Over fotografie gesproken – Collectie Ophof

Simon Ophof verzamelde een groot deel van zijn leven fotografie. In januari 2022, vlak voor zijn overlijden, schonk hij zijn complete fotografiecollectie aan Fotomuseum Den Haag (onderdeel van de collectie Kunstmuseum Den Haag). Deze schenking bevat meer dan 800 foto’s, variërend van anonieme fotografie uit de 19^de eeuw tot werken van de bekendste fotografen uit het heden en verleden. 

Ter ere van deze schenking presenteert Fotomuseum Den Haag de tentoonstelling Over fotografie gesproken, waarin een kleine greep uit Ophofs verzameling is te zien. De tentoonstelling doet eer aan het gedachtegoed van de verzamelaar zelf door geen onderscheid aan te brengen tussen de anonieme amateurfotografie en grote namen als August Sander, Karl Blossfeldt en Johan van der Keuken. Over fotografie gesproken is te zien van 27 mei tot en met 22 oktober 2023.

Verzameldrift
Simon Ophof begon ruim 25 jaar geleden met zijn verzameling, na de aankoop van een foto van Hans Franz van volleyballende kinderen in Cuba. Van deze foto groeide het uit tot een verzameling van ruim 800 objecten. Hij kocht veel van de foto’s via het internet en op beurzen, maar vond ook veel bij galeries of rechtstreeks bij de fotograaf.   

Als bedreven amateurfotograaf liet Ophof zich in zijn verzameldrift leiden door het principe van het beeld voorop te laten staan. Zo zien we in de collectie Ophof een groot aandeel aan fotografie van de hand van onbekende makers uit vooral de 19^de eeuw en begin 20^ste eeuw. Hier tegenover staat een ruime selectie aan grootheden uit de fotografiegeschiedenis August Sander, Henri Berssenbrugge, František Drtikol, Karl Blossfeldt en Johan van der Keuken om een aantal te noemen. Daarnaast is ook hedendaagse fotografie in de collectie vertegenwoordigd met namen als Koen Hauser, Elspeth Diederix, Dirk Braeckman en Viviane Sassen.  

Melancholie, vervreemding en de kwetsbare mens
Simon Ophof noemde zichzelf een sprokkelaar, die als verzamelaar niet systematisch te werk ging. Toch zijn er duidelijke lijnen in zijn collectie te herkennen. Ophof schreef hier zelf over: ‘Willem van Zoetendaal [verzamelaar, ontwerper, voormalig docent Rietveld Academie] zei ooit dat iedere verzameling een eigen signatuur heeft, dat er een relatie is tussen de verzamelaar en de door hem samengebrachte foto’s. Daarom hoop ik dat men in deze collectie de drie pijlers herkent die bij het verzamelen voor mij zo belangrijk waren: melancholie, vervreemding en de kwetsbare mens.’  

Over de tentoonstelling
In de tentoonstelling wordt een selectie van zo’n vijftig foto’s getoond. De selectie is gemaakt op een manier die eer doet aan het gedachtegoed van de verzamelaar zelf. Amateurfotografen en grote wereldsterren hangen door elkaar. Ook de drie pijlers die Ophof zelf herkende in zijn verzameling lopen als een rode draad door de tentoonstelling. De manier van selecteren en presenteren maakt dat de focus op het beeldende aspect ligt en de foto’s met elkaar een dialoog aangaan.

Over Simon Ophof
Simon Ophof (1947 – 2022) was amateurfotograaf en verzamelaar. In zijn werkende bestaan was hij jarenlang rector van een grote scholengemeenschap in Apeldoorn. Ophof was een actief lid van de Fotobond, de vereniging voor amateurfotografie in Nederland. Hij schreef samen met Hans Brongers het boek ‘Over foto’s gesproken’, dat als leidraad diende voor de Fotobond cursus ‘foto bespreken’. Op 74 jarige leeftijd is Ophof overleden en liet hij zijn fotocollectie na aan de fotografiecollectie van Kunstmuseum Den Haag.