Kind achter de beperking

Met het verschijnen van het boek ‘In het bijzonder: De Schommel’ is er een droom van Roger Maes in vervulling gegaan. Anderhalf jaar dompelde de 71-jarige fotograaf zich onder in de leefwereld van opgroeiende jongeren met ernstige en meervoudige beperkingen. Het resultaat is een portrettenreeks, ondersteund met woorden, die de handicap omarmt en vervolgens doorbreekt om de persoonlijkheid van de kinderen te tonen. “Ik moest hen vatten in schaarse momenten. Een uitdaging waaruit mijn respect voor begeleider, kind en ouder is gegroeid.”

De portretten halen de menselijkheid en persoonlijkheid van de kinderen naar voren. In vier hoofdstukken, een voor elke leeftijdsgroep, laat Maes de kijker kennismaken met het kind achter de beperking. Voor de serie ging hij wekelijks naar de opvang. Daar worden 26 kinderen van diverse leeftijden opgevangen. De jongeren leven met zware fysieke en mentale beperkingen. Qua verstandelijke leeftijd zijn de kinderen 1 tot 2,5 jaar. “Ik moest hen vatten in schaarse momenten. Een uitdaging waaruit mijn respect voor begeleider, kind en ouder is gegroeid,” aldus Maes. “Het was bij deze kinderen niet gemakkelijk. De grootste uitdaging was om voyeurisme te vermijden. Ik wilde hen op hun mooist portretteren en niet het negatieve beeld dat de buitenwereld heeft versterken. Mensen valt altijd eerst die handicap op. Ik begrijp dat, want ze is prominent aanwezig. Maar dat wilde ik net doorbreken. Het beste uit de kinderen halen, dat was mijn opzet.”

Geduld

Dat vroeg veel geduld van de fotograaf. “De kinderen kijken dikwijls door je heen en ik wilde het werk van de begeleiders niet verstoren. Ik werd deel van het meubilair en na enige tijd herkenden sommigen mij. Als een van de jongens mij zag haalde hij zelf zijn denkbeeldige camera boven en maakte hij kiekjes. Ik heb ook genoten van kleine dingen en grappige momenten. Zoals een iemand die door de verrekijker naar tv kijkt of de jongeman die altijd in de boekjes bladerde. Hij geniet daar echt van. Voor mij was het een zegen, want ik kon hem in een dagelijks ritueel en op speelse manier fotograferen.”

Fotogeniek

De kinderen wisten Maes te verbazen. “Een van de meisjes is ontzettend fotogeniek. In een andere wereld was ze misschien wel een model geweest. Daar tegenover had je echter iemand die het me niet makkelijk maakte. Het was zoeken en sleuren, maar hij bloeide open bij een therapie met water en die foto toont zijn plezier en mijn geluk.”

Woorden

De ontdekkingstocht van Maes in een voor hem onbekende wereld wordt ondersteund met woorden. “Geschreven door Marita Vande Broek. Zij heeft met zeer veel respect het gevoel neergeschreven en geeft het boek meer gewicht. Verder kropen Frieda Van Wijck, Bernard Dewulf, Dirk Draulans en Michiel Hendryckx in hun pen om elk een hoofdstuk betekenis te geven. De beelden laten de kinderen spreken. De woorden vatten het geheel.”

Het boek kost 29 euro en is hier te bestellen. Specificaties: ‘IN HET BIJZONDER, DE SCHOMMEL’, 144 pagina’s, genaaid gebonden met stofomslag. 24 cm op 24 cm.