Zo komt jouw afdruk het beste uit de verf
Pf start in samenwerking met Fifo Color een online rubriek over afdrukken. Hierin gaan we de komende maanden alle verschillende materialen behandelen en geven we zelfs advies over het afdrukken van jouw beelden. Vandaag de aftrap met een algemeen artikel.
Je hebt fantastisch beeld, maar op welk materiaal komt dat het beste uit? Er zijn tegenwoordig zoveel mogelijkheden dat het tijd is om de verschillende opties onder de loep te nemen. “Er zijn een aantal richtlijnen,” vertelt Job Marsman, directeur van fotovaklab Fifo Color in Lelystad. “Maar de keuze voor het materiaal heeft ook te maken met het doel van de foto, waar je hem ophangt en natuurlijk met de smaak van de fotograaf. Zorg dat jouw afdrukken van een hogere kwaliteit zijn dan de consumentenafdrukjes van de Hema. Of kies voor een ander product, iets wat een consument zelf niet kan bestellen bij een online leverancier.”
Eerst moet Marsman iets van het hart. Want hoewel de consument tegenwoordig steeds meer zelf kan qua fotografie en het bestellen van prints, kan een fotograaf zich nog wel degelijk onderscheiden. Natuurlijk met het maken van een goede foto, maar ook met de presentatie van zijn werk. “Stel je zit met je zaak in een druk winkelgebied, een A-locatie. Om je heen zie je overal kleuren, foto’s en reclames. Dan valt die kleine foto in jouw etalage helemaal niet op. Liever één of enkele grotere foto’s, waar je niet omheen kan.”
Datzelfde geldt voor de materialen die je gebruikt om een foto op af te drukken. “Durf te experimenteren, buiten de kaders te denken. De tijd van een bruidsfoto op canvas is hopelijk wel voorbij. Kies eens voor een afdruk op een ander materiaal. Of ga voor een combinatie van materialen. Een afdruk op beton bijvoorbeeld. Wel wat prijziger, maar erg fraai en met een aparte uitstraling. Acryl op geborsteld aluminium. Een mooie babyfoto op rijstpapier, dan krijg je een lieflijk geheel. Of, als je toch voor canvas gaat, een mooie lijst eromheen. Houd telkens in de gaten wat je met het beeld wilt doen, welke uitstraling je nastreeft.”
Kan een fotograaf de verkeerde keuze maken qua materiaal? “Tja, soms is dat ook een kwestie van smaak. We krijgen weleens opdrachten waarbij we de combinatie van beeld en materiaal niet optimaal vinden. Als we twijfelen, nemen we altijd contact op met de fotograaf. We zijn een fotovaklab met jarenlange ervaring en vakkennis, dat is ook onze meerwaarde. Alle foto’s worden bij ons door een corrector beoordeeld en indien nodig visueel (handmatig) gecorrigeerd op kleur, densiteit en eventueel contrast.”
Materiaalkeuze
Goed. Ter zake. Als fotograaf heb je de keuze uit papier, diverse plaatmaterialen zoals Di-bond, aluminium, acryl, hout en canvas. Welk materiaal gebruik je voor welk type foto? Misschien is dit het makkelijkste uit te leggen aan de hand van een aantal voorbeelden.
Stel, je hebt een landschapsfoto met zacht licht, ’s ochtends vroeg gemaakt. “Ik zou kiezen voor een mooi Art Paper of, nog liever, voor echt fotochemisch papier. Dan worden de foto’s echt belicht en fotochemisch ontwikkeld. Hiermee krijg je een subtiele weergave van tinten. Hoge lichten, diepe zwarten en gedetailleerde beelden worden het best weergegeven op fotopapier. Het papier kun je altijd weer op laten plakken, bijvoorbeeld op plaatmateriaal, om een luxer of completer product te leveren. Die luxe, ook al is het misschien wat duurder, verkoopt zichzelf uiteindelijk. Stel je voor, je hebt een mooie afdruk en je levert hem in een koker af. Dan wordt het lastig om de consument te overtuigen dat hij voor jouw print meer moet betalen dan via internet.”
Een ander landschap, dit keer met felle kleuren. Denk aan de rode rotsen van Bryce Canyon. Wat is nu een goede keuze? “Ik zou voor fotopapier achter acryl gaan, dan spatten de kleuren er vanaf. Met acryl geef je het beeld een extra dimensie en uitstraling, glamour en diepte. Acryl is geschikt voor beelden met felle kleuren, voor bijvoorbeeld fashion en luxe goederen zoals sieraden. Een aantal jaren geleden wilde niemand acryl omdat het materiaal spiegelt, maar nu wordt het veel toegepast. Het is echt een materiaal waarmee je beeld van de muur knalt. Wil je een ingetogener effect dan kan dat natuurlijk ook, maar dan kun je beter een ander materiaal gebruiken. Di-bond bijvoorbeeld.”
