Belgische persfotografen weigeren nieuw contract

Ruim twintig Belgische persfotografen weigeren een nieuw standaardcontract van de krantenuitgever Mediahuis te ondertekenen. Ze bestempelen het als een ‘doodvonnis van onze beroepsgroep’. Pol Deltour, secretaris van de Vlaamse Vereniging voor Journalisten, legt uit wat er aan de hand is.
“In België is er al een tijdje gedoe in de dagbladenwereld. Twee uitgevers van dagbladen, Corelio en Concentra, zijn vorig jaar samengegaan en vormen nu het Mediahuis. De titels De Standaard, het Nieuwsblad, Gazet van Antwerpen en Het Belang van Limburg, vallen nu samen onder één uitgever. Sinds vorig jaar zomer is de uitgever bezig met nieuwe contracten, ook voor freelancers. Ze kregen een standaardcontract voorgelegd waarin ze een volledige licentie geven op hun producties, zoals artikels of foto’s. Foto’s die gemaakt zouden zijn voor één titel zouden niet langer in één andere krant (zoals het geval was toen beide uitgevers nog apart opereerden) kunnen worden doorgeplaatst, maar in drie andere titels, zonder dat daar een extra vergoeding tegenover staat.”
“Deze contracten vielen niet in goede aarde. We hebben als VVJ ook zwaar protest aangetekend. In eerste instantie weigerde het Mediahuis om in te gaan op onze bewaren en samen aan tafel te gaan. Uiteindelijk is dat wel gelukt en wilden ze met ons praten. Het resultaat is een contract waarbij veel verbeteringen zijn aangebracht, behalve op vier punten. Zaken waar vooruitgang voor de fotojournalist zijn geboekt, betreffen onder meer het doorplaatsen van foto’s. Als voor een titel een foto is gemaakt voor de fusie, dan mag deze foto niet zonder vergoeding in een titel die voorheen viel onder een andere uitgever worden geplaatst. Ook is de aansprakelijkheid beter geregeld. Als er gedoe ontstaat naar aanleiding van een foto of fotobijschrift, zou in het nieuwe contract de fotojournalist altijd aansprakelijk zijn. Nu geldt een gedeelde aansprakelijkheid: de bewerkingen of bijvoegingen van de eindredactie zijn verantwoordelijkheid van de eindredactie en niet van de fotograaf.”
“Deze verbeteringen gaat een groep fotojournalisten nog niet ver genoeg. De fotografen willen niet dat hun foto wordt doorgeplaatst zonder vergoeding. Op dat punt wil het Mediahuis echter absoluut niet ingaan. Volgens ons zijn ze uit onderhandeld, de stellingen zijn betrokken. Daarom is het nu aan de journalist zelf of hij het contract ondertekend, of niet. Het Mediahuis heeft laten doorschemeren dat wanneer journalisten niet tekenen, de betrekkingen wordt beëindigd.”
“Als VVJ zeggen we dus niet meer tegen journalisten dat ze niet moeten tekenen, maar andersom doen we ook niet: we prijzen dit contract niet aan. Het is aan de journalist zelf om de knoop door te hakken.”
Volgens Toon van den Meijdenberg, redactiemanager van het Mediahuis, is de nieuwe regeling een economische noodzaak en zijn de freelancers niet verplicht om erop in te gaan. Toch laat hij de deur open voor eventuele bijsturingen aan individuele contracten. ‘Maar het is wel essentieel dat er een overeenkomst is als we nog willen samenwerken.’
Ook in België staat de fotojournalistiek onder druk. “Tja, dat is een wereldwijd fenomeen,” aldus Deltour. “Dankzij de technologische revolutie de afgelopen jaren is het werkveld voor de fotojournalist sterk veranderd. Er wordt steeds meer gebruik gemaakt van burgerjournalistiek. Ook op het gebied van beeld. Natuurlijk heb je dat ook deels nodig. Bijvoorbeeld als er ergens een ramp is gebeurd. Een professionele fotograaf kan daar dan niet direct aanwezig zijn. Dan heb je de burger nodig. Maar, het moet wel een aanvulling zijn op. Wij pleiten nog steeds voor de professionele fotograaf. Die heeft de middelen om volop te investeren in zijn fotografie. Bovendien geeft het op het beroepsethische vlak een aantal garanties. Garanties die je niet hebt bij de burgerjournalistiek.”
Verder praten over dit onderwerp? In Gent wordt op 23 april een bijeenkomst georganiseerd over dit onderwerp, met als titel: ‘De devaluatie van de persfotograaf’. Kijk hier voor meer informatie: http://fondspascaldecroos.org/mediacafe/foto