Vrouwelijk naakt, maar dan anders
Kracht en souplesse, dat zijn begrippen die opkomen bij het fotoboek ODD Bodies. Fotograaf Peter van Stralen toont vrouwelijk naakt op een niet alledaagse wijze. Danseressen, zijn modellen, nemen de meest bijzondere houdingen aan. Hiermee wil Van Stralen de kracht, souplesse en veelzijdigheid van het vrouwelijk lichaam benadrukken. Uit bewondering. Want, zo vindt de fotograaf zelf: “De danseressen zijn in veel opzichten mijn tegenpolen.”
“Ik werk al heel lang met danseressen,” aldus Van Stralen. “Ik bewonder hun schoonheid, elegantie, charme. Ze bezitten eigenschappen die ik niet heb. Daarin zijn ze mijn tegenpolen.”
Het is niet het eerste project waarin het vrouwelijk lichaam centraal staat. In 2001 Verscheen het fotoboek Figuren, met daarin ook vrouwelijk naakt in de hoofdrol. “Dit project is een logisch vervolg hierop,” vertelt Van Stralen. “Ik heb ervoor gekozen de foto’s nog minimalistischer te maken. In de vorige serie maakte ik gebruik van verschillende attributen, zoals stoelen en kleding. Dat wilde ik in deze serie helemaal weglaten. Zodat je alleen de artistieke vorm overhoudt.”
Dit effect wordt versterkt doordat Van Stralen heeft gekozen voor zwart/wit. Bovendien zijn de gezichten van de vrouwen niet te zien. Beide zijn bewuste keuzes. “Dit project hoort voor mijn gevoel niet in kleur. Bij een foto in kleur krijg je snel een impressie van vlees. Door in zwart/wit te fotograferen blijft de aandacht bij de vorm.” Ook gezichten leiden volgens de fotograaf af. “Dan krijgen mensen toch iets van ‘Hé, dat is Claudia, Karla of Mieke’. Het gaat puur om de vormen die de danseressen kunnen creëren, niet om de persoon.”
In vergelijking met het project in 2001 gaat de fotograaf nog verder in het vervreemden van vrouwelijke lichaamsvormen. Daarmee neemt hij duidelijk afstand van ‘gangbare’ naaktfotografie. “Helaas bestaat er veel voorspelbare of ‘middle of the road’ naaktfotografie. Soms zelfs tegen het banale aan. ‘Kies maar een mooie meid, dan maken we daar een foto van’ straalt dat soort beelden uit.” Door het kiezen van vreemde poses, waarin de kracht en schoonheid van de vrouw op een ietwat merkwaardige manier wordt getoond, hoopt hij het vrouwelijk naakt los te trekken van stereotype beelden van de vrouw.
“Over het algemeen kost het me weinig moeite om danseressen bereid te vinden om mee te werken,” vertelt Van Stralen. “Ik heb inmiddels toch een zekere bekendheid. De modellen voelen zich veilig genoeg om naakt te poseren. Ze weten dat ze me kunnen vertrouwen. Al zijn er natuurlijk ook vrouwen die het naakt poseren helemaal niets vinden.”
De houdingen die de vrouwen aannemen zijn zeker niet alledaags. Ze kosten kracht en een enorme beheersing van het lichaam. Hoe kwamen deze houdingen tot stand? “Sommige houdingen heb ik van tevoren bedacht. Ik heb veel aan yoga gedaan en van daaruit ontstonden een aantal ideeën. Andere poses ontstonden in samenwerking met het model. Soms bleek een door mij bedachte houding helemaal niet te lukken. Andersom gebeurde ook, dan bleek een vooraf onmogelijk gewaande pose wel te kunnen. Al werkend kom je tot allerlei vormen.”
De vreemde poses zorgen tijdens de shoots voor de nodige hilariteit. “De vrouwen die hebben meegewerkt zijn heel sterk. Het aannemen van de verschillende houdingen, hoe raar ook, kost hen relatief weinig moeite. Ze kunnen de houdingen best lang volhouden. Maar soms stort zo’n houding in één keer in elkaar. Tussendoor hebben we dus best veel gelachen. Dan is het een kwestie van gewoon opnieuw opstellen en een foto maken.”
Van Stralen is er nog niet over uit of hij het project een vervolg gaat geven. “Ik hink op twee gedachtes. Enerzijds denk ik dat ik het onderwerp mooi heb uitgediept, anderzijds is misschien nog een andere invalshoek mogelijk. Ik verkeer al een half jaar in een creatief vacuüm. Ik laat het gewoon even rusten. Er komen vanzelf nieuwe dingen op mijn pad.”
Van Stralen is naast autonoom fotograaf ook actief als fotograaf in de wereld van kunst en cultuur. Zijn boek, ODD Bodies, is te verkrijgen in de boekhandel en via www.petervanstralen.nl.