En een sportfoto, bijvoorbeeld van een voetbalwedstrijd? “Glans fotopapier is een mogelijkheid. Of wit Di-bond. Dit is een sandwich-plaatmateriaal dat bestaat uit diverse lagen en materiaaltypes. Aan de buitenzijden (voor- en achterzijde) zit een dunne laag aluminium, voorzien van een witte lak. De kern wordt gevormd door een stevige kunststofplaat. Hierdoor ontstaat een strakke, vormvaste en fraaie basis voor de afbeelding.”
Bij portretten kun je eigenlijk alle kanten op, weet Marsman. “Wil je heel gedetailleerde portretten tonen, dan is fotopapier of een heel fraaie echte Art Paper het meest geschikt. Moet het knallen, kies dan voor een combinatie met acryl. Wil je een wat warmere uitstraling, dan kun je kiezen voor hout of canvas. Een combinatie met geborsteld aluminium zou ook kunnen, al is dit materiaal niet voor alle portretten geschikt.”
Hout en aluminium
Even een stapje terug. Wanneer kies je voor hout? “Hout is een wat robuuster materiaal. Landschapsfoto’s, een stoer portret of juist een romantisch beeld passen op hout. Kiezen voor een rustig beeld is een must. Details vallen weg, dus daar moet het je niet om te doen zijn. Een rustig portret van een kind doet het goed op hout. Voor een familieportret, met veel verschillende hoogtes van hoofden en ogen, is het materiaal minder geschikt. Het houten doek bestaat uit verschillende planken, met tussenruimtes van enkele millimeters, zodat het hout kan werken. Met die verschillende hoogtes kom je dan waarschijnlijk niet mooi uit.”
Bij hout heb je de keuze uit vurenhout of steigerhout. Vurenhout wordt in een white wash geleverd, bij steigerhout kun je kiezen uit white wash, blanco of grey wash. Dankzij de behandelingen zijn de noesten minder zichtbaar. Steigerhout heeft een nog stoerdere uitstraling dan vurenhout. “Het romantische kinderportretje dat op het vurenhout mooi was, kan op steigerhout compleet in het niet vallen. Het is een robuust materiaal en dat vraagt om een stoer beeld, anders kun je beter voor een ander materiaal kiezen.”
Bij geborsteld aluminium is de aard van de afbeelding ook van groot belang. “Bij aluminium is sprake van een sandwich van drie lagen zoals bij Di-bond. De voorzijde heeft een blanke aluminiumplaat die door middel van een speciale borsteltechniek een stoere uitstraling heeft gekregen. Er kan gekozen worden uit drie varianten. Bij de eerste wordt geen wit ‘basis’ inktlaagje gebruikt. Hierdoor blijft het aluminiummateriaal door het beeld heen goed zichtbaar in de lichte partijen en krijgt het geheel een hightech uitstraling. Door de foto tien procent kleiner af te drukken, ontstaat de tweede mogelijkheid waarbij een aluminium rand ontstaat die als passe-partout functioneert. De laatste mogelijkheid is het afdrukken van een wit basis laagje, waardoor je niet meer het aluminium er doorheen ziet. Vooral bij de versies zonder wit basislaagje moet je rekening houden met het materiaal. Kies voor robuuste afbeeldingen, zoals bijvoorbeeld een industriële setting of een foto van een stoer persoon. Het geborstelde aluminium is niet geschikt voor hele lichte afbeeldingen.”
Tot slot: canvas. Een materiaal dat door consumenten vaak wordt besteld via online leveranciers. Deze veelal goedkopere versies kunnen tot slechte ervaringen leiden. “Soms wordt niet eens canvas gebruikt, maar vezels samengeperst papier. De kleuren en duidelijkheid van de afbeelding variëren per leverancier. Kwalitatief goed canvas kan scherpe beelden opleveren, al is het minder scherp dan bijvoorbeeld een afbeelding op fotopapier. Omdat het canvas al wat ‘gewoner’ is geworden, moet je misschien iets extra’s doen om indruk te maken. Bijvoorbeeld door te kiezen voor een groter formaat. Het leveren van het doek met een lijst eromheen is ook een optie.”
Smaak en combinaties
De keuze van een materiaal is dus afhankelijk van de toepassing, het type opname, de smaak van de fotograaf en, zeker niet in de laatste plaats, de voorkeur van de klant. Over het algemeen geldt dat heel gedetailleerde beelden optimaal uitkomen op professioneel fotopapier. Wil je een kleurrijke foto nog indrukwekkender maken? Kies dan voor acryl. Robuuste afbeeldingen passen op steigerhout of geborsteld aluminium. Hout en canvas geven een afbeelding meer warmte, deze materialen zijn vooral geschikt voor wat rustigere beelden, waarbij het niet gaat om details. En tot slot: door combinaties te maken van materialen kun je een foto nog meer transformeren tot kunstobject.
www.fifocolor.nl.