Hoe vind ik de middenweg – kiezen tussen klant en passie?
Veel fotografen worstelen ermee: hoe verdien ik een boterham met de foto’s die ik wil maken? Anders gezegd: is er een middenweg te vinden tussen hetgeen ik graag wil maken en wat de klant mooi vindt? “Dat hoeft niet per se van elkaar te verschillen,” aldus Robert Govers, initiatiefnemer van Happix. “Die ervaring heb ik tenminste. Voor fotografen geldt dat ze vooral goed bij zichzelf te rade moeten gaan. Welk pad wil ik bewandelen? Fotografen die autonoom willen opereren, moeten wellicht accepteren dat commercieel succes voor hen moeilijker te verwezenlijken valt.”
“Over dit onderwerp bestaan heel veel meningen. De vraag waarmee alles begint is: ‘Waarom gaan mensen fotograferen?’ Het antwoord is dat ze zich creatief willen uiten. Ze willen iets maken wat uit hen zelf komt, het is als het ware hun kindje. Fotografen komt voort uit je ego. Voorafgaand aan het opzetten van mijn bedrijf heb ik interviews gehouden met 55 fotografen. Ik vroeg ze allemaal: ‘Waarom doen jullie dit?’ Het antwoord kwam telkens neer op hetzelfde: trots. Fotografen willen laten zien: kijk, dit heb ik gemaakt. Het gaat om persoonlijke waardering. Ik maak iets waarin ik mezelf laat zien. En daarbij laat ik zien hoe goed ik ben.”
Belangen
“Als je vanuit bovenstaande gedachtegang een opdracht aanneemt, kan het best lastig worden. Want je wordt betaald door een klant. Misschien maak je foto’s voor zijn bedrijf, zijn kindje. Dan sta je qua belangen misschien wel recht tegenover elkaar.”
Autonoom
“Let wel, als je autonoom wil fotograferen, dan moet je dat vooral doen. Realiseer je je alleen wel dat commercieel succes dan lastiger is om te behalen. Het is immers maar de vraag of mensen voor jouw foto’s, die jouw visie en gevoel verbeelden, willen betalen.”
Eigenwijs
“Ik was in het begin van mijn carrière een eigenwijze fotograaf. Niemand hoefde mij te vertellen hoe ik mijn werk moest doen. Zo’n anderhalf jaar later ging ik meer naar de klant luisteren en merkte ik dat mensen terugkwamen voor een foto. Nog later ging ik me proactief opstellen en meedenken met de klant. Ik merkte dat klanten daarom hun complete probleemstelling bij me gingen neerleggen. Ze lieten me vrij om het op te lossen. Dat kan alleen wanneer je je als fotograaf flexibel opstelt. Meeveren met de klant en goed luisteren naar wat ze willen.”
Monaco
“Een goed voorbeeld is een voorval met een zakelijke klant. Elk jaar maakte ik zakelijke portretten van negen bestuursleden. Een keer heb ik ze allemaal in mijn studio uitgenodigd. De sfeer was goed, ik had hapjes en drankjes geregeld en de mensen waren gezellig aan het keuvelen. De shoot kostte me zo’n tweeënhalf uur. In vrij korte tijd had ik het voor elkaar. Het jaar erop hadden de bestuursleden geen tijd om naar mijn studio te komen. Ze waren voor een meeting in Monaco en ik werd ingevlogen om de mensen daar te fotograferen. Daar heb ik mijn studio opgezet. Ik kon geen afspraken maken met de mensen voor de shoot. De foto’s zouden we tussen hun werkzaamheden door maken. Ik heb daar drie dagen gezeten om die negen mensen te fotograferen. De dagen bestonden uit wachten, ik kon niet weg, ik zat daar in een krappe ruimte zonder ramen. Qua geld was het een goede opdracht, ik werkte op uurbasis. Maar het wachten was natuurlijk heel vervelend. Toch zou ik het zo weer doen. De klant is immers koning.”
Bruidspaar
Werken in opdracht hoeft trouwens niet te betekenen dat je alleen maar dingen maakt die de klant mooi vindt. “Een goed voorbeeld is een bruiloft. Ik zorgde dan altijd dat ik alle beelden had die het bruidspaar wilde. Daarnaast deed ik iets extra’s, iets bijzonders wat mij aansprak als fotograaf. Vaak wilde het bruidspaar dan naast de gewone beelden ook dat bijzondere beeld.” Een voorbeeld is ook te zien als illustratie bij dit artikel. “Het zijn foto’s die ik in het verleden heb gemaakt voor de VVD. Ik mocht een foto maken voor de verkiezingsposter van regionale coryfeeën Klaas Dijkhoff en Cora van den Nieuwenhuizen. Het was prettig om daar de vrije hand in te krijgen, want van de categorie ‘suffe-politieke-foto’ is er al teveel op de wereld.”
Oom Kees
Een laatste voorbeeld gaat over familieportretten. “Familieportretten in kleur, daar ben ik vrij snel van afgestapt. Zwart-wit met een filter erover en de contrasten omhoog, dat vind ik het mooist. Je hebt in een gezelschap toch altijd iemand die ondanks de afspraken in een rode of groene trui aankomt. Naast de kleding zijn er ook zaken waar je niet veel aan kunt doen: het rode hoofd van oom Piet omdat z’n bloeddruk te hoog is, oom Kees die geel ziet omdat z’n lever niet meer goed werkt of tante Marie die net iets te lang onder de zonnebank heeft gelegen. Zo’n foto in kleur wordt gewoon niet mooi. Dat vertelde ik de klant ook altijd, maar ik zorgde dan wel dat ik het verschil kon laten zien. Dus ik maakte dan ook een kleurenfoto en legde uit waarom ik zwart-wit mooier vind. Vaak stemmen mensen dan toch met je in. Wanneer mensen dan toch nog steeds een kleurenfoto willen, tja, dan is dat maar zo. Zij betalen immers de rekening.” Meer informatie: www.happix.nl/registreren.
PF is benieuwd: hoe vind je de middenweg tussen wat jij wilt maken en wat de klant mooi vindt? Of komt dat meestal overeen? En in hoever ga je om de klant zich koning te laten voelen? Laat je reactie hieronder achter.