Nieuwsfotografie voor slechtzienden

Musea willen natuurlijk iedereen laten genieten van de tentoonstellingen, maar hoe zorg je ervoor dat blinden en slechtzienden een foto kunnen ‘zien’? Reden voor Museum Hilversum om samen met fotografisch vormgever Daphne Wageman en Canon te onderzoeken of en hoe je een foto kunt visualiseren door het in lagen te printen waardoor er reliëf ontstaat. In het bijzijn van Bart Maat werd afgelopen week zijn winnende foto ‘Functie elders’, getest.

Daphne Wageman heeft een maand lang in nauwe samenwerking met Clemens Weijkamp van Canon gewerkt aan die foto. Zij onderzochten hoe de foto zo kon worden opgebouwd dat een blind of slechtziend iemand er informatie uit kon halen. Wageman spreekt overigens uit ervaring. Nadat ze door een vlek op haar oog tijdelijk (geheel) blind is geweest, heeft ze een ontdekkingstocht naar de belevingswereld van visueel beperkte mensen gepresenteerd in de tentoonstelling BlindZicht.

De test
Hannes Wallrafen, audiograaf en voormalig fotograaf, Ron van der Genugten, initiatiefnemer van het Oogcafé, en Tim in ’t Veld, Expert on mobility, leven alle drie met een visuele beperking. Na een beschrijving te hebben gekregen gingen zij met de in lagen opgebouwde foto aan de slag. Terwijl Ron aangeeft dat het hem vooral om het onderwerp gaat, geeft Tim aan dat voelen lastig is omdat je bijvoorbeeld een stukje van een auto niet als auto herkent. Informatie hierover is belangrijk. ‘Een combinatie van auditieve informatie en voelen geeft een Aha’, concludeert Wallrafen. ‘Naast context is ook een beschrijving, zoals een grote stap, nat weer, lange laarzen, jas, richting links, belangrijk. Dan begin je te verkennen, krijg je een combinatie en dan is het echt een meerwaarde.’ Andere tips bij de selectie van beelden is ook de eenvoud in het beeld, de reliëfhoogte en het goed toegankelijk zijn van de begeleidende informatie voor de doelgroep.

Zilveren Camera
‘Met nieuwsfoto’s zijn we ons bewust van de wereld om ons heen’, aldus museumdirecteur Stef van Breugel. ‘Daarom willen we deze pilot graag realiseren bij de nieuwe tentoonstelling de Zilveren Camera, de belangrijkste journalistieke fotowedstrijd van Nederland.’ Een tentoonstelling die door het land zal reizen en zo voor meer mensen te ervaren is. ‘Ons enthousiasme over een mogelijk mooie verrijking van de expositie met voelbare beelden werd gelukkig gedeeld door de drie echte ervaringsdeskundigen Hannes, Ron en Tim. Er is nog wel werk aan de winkel, want we moeten aan de slag met hun verbeterpunten.’