Menu

Zoeken

terug

FABRICE MONTEIRO in Brussels Gallery Weekend

Gepubliceerd op: 20 juli 2022

Voor de opening van het nieuwe kunstseizoen en ter gelegenheid van het Brussels Gallery Weekend stelt didier Claes een soloshow voor van een vermaard Belgisch-Beninse kunstenaar, Fabrice Monteiro.

As I child, I asked my father, a Professor in Medicine, why he would always wear a three-piece suit, when we would go for vacations in Belgium. Him, the man, whom I had always seen wearing a simple wax costume in Benin. He explained that it was the only way to be treated with consideration as a black man in Europe. I suddenly asked myself: is one black first and a man after? The ‘8 Mile Wall’ was built in 1940 in Detroit as a racial separation between white and black houses from a similar social background. Though the 1.80m high 800m long wall was not a real physical boundary, it tells about the psychological barriers, which were built, since slavery, to differentiate people according to their skin color. 19th century so-called scientific studies, proving the inferiority of black men and women, or the famous Parisian human zoos, in which Europeans ‘met’ black men behind bars, while picnicking at the Acclimatation Gardens, strikingly illustrate that fact. The exotic imagery of the first African postcards, the media, the movies or publicity itself, all contributed to a specific perception of the black men, and continue to broadcast the same image, from one continent to the next. The noble savage, Uncle Tom, Aunt Jemima… How to get rid, in the 21st century, of the ever-smiling Mr. Banania? This ethnocentric perception, fed by prejudice and biased perceptions or depictions of black people, is turned into a reality in my series and insidiously supports a certain perception, which is not without consequences, when we consider how identities are built. In this series, the ‘blackface’ is not a farcical pantomime anymore. Adorned with dignity, it symbolizes mental oppression and turns into a call to reason, daring us to stop, once and for all, to diminish and minimize the ‘other’.

Monteiro begint in de modewereld, maar beslist dan om achter de lens plaats te nemen en via fotografie te vertellen over zijn roots. In elk van zijn reeksen gebruikt hij het portret – zijn favoriete expressievorm – om een belangrijke problematiek in verband met het Afrikaanse continent aan te kaarten. Hij doet dit via het prisma van de identiteit.

In zijn nieuwste werk, ‘The 8 Mile Wall’, onderzoekt Monteiro de stereotypen die ten tijde van de slavernij en de kolonies zijn ontstaan. De reeks is geïnspireerd op een gesprek met zijn vader toen hij nog kind was en hij zich bewust werd van een realiteit van die tijd: de enige manier om als zwarte man in Europa respectvol te worden behandeld, was een driedelig pak dragen. De kunstenaar kiest ervoor om deze denkautomatismen, die ontstaan door esthetische details zoals kleding of accessoires, te deconstrueren.

De titel ‘The 8 Mile Wall’ verwijst naar een betonnen muur in Detroit met dezelfde naam, ook Detroit’s Wailing Wall, Berlin Wall of The Birwood Wall genoemd. Die muur van 1,8 m hoog, 30 cm dik en 800 m lang loopt ten zuiden van 8 Mile Road tot Pembroke Avenue, via de achtertuinen van de huizen langs Birwood Street en Mendota Street. Hij werd gebouwd in 1941 om zwarte en witte eigenaars louter op basis van ras fysiek van elkaar te scheiden. De muur was niet bijzonder hoog of lang, en werd onderbroken door meerdere straten. Toch gaf hij duidelijk aan dat zwarte mensen aan één kant ervan niet welkom waren om een huis te bouwen of te wonen. De ‘8 Mile Wall’ symboliseert de psychologische barrières die sinds de slavernij welbewust zijn opgetrokken om aan te zetten tot discriminatie op basis van kleur.

Monteiro’s werk cultiveert de projectie van de ‘dubbele blik’ waarmee de kunstenaar de complexe erfenis van zijn geschiedenis en zijn genen overbrengt. Via deze beelden voelen we de relaties tussen Afrika en Europa, emoties die heen en weer blijven slingeren tussen nieuwsgierigheid en afwijzing, verantwoordelijkheidsbesef en ontkenning, erkenning en woede. Met zijn fotografie wil Fabrice Monteiro niet enkel de stereotypen van het ‘zwarte’ beeld ontkrachten die lang gangbaar waren in onze media, maar vooral een nieuw beeld aanbrengen dat de toeschouwer van zijn stuk brengt. Hier “lacht de ‘blackface’ niet zijn tanden bloot en speelt hij niet met knikkers. Hier laat hij zich waardig zien als een symbool van mentale onderdrukking, als een oproep tot de rede, een uitdaging om definitief te breken met discriminatie, met het minderwaardig behandelen van onze medemens.”