terug

Analoge ontwikkelingen

Hoewel de fans van analoge fotografie vaak roepen dat het nog steeds heel populair is wijzen verschillende feiten op iets anders. Zo weet iedereen dat het aantal laboratoria waar je films kunt laten ontwikkelen enorm is teruggelopen.

Een oude analoge camera, 6x9 cm opname formaat, ook dat mis je wel bij digitale fotografie.
Een oude analoge camera, 6×9 cm opname formaat, ook dat mis je wel bij digitale fotografie.

Ook zijn er berichten op het internet dat Fujifilm het aantal soorten film heeft teruggebracht. Op de website vind je nog zes soorten kleurnegatief, één enkele diafilm, de Provia 100F, en een ISO 100 en een ISO 400 zwartwitfilm. Het begint er steeds meer op te lijken dat Fujifilm, ondanks de naam, de overstap naar het digitale tijdperk met succes heeft gemaakt. Het aanbod aan geheel eigen en bijzondere digitale camera’s en objectieven is inmiddels indrukwekkender dan het film aanbod.

Zwartwit

Voor analoog fotograferen zijn ook niet zoveel argumenten meer te vinden. Zeker niet waar het om professioneel fotograferen gaat. De technische kwaliteit van digitaal gaat die van analoog inmiddels flink te boven, het gebruiksgemak is ook veel groter. Voor liefhebbers van de analoge fotografie is het wel fijn dat de camera’s, allemaal tweedehands, er wordt nauwelijks nog iets nieuws geleverd, voor heel aangename prijzen te krijgen zijn, enkele heel bijzondere exemplaren die bij verzamelaars geliefd zijn daargelaten. Zelf zie ik alleen nog enig nut in analoge fotografie als het om zwartwit fotografie gaat en je afbeeldingen wilt waarin je de korrel kunt zien.

De korrel in een detail van de 6x9 opname op Tri-X 400, ontwikkeld in de Moersch ECO ontwikkelaar.
De korrel in een detail van de 6×9 opname op Tri-X 400, ontwikkeld in de Moersch ECO ontwikkelaar.

Die structuur geeft de foto’s iets onmiskenbaar eigens mee en is met software bij digitale opnames misschien een beetje te benaderen, maar als je er goed naar kijkt lijkt het nergens naar. Maar omdat de filmkorrel bij kleurenfoto’s nooit gewenst was, en nog steeds niet is denk ik, zie ik niet veel nut in analoge kleurenfotografie. Daar komt bij dat het verwerken van analoog zwartwit heel eenvoudig zelf te doen is. Voor kleur is het natuurlijk ook mogelijk, maar wel wat ingewikkelder. Het aanbod aan zwartwitfilms is dan ook nog steeds heel behoorlijk, ze worden door verschillende merken geleverd wat ongetwijfeld ook te maken heeft met de iets eenvoudigere productie, de emulsie bestaat immers uit slechts één laag, tegen een hele reeks bij kleurenfilms.

Zelf doen

Wanneer je zelf (weer) zwartwitfilm wilt gaan ontwikkelen blijkt alles wat je nodig hebt, van ontwikkeltanks tot chemie nog steeds gewoon te koop. Niet alle vroeger bekende merken bestaan nog, maar paterson tankjes zijn er nog wel. Er zijn zelfs een paar internet winkels in deze spullen gespecialiseerd lijkt het. Toch zijn er wel een paar onhandige zaken waar je tegenaan loopt, vooral wanneer je maar zo nu en dan iets met analoog materiaal wilt doen. Zo moet je kijken hoe het zit met zowel de houdbaarheid van de chemie, en je moet je afvragen wat je doet met de gebruikte spullen. In principe mag je dat niet zomaar door het riool spoelen, hoewel ik vrees dat veel van de huidige liefhebbers dat wel doen.
EdK-20150716-4786
Bij mijn bescheiden zoektocht naar de spullen die ik nodig had stuitte ik op de Moersch ECO ontwikkelaar, die de beide problemen in één keer oplost. De ontwikkelaar wordt in twee concentraten geleverd, zoals gebruikelijk A en B geheten, die los van elkaar ook in de geopende flessen twee jaar houdbaar moet zijn, wat me zelfs bij een bescheiden gebruik wel voldoende lijkt. Het andere mooie is dat de gebruikte ontwikkelaar gewoon weggespoeld kan worden. Stopbad is in geen van beide opzichten een probleem en fixeer blijft lang goed, hoewel niet onbeperkt. En dat mag je niet wegspoelen, maar je hebt er kwa volume zoveel minder van nodig dat het geen probleem is die liter zo nu en dan naar het chemisch afval te brengen.

Digitaliseren

Hoe leuk ook die zwartwitfilm, afdrukken met een vergroter, daar doe ik niet meer aan. De film zal dus gedigitaliseerd moeten worden. Een scanner is traag en zeker voor kleinbeeld heb je echt een hele goede nodig. Handiger is dan ook om de films gewoon met een digitale camera en een macro-objectief te fotograferen en vervolgens in Lightroom en als het echt ingewikkelde negatieven zijn in Photoshop te bewerken tot een bruikbare foto.

De volledige foto waarvan boven een detail om de korrel te laten zien. Origineel is 6x9 cm op Tri-X, gereproduceerd met een 1Ds MkIII en de 100 mm macro. In Lightroom bewerkt.
De volledige foto waarvan boven een detail om de korrel te laten zien. Origineel is 6×9 cm op Tri-X, gereproduceerd met een 1Ds MkIII en de 100 mm macro. In Lightroom bewerkt.