
In zijn boeken is Bert Verhoeff is de chroniqueur van de kleinburgerlijkheid van de Nederlandse samenleving. Op de cover van het boek Langs het IJsselmeer, van werkzee tot speelmeer, zien we een echtpaar in een Messerschmitt, de beroemde driewieler uit de jaren ‘50. De kneuterigheid druipt van de foto af. “Alleen al dat koffertje achterop is iets waar je om moet lachen. Ik heb ook een panoramafoto ergens in Durgerdam waarop een ijscoman op zijn klanten staat te wachten. Links zie je een echtpaar met kinderen met een fiets aan het uitrusten. En in het midden een man in een open cabriolet die wacht op bewondering van de familie. Heel kneuterig allemaal. Wij Nederlanders denken dat we wereldburgers zijn, maar wij zijn vaak klein van geest.”
In zijn meest recente serie Roadtrip door de polder heeft Bert Verhoeff een hele nieuwe en nog vrijere aanpak gekozen. Om het cliché van het vaak gefotografeerde polderlandschap te vermijden is Bert Verhoeff ‘s nachts door het land gaan rijden. Hij bescheen de bomen, bruggetjes en hutjes in de lege polders met de koplampen van zijn auto en maakte er vervreemdende foto’s van. De beelden zijn on-Hollands dromerig en toch weer heel nuchter in hun onderwerpkeuze. De serie is getoond tijdens het Noorderlicht festival.
De begeleidende tekst verhaalt over de poëzie van de serie: “Op een roadtrip in de duisternis, openbaart, bij nacht en ontij, het wonder zich. De polder wordt een mysterieuze schoonheid als de felle autolichten over de weilanden zwiepen. God, Mondriaan en de Ingenieur. En de fotograaf, hij zag het licht.”
Wat is de achterliggende gedachte bij deze nieuwe serie? “Ik ben liefhebber van het Nederlandse landschap, al is de polder niet per se het mooiste landschap van de wereld. Maar de macht van de fotograaf is om je eigen werkelijkheid te creëren. Dus als ik ga bedenken dat de polder het mooiste landschap is, dan kan ik dat er ook van maken, door alle storende elementen weg te laten. In Nederland zie je altijd woonwijken en snelwegen aan de horizon. Daarom wachtte ik tot het donker werd en concerteerde ik me op iets bijzonders en dat bescheen ik dan met de koplampen van mijn auto. Zo creëerde ik mijn eigen droompolder, mijn eigen schoonheid.”
Wil je meer lezen over Bert Verhoeff: bestel dan Pf nummer 8: Het Jubileumnummer